Оқулық физика 8 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ұсынған
жүктеу/скачать 4,48 Mb. Pdf көрінісі
|
| ЖЫЛУ МӨЛШЕРІ. ЗАТТАРДЫҢ
МЕНШІКТІ ЖЫЛУСЫЙЫМДЫЛЫҒЫ 1. Ішкі энергияны екі тәсілмен өзгертуге болатынын білеміз (§3). Олардың бірі – F күшін жұмсап, механикалық жұмыс (А = F · s) істеу арқылы ішкі энергияны ∆ U шамасына өзгерту (А = ∆U). Ішкі энергияны өзгертудің екінші тәсілі – жылу алмасу болатын. Жылу алмасу процесінде берілетін немесе шығарылатын жылудың мөл- шерін Q әрпімен белгілейік. Екінші тәсіл бойынша да затқа Q жылуын берсек, немесе одан осындай жылу мөлшерін алсақ, оның ішкі энергиясы ∆U шамасына өзгереді (Q = ∆U). Сонымен, жұмыс та, жылу мөлшері де ішкі энергия өзгерісінің өлшемдері болып табылады. Ендеше, Халықаралық бірліктер жүйесінде жұмыс қандай бірлікпен өлшенсе, жылу мөлшері де сондай бірлікпен, яғни джоульмен өлшенеді. 2. Затқа берілетін немесе одан алынатын жылудың мөлшері қандай физикалық шамаларға тәуелді болатынын анықтайық. Біріншіден, эксперименттік зерттеулер де, күнделікті өмірлік тәжі- рибелер де затқа берілетін немесе одан алынатын Q жылудың мөлшері сол заттың ∆ t температура өзгерісіне (∆t = t 2 – t 1 ) тәуелді өзгеретінін көрсетеді: Q ~ ∆t. Расында да, зат құрамындағы молекулалардың орташа жылдамдығы өзгерсе, оның температурасы да өзгеретінін білеміз. Ендеше, зат құра- мындағы бөлшектерінің кинетикалық және потенциалдық энергиялары, яғни заттың ішкі энергиясы температураға тәуелді өзгереді. жүктеу/скачать 4,48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|