Оқулық жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы

119
Қ.Жұ ма ді лов тің ал ғаш қы шы ғар ма сы Жа ңа 
жыл ға ар нал ған өлең нен бас тала ды. «Шың жаң га-
зе ті не» шыққан осы өлең нен кей ін ай мақ тық 
«Тар ба ға тай га зе ті» мен өл ке лік «Шұ ғы ла» жур-
на лы на үз бей өлең де рі басылып тұ ра ды. Ал тұң-
ғыш про за лық шы ғар ма сы – 1956 жы лы «Шұ ғы-
ла» жур на лы ның бі рін ші са нын да жа рия лан ған 
«Жа мал» ат ты әң гі ме сі. Ал Қа зақ стан да ғы ал ғаш-
қы шы ғар ма шы лық қа да мы өлең мен бас тал ған. 
1957 жы лы «Қа зақ әде бие ті» га зе ті не бір топ өле ңі 
ба сы ла ды. Қа лам гер осылайша әде би ет ай ды ны на 
өлең мен кел се де, қа зақ хал қы на ақын емес, та-
лантты жа зу шы ре тін де та ныл ды.
1956 жы лы ар найы өкі мет жол да ма сы мен Қа-
зақ стан ға, Ал ма ты қаласына ке ліп, қа зір гі әл-Фа ра-
би атын да ғы Қа зақ ұлт тық уни вер си те ті фи ло ло гия 
фа куль те ті не тү се ді. Алайда Қы тай өкі ме ті 2-курс та 
оқып жатқан ше тел де гі сту дент тер ді қай та ша қыр-
тып ала ды. Жа зу шы өмі рі 1958–1962 жыл да ры сая-
си қу ғын-сүр гін ге ай на ла ды. Қ.Жұ ма ді ловке «ба ла 
жа сы нан ұлт шыл» де ген ай ып та ғы ла ды. 1957 жы-
лы «Іле га зе ті» бе тін де ал фа вит ту ра лы пі кір талас қа 
өз ой ын біл ді ріп жаз ған ма қа ла сы га зет бе ті не шық-
пай жа тып, Үрім ші де гі «стиль тү зе ту» шта бы на жі-
бе рі ле ді. Оған сол кезде «Гим на зия да оқып жүр ген де 
тіл та за лы ғы жай ын да мә се ле кө те ріп, ұлт тар ара сы-
на жік сал ған. Қа зақ тың ба сын қо су жө нін де «Әр ел-
де гі қа зақ тар дың түп-та мы ры бір ге. Сон дық тан 
Шың жаң қа зақ та ры Қа зақ стан ал фа ви ті не кө шуі 
ке рек» де ген маз мұн да жаз ған ма қа ла сы бар. Қа зақ 
ұлт шыл да ры ның идео лог та ры Қа жы ғұ мар Шаб да н-
ұлы мен Жағ да Ба ба лы қов ты ежел ден та ни ды. 
Қ.Жұ ма ді лов – жай ға на ұлт шыл емес, марк сизм ге 
қар сы адам» де ген тұр ғы да жа ла жа бы лады.
1962 жы лы ол өл ке ні бір жо ла тас тап, ше ка ра 
ма ңын да ғы тұ тас кө те ріл ген ел ді бас тап, бер гі бет-
ке өтіп кет кен нен кей ін 1971 жы лы «Соң ғы көш» 
ро ма нын жа за ды. Осы жыл дар (1962–1965) ішін де 
Қ.Жұ ма ді лов (әл-Фа ра би атын да ғы ҚҰУ-дегі) үзі-
ліп қал ған оқуын жал ғас ты рып, уни вер си тет ті бі-
тір ген соң, әу елі «Қа зақ әде бие ті» га зе тін де, со сын 
1967 жы лы «Жа зу шы» бас па сы ның про за бө лі мін-
де 1976 жыл ға дей ін аға ре дак тор бо лып жұ мыс іс-
тей ді, 1976–1981 жыл дар ара лы ғын да Мем ле кет тік 
Бас па сөз ко ми те тін де қыз мет ат қа ра ды. 1981 жыл-
дан бас тап, қа зір гі уа қыт қа дей ін тек шы ғар ма шы-
лық жұ мыс пен ға на ай на лы сып ке ле ді.
Қаб деш Жұ ма ді лов – 
біз дің бу ын дағы өмір бая­
ны аса бай жа зу шы.
Әкім­Та­ра­зи

жүктеу/скачать 6,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: