Т. Н. Ер ме ко ва, Г. Б. Тоқтыбаева, Н.Ә. Дүсіпова 10 ар ма н- пв б ас па сы

151
2.
  Көп ші лік ке ар нал ған ма қа ла ны оқып, құ ры лы мы мен рә сім де луін 
бі ліп, жанр лық ерек ше лік те рін тал даң дар.
Ала ша хан ке се не сі
Ала ша хан ке се не сі – XIV–XV ға сыр лар ара сын да ғы сәу-
лет өне рі нің бас ты ес ке рт кі ші. Күм без Ұлы тау ау да нын да ғы 
Қа ра ке ңгір өзе ні нің жа ға сын да са лын ған. Бұл ке се не нің өзін-
дік бір ерек ше лі гі – да ла лық сәу лет өне рі нің үл гі сін де жа са-
луы.  Оның  ір ге сі  тек ше ле ніп  қа ла нып,  тө бе сі  күм без дел ген. 
Кі ре бе рі сі ки із үй дің қос қа нат ты сы қыр ла уық есі гі тә різ ді. 
Күм без дің  екі  жақ тауы  мен  маң дайы  өр нек ті  кір піш тер мен 
қос сы зық ша етіп қа тар өріл ген. Қа быр ға ла ры сырт қы жа ғы-
нан  ке ре ге  көз ді  кі лем  тә різ ді  өр нек те ліп  қа лан ған.  Ке се не-
нің  құ ры лыс  жүйе сін де гі  өр нек  үл гі ле рі  Ор та  Азия ның  сәу-
лет өне рін де кез дес пей ді. Бұл ғи ма рат тың өзі не тән жә не бір 
ерек ше лі гі – үс тің гі қа ба тын да күм без ді ай нал ды ра жа сал ған 
га ле рея сы бар. Оған ке се не нің іші нен кө те рі ле тін бас қыш ар-
қы лы шы ға ды. Ала ша хан күм бе зі нің қа быр ғаларының сыр-
тын әсем деу де қа зақ тың дәс түр лі ою-өр не гі кең қол да ныл ған.
 (Г.Т.Тұр сы но ва, Ұ.Р. Шү лен ба ева,  
Г.Д.Рыс кел диева, А.С.Ите ми ро ва)
3.
  Мә тін ді  оқып,  та қы рып  қой ың дар.  Ма қа ла ның  құ ры лы мы  мен 
рә сім де луі не, жанр лық ерек ше лік те рін тал дау жа саң дар.
Тоқ тар Ера лиев – елі міз дің сәу лет ші ле рі нің көш ба сын да 
тұр ған тұ ғыр лы тұл ға. Ол сәу лет өне рі не 70-жыл да ры кел ді. 
Елі міз дің көп жыл ғы ас та на сы әрі соң ғы кез де рі ме га по ли сі 
атан ған  Ал ма ты ның  кес кін-кел бе ті нің  жа са руы на  сі ңір ген 
ең бе гі өл шеу сіз. Оның жо ба ла ры ба тыл ды ғы мен, жа ңа шыл-
ды ғы мен ға на емес, өмір шең ді гі мен, алыс ты бол жа ғыш ты ғы-
мен жә не ха лық тың талап, мүд де сі нен шы ға тын кө ре ген ді гі-
мен ерек ше ба ға ла нып ке ле ді. Мы са лы, ол бір ға на жо ба ның 
он да ған нұс қа сын тез ара да сы зып бе ре ала ды. Та ғы бір ға жа-
бы – ол өз ісін де бұ рын ғы ба ба лар дәс тү рін ес ке ріп, сәу лет ті 
құ ры лыс тар ға ұлт тық рең, кө рік, маз мұн бе ру ді ұна та ды.
Елор да да  Тоқ тар  Ера лиев  жа са ған  ірі  кон курс тық 
же ңім паз  жо ба лар дың  қа та ры на  «Нұр сая»,  «Триум фалды» 

жүктеу/скачать 7,23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: