Т. Н. Ер ме ко ва, Г. Б. Тоқтыбаева, Н.Ә. Дүсіпова 10 ар ма н- пв б ас па сы

82
Сөз жа сам дық нор ма де ге ні міз – ту ын ды сөз дің тіл дің қа лып тас-
қан заң ды лы ғы на, амал-тә сіл де рі не сай жа са луы. Мы са лы, «семья»
ұғы мы на қа тыс ты жа нұя, үй ел мен, от ба сы си яқ ты атау лар дың іші нен
әде би тіл нор ма сы на тек от ба сы атауы ға на тұ рақ тал ды.
Сөз жа сам дық нор ма сөз ту ды ру шы қо сым ша лар мен сөз дер дің
тір ке сі мі не де қа тыс ты. Ай та лық, ті лі міз де оқы етіс ті гі не жұр нақ жал-
ға ну ар қы лы жа сал ған оқу шы жә не оқыр ман сөз де рі бар. Тіл дік қол-
да ныс ба ры сын да ма ғы на ла ры сұ рып та лып, еке уі де әде би нор ма ға
сай екі ұғым ның атауы ре тін де қа лып тас ты. Сол си яқ ты ұшақ пен тік 
сөз де рі нің бі рі гуі нен ті кұ шақ атауы, бей не сө зі не жаз ба, тас па сөз-
де рін бі рік ті ру нә ти же сін де әде би нор ма ға сай ке ле тін бей не жаз ба, 
бей не тас па атау ла ры ен ді.
3.
  Оқылым  мәтінінен  сөзжасамдық  нормаға  сай  келетін  сөздерді 
анықтап, жасалу жолдарын көрсетіңдер.
Ғы лы ми стиль
 Қол да ны ла тын 
ор ны 
Мақ са ты 
 Стиль дік  
си пат та ры 
Тіл дік амал-  
тә сіл де рі 
Ғы лы ми ең бек-
тер де, зерт теу-
лер де – жаз-
ба ша тү рі, ал 
ғы лы ми мә жі-
ліс, ке ңес т.б. 
ғы лы ми ор та да 
ау ыз ша тү рі 
қол да ны ла ды.
Зат тар мен 
құ бы лыс тар-
дың жал пы 
ерек ше лі гін 
ашып, ғы лы ми 
не гіз де си пат-
тап, шынайы 
мә лі мет бе ру .
Ой күр де лі 
ба ян да лып, 
анық та ма, 
фор му ла лар-
ға не гіз де ле ді; 
дә лел ді, зерт-
тел ген, ту ра 
ма ғы на лы бо-
лып ке ле ді. 
Сөз дер дің қа-
лып ты ор ны, 
тіл нор ма сы 
қа таң сақ та ла-
ды; тер мин дер 
көп кез де се ді; 
сөй лем де рі ха-
бар лы сөй лем 
тү рін де бо ла ды. 
Жа һан да ну (ағыл. global – «әлем дік», «дү ниежү зі лік») – 
жа ңа жал пыә лем дік сая си, эко но ми ка лық, ақ па рат тық жә не 
мә де ни тұ тас тық үр ді сі. Тер мин ді ғы лы ми ай на лым ға ал ғаш 
рет 1983 жы лы аме ри ка лық эко но мист Тео дор Ле витт ен гіз ді. 

жүктеу/скачать 7,23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: