Wiley жаңартылатын энергия



Pdf көрінісі
бет118/289
Дата06.01.2022
өлшемі4,71 Mb.
#15710
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   289
Байланысты:
85ed3add3d2c01aa56fd50434f088231 original.4943233

Түйін  сөздер:  биоотын,  биомасса,  жаңартылатын  көздер,  экологиялық  таза,  генетикалық 
түрлендірілген түрлер. 
6.1 Кіріспе 
Адамзат  өмір  сүрген  сәттен  бастап  ағаш,  жел  диірмен,  су  көтеру  дөңгелектері  және  жылқы  мен 
өгіздер сияқты жаңартылатын энергия көздеріне сүйенген. Жаңа энергетикалық ресурстарды әзірлеу 
революцияның басты қозғаушы күші болды. 
Соңғы  екі  ғасыр  бойы  қазбалы  отын  әрбір  өнеркәсіптік  сектордағы  негізгі  энергия  көзі  болды. 
Бүкіл  әлем  бойынша  тасымалдау  қазбалы  отынды  пайдалануға  байланысты  және  онсыз  бүкіл  әлем 
тоқтайды. Қазбалы отынды қарқынды пайдаланудың өз бағасы бар. Біріншіден, табиғи ресурстар тез 
таусылып, энергияның қазіргі қажеттілігін тек бірнеше онжылдықтарда ғана қанағаттандыра алады. 
Екіншіден,  олардың  өсуі  әртүрлі  улы  заттардың  шығарылуына  және  жиналуына  алып  келді,  бұл 
климаттың  өзгеруіне,  мұздықтардың  ауытқуына,  теңіз  деңгейінің  артуына,  биоәртүрліліктің 
жоғалуына  және  т.  б.  кері  әсерін  тигізді.  Бұл  шығарынды  деңгейі  аз  баламалы,  жаңартылатын, 
тұрақты,  тиімді  және  үнемді  энергия  көздері.  Басқа  баламалы  энергия  көздерінің  ішінде  биоотын 
энергияға деген  әлемдік сұранысты едәуір дәрежеде  қанағаттандыра алатын  стратегиялық  маңызды 
тұрақты энергия көздерінің бірі ретінде қарастырылады. Биоотын – олар өндіретін тірі ағзалар немесе 
қалдықтардан  өндірілетін  жаңартылатын  сұйық  немесе  газ  тәрізді  отын.  Биоэнергияны  тиімді 
конверсиялауған  арналған  биоотынды  пайдаланудың  елеулі  және  өсіп  келе  жатқан  үрдісі  бар.  Осы 
мақсатта  биоотынның  бірқатар  түрлері  пайдаланылады.  Дамушы  және  өнеркәсіптік  дамыған  елдер 
қауіпсіздік,  экологиялық  мәселелер,  шетел  валютасындағы  жинақтар  және  аграрлық  сектормен 
байланысты  әлеуметтік-экономикалық  мәселелер  сияқты  әртүрлі  факторларды  ескере  отырып, 
биоотынды тиісті технология ретінде қарастырады. Биоотынның жеңіл қол жетімділікті, экологиялық 
таза  жануды,  биоәртүрлілікті  және  орнықтылықты  қоса  алғанда,  бірқатар  артықшылықтары  бар. 
Шикі мұнай бағасының өсуін және мұнай өндіруші елдердегі өсіп келе жатқан саяси тұрақсыздықты 
ескере  отырып,  биоотын  саласындағы  әзірлемелердің  маңызы  аса  зор.  Мұнайда  оттегінің  толық 
болмауымен салыстыра отырып, биоотында оттегі деңгейі 10% - дан 45% - ға дейін, бұл биоотынның 
химиялық қасиеттерін мұнаймен мүлдем сәйкес келмейтін етеді [1]. Көптеген елдерде биоотын жылу 
мен энергия өндіру үшін кеңінен қолданылады. Әртүрлі елдерде орналасқан жеріне, шикізатына және 
басқа  да  бірқатар  факторларға  байланысты  өндірістің  құны  әртүрлі  биоотынды  енгізу  бойынша 
әртүрлі  шаралар  қабылданды.  Сонымен  қатар,  саяси  бағдарламалар  мен  экологиялық  ойлар 
биоотынды  пайдалануда  рөл  атқарады.  Өсімдік  биомассасы  әртүрлі  типтегі  биоотынға 
термохимиялық жолдардың көмегімен тиімді түрлендірілуі мүмкін қосылыстарға бай энергияның кең 
таралған және жаңартылатын көзі болып табылады. Ферменттеу үдерісінде микроағзалар шикізаттың 
түрлі  түрлерін  спирт,  бутанол  және  т.  б.  сияқты  биоотынға  айналдыруы  мүмкін.  Соңғы  жылдары 
микроағзалар,  атап  айтқанда  микробалдырлар  өте  жақсы  биоотын  ретінде  пайдалану  үшін  қайта 


 
 
98 
өңделуі  мүмкін  әртүрлі  липидтер  түрінде  көміртекті  сіңіреді  деп  баяндалды.  Биоотынның  көптеген 
түрлерін  өндіруге  байланысты  негізгі  мәселелерінің  бірі  бұрынғысынша  химиялық  конверсияға 
немесе  микроағзаларды  пайдалануға  негізделген  неғұрлым  күрделі  технологияларды  әзірлеу 
жолымен барынша азайтуға болатын өндірістік шығындар болып табылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   289




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет