5
Тараудағы физика терминдерінің қазақ, орыс және ағылшын
тілдеріндегі минимумы
Қ а з а қ ш а
О р ы с ш а
А ғ ы л ш ы н ш а
Жылулық қозғалыс
Тепловое движение
Thermal motion
Температура
Температура
Temperature
Ішкі энергия
Внутренняя энергия
Internal energy
Жылу берілу
Теплопередача
Heat transfer
Жылуөткізгіштік
Теплопроводность
Thermal conductivity
Жылу мөлшері
Количество теплоты
Quantity of heat
Отын энергиясы
Энергия топлива
Energy of fuel
Бұл тарауда оқушылар терең игеруге міндетті алдыңғы бетте
көрсетілген бағдарламалық оқу мақсаттарының мазмұны мен мағыналары
ашылады; сонымен қатар әр оқушының есінде ұзақ сақталуға тиісті мына
физикалық ұғымдар қалыптастырылады: «жылулық қозғалыс», «темпера-
тура», «ішкі энергия», «жылуөткізгіштік», «жылу беру», «жылу мөлшері»,
«отын энергиясы», «отынның меншікті жану жылуы».
1. Ж
ылулық құбылыстарға байланысты көптеген сұрақтар адам-
зат баласын ертеден-ақ толғандырды. Мысалы, неліктен нақты бір
зат әртүрлі агрегаттық күйде (қатты, сұйық, газ күйінде) бола алады?
Бір күйдегі (мысалы, сұйық күйдегі) заттың кейде «жылы», кейде
«ыстық», кейде «салқын», кейде «суық» болуын қалай түсіндіруге бо-
лады? Жылу бір ортадан екінші ортаға қалай тарайды? Міне, осындай
сұрақтардың дұрыс жауабын табу, сөйтіп, жылулық құбылыстардың
табиғатын түсіндіру ұзақ ғасырларға созылды. Тек ХІХ ғасырда ғана зат
құрылысының
молекулалық-кинетикалық теориясы қалыптасқаннан
кейін жоғарыдағы сұрақтарға дұрыс жауап алу мүмкіншілігі туды.
Молекулалық-кинетикалық теория 7-сыныпта айтқанымыздай,
мына үш қағидаға негізделеді: 1)
заттар атомдар мен молекулалардан
Достарыңызбен бөлісу: 
