Оқулық жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы

73
Ұлт тық ғы лым ака де мия сы ның ака де ми гі (2009 ж.), Қа зақ үлт тық уни вер си-
те ті нің, Л.Гу ми лев атын да ғы Ұлт тық уни вер си те ттің, Ақ тау, Аты рау, Ба тыс 
Қа зақ стан, Шы ғыс Қа зақ стан, Жез қаз ған уни вер си те ттері нің жә не ҚР Әлеу-
мет тік ғы лым дар ака де мия сы ның құр мет ті про фес со ры, Кен ту кки шта ты ның 
(АҚШ) құр мет ті пол ков ни гі, Маң ғыс тау, Аты рау об лыс та ры ның, сон дай-ақ 
рес пуб ли ка мыз дың бір қа тар ау дан да ры ның құр мет ті аза ма ты ата на ды. 
Жазушы 2015 жыл дың 11 жел тоқ са нын да дү ние ден өт ті. Де не сі Ас та на 
қа ла сын да ғы Ұлт тық пан теон ға жер лен ді.
Әбіш­Ке­кіл­ба­ев­шы­ғар­ма­ла­ры­қан­дай­ба­ғыт­та­жа­зыл­ды?
Әбіш Ке кіл баевтың ал ғаш қы өлең дер жи на ғы «Ал тын шуақ» 1962 жы лы, 
ал «Бір шө кім бұлт» по ве сі 1965 жы лы басылып шықты.
По вес ть, әң гі ме ле рі нен тұ ра тын «Да ла бал ла да ла ры» ау ыл өмі рі не ар нал-
ған. « Дәу ір мен бет пе-бет» сын ма қа ла лар жи на ғы, Маң ғыс тау тү бе гі нің өт ке ні, 
бү гі ні, бо ла ша ғы ту ра лы тол ғай тын «Ұй қы да ғы ару дың оя нуы» та ри хи-та ным-
дық кі та бы жа рық көр ді. Ке кіл ба ев тың «Үр кер» (1981 ж.), «Елең-алаң» (1984 ж.)
ро ман да ры қа зақ әде бие ті не қос қан қо мақ ты үле сі ре тін де ба ға ла нып, Қа зақ 
КСР Мем ле кет тік сый лы ғын ал ды.
1990 жыл дар дан бас тап Әбіш Ке кіл ба ев шы ғар ма шы лық тың би ік шы ңы на 
кө те рі ліп, 2 том дық, 5 том дық, 12 том дық өте құн ды ең бек тер мен шы ғар ма лар 
жаз ды.
Әбіш Ке кіл баевтың көп те ген шы ғар ма ла ры 
бір не ше тіл ге ау да рыл ды. Ол 1995 жы лы Қа зақ-
стан Рес пуб ли ка сы Пре зи ден ті нің бей біт ші лік 
жә не ру ха ни ке лі сім сый лы ғы ның ие ге рі жә не 
2009 жы лы Қа зақ стан ның Ең бек Ері ата нып, 
Түр кі ел де рі қау ым дас ты ғы ның ше ші мі мен 
«Түр кі дү ние сі не сі ңір ген ең бе гі үшін сый лы ғын» 
ала ды. 1989 жы лы «Құр мет бел гі сі», 1999 жы лы 
«Отан» ор де ні мен, 2004 жы лы «Қа зақ стан ның 
Тұң ғыш Пре зи ден ті Нұр сұл тан На зар ба ев» ор де-
ні мен ма ра пат тал ды.
Жазушы­қандай­шы­ғар­ма­ла­рды­
тәржімелеген?
Ә.Ке кіл ба ев Ги де Мо пас сан ның «Пьер мен 
Жан», «Өмір» ро ман да рын, Ш.Айт ма тов тың 
«Ер те қайт қан тыр на лар» по ве сін қа зақ ті лі не 
ау дар ды. Л.Толс той дың «Со ғыс жә не бей біт-
ші лік» ро ман-эпо пея сын, И.Бу нин нің бір қа тар 
шы ғар ма ла рын тәр жі мелеуге қа тыс ты. Сон-
дай-ақ В.Шекс пир дің «Ко роль Лир», «Ро мео мен 
Джуль ет та», К.Гоц ци дің «Ту ран дот хан шай ым», 
М.Кә рім нің «Ай тұ тыл ған түн», М.Фриш тің 
Кекiлба ев тың көр кемдiк 
па лит ра сы ның қу аты мен 
қа си етi де осын да – ол 
ежелгi аңыз әңгiме лердi 
бүгiнгi күннiң елегiнен 
өткiзiп, та ри хи­фи ло со­
фия лық тұр ғы дан ек­
шеп оты ра ды, сол аңыз 
әңгiме лер ден күллi адам 
ба ла сы на ор тақ адам шы­
лық та мыр лар ды тау ып 
оты ра ды. Өт кен күн дер 
шын ды ғы на бүгiнгi күннiң 
жа рық сәу лесiн түсiредi. 
Кекiлба ев тың 
су рет кер 
ретiндегi ерек шелiгiнiң бiр 
па ра сын осы төңiрек тен 
iздеуiмiз ке рек.
Ге­рольд­Бель­гер

жүктеу/скачать 6,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: