Екінші том маса астана, 2022 ахмет байтұрсынұЛЫ

380
Ахмет Байтұрсынұлы аударған өлеңдердің авторлары 
туралы қысқаша мәлімет
1) Иван Андреевич Крылов (1769–1844 жж.) – орыс
мысалшысы, ақын, бірқатар сатиралық-ағартушылық жур-
налды басып шығарушы. Көзі тірісінде 9 жинағы жарық 
көрген. 236 мысал әңгіменің авторы. 
И.А. Крыловтың шығармашылық мұрасын негізінен
авторлық мысалдарымен бірге, Лафонтен мысалдарының 
сюжеттерін арқау еткен әңгімелері құрайды. 
А. Байтұрсынұлы И.А. Крыловтың 43 мысалын аударды. 
2) Александр Сергеевич Пушкин (1799–1837 жж.) -
орыстың даңқты ақыны, драматург, реалистік бағыттағы 
әдебиеттің негізін салған прозаик, қазіргі орыс тілінің не-
гізін қалаушы, әдеби сыншы, әдебиет теоретигі, тарихшы, 
публицист әрі журналист. ХІХ ғасырдың 30-жылдарын- 
дағы ең ықпалды әдебиет қайраткерлерінің бірі.
А. Байтұрсынұлы А. С. Пушкиннің үш туындысын қазақ-
шалады. 
3) Михаил Юрьевич Лермонтов (1814–1841 жж.) – орыс- 
тың танымал ақыны, прозаигі, драматургы әрі суретшісі. 
Гусар полкының лейб-ұланы поручигі (қазіргі аға лейте-
нант). 
М.Ю. Лермонтовтың шығармашылығы орыс әдебиеті- 
нің дамуына серпін беріп, XIX–XX ғасырлардағы орыстың 
көрнекті ақын-жазушыларына зор ықпал етті. Оның шығар-
малары сурет өнерінде, театр және кино саласында кең 
көрініс тапты. Оның өлеңдері опера, симфония және романс 
шығармашылықтарына арқау болды.
А. Байтұрсынұлы М. Лермонтовтың әйгілі «Мцыри» поэ-
масын қазақ тіліне аударды.
4) Иван Иванович Хемницер (1745-1784 жж.) – оры-
стың танымал ақыны, аудармашы, дипломат, С.-Петербор 
тау училищесінің оқытушысы, Ресей императорлық 
ғылым академиясының мүшесі, Осман империясының 

381
Смирна қаласындағы бас консулы. Орыстың И.А. Крыловқа 
дейінгі ең көрнекті мысалшысы. 
А. Байтұрсынұлы И. Хемницердің бір мысал әңгімесін 
өлең жолдарымен аударды.
5) Юлия Валериановна Жадовская (1824–1883 жж.) – 
орыс жазушысы. Жазушы Павел Жадовскийдің қарын- 
дасы. Бірқатар роман мен повестің және өлеңдер жинағы- 
ның авторы. Прозалық шығармаларының бас кейіпкері
ретінде өзінің бақытсыз өмірін, қайғылы тағдырын, тұн-
шыққан махаббатын суреттейді. Ю. Жадовскаяның проза-
сынан гөрі өлеңдері әлдеқайда терең әрі шебер жазылған.
Ю. Жадовскаяның 4-томдық толық шығармалар жина- 
ғын жазушы ағасы П. Жадовский жарыққа шығарды.
А. Байтұрсынұлы Ю. Жадовскаяның бір шығармасын
қазақ тіліне аударды. 
6) Иннокентий Федорович Анненский (1855–1909 жж.) – 
орыс ақыны, драматург, көркем аудармашы, сыншы. Әдеби-
ет пен тіл зерттеушісі. 
И. Анненский 4 пьесаның авторы, Еврипидтың 17 траге- 
диясы мен 1 сатиралық драмасын орысша сөйлетті. Өлең
жолдарымен Гораций, Гете, Мюллер, Гейне, Бодлер, Верлен, 
Ренье, Сюлли-Прюдом және т.б. авторлардың шығармала-
рын орыс тіліне аударды. 
Орыс поэзиясындағы символизмның ізінше пайда
болған акмеизм мен футуризмге И. Анненский өлеңдері- 
нің ықпалы өте зор болды. Оның «Колокольчики» атты 
өлеңі орыс поэзиясындағы тұңғыш футуристік өлең деп
танылды. 
А. Байтұрсынұлы И. Анненскийдің «Подражание араб-
скому» атты бір өлеңін «Арабшадан» деп аударды.

жүктеу/скачать 6,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: