101
6.2 – сурет. АБЭ жолы сұлбасының схемалық
бейнесі.
Дегенмен, ең бастысы генетикалық түрлендірілген микробтардың көмегімен алдыңғы қатарлы
технологияларды әзірлеу арқылы шоғырлануды арттыру бойынша күш-жігер жұмсалуда. Т-бутанол
мұнай-химия өнімі болып табылады және оны ферменттеу үдерісі белгілі болғандай, оны өндірмейді.
Изобутанолдың аз мөлшерін шарап өндіру кезінде жанама өнім ретінде ашытқы арқылы алуға
болады. Алайда, бұл оның улы сипаттылығанан осы үдерісте орынсыз. 2-бутанол өндірісі бастапқыда
бактериялық ферменттеу глюкозаны шикізатқа аралық өнімге айналдырғанда ішінара ферменттеуді
қамтиды. Бұл аралық өнім химиялық түрлендіріледі және 2-бутанолға айналады. Н-бутанол және
изобутанолмен салыстырғанда 2-бутанолдағы қайнау температурасы судан төмен болады, сондықтан
ферменттеуден кейін оның қалпына келуі экономикалық тиімді болып табылады.
6.2.2.1 Биобутанолды өндіруге қатысатын микроағзалар
Бутанол анаэробты жағдайларда Clostridium acetobutylicum және Clostridium beijerinckii
бактерияларымен өндіріледі. Ферменттеу үдерісінде ацетон, бутанол және этанол 3:6:1 қатынасында
өндіріледі. Бұл микробтардың негізгі мәселесі өнімнің төмен шығуы болып табылады, өйткені
ферменттеу сорпасында бутанолдың жиналуы олардың өсуіне кедергі келтіреді. Жақында
бутанолдың жоғары шоғырлануына төтеп бере алатын acetobutylicum генетикалық түрлендірілген
штаммдары әзірленді, ол бутанолдың жоғары шығымына әкеледі.
6.2.2.2 Биобутанолды өндіруге арналған субстрат
Бутанолды ферменттеу үшін өсімдік шаруашылығы өнімдерін пайдалану аса үнемді емес, ең
алдымен олардың азық-түлікке деген жоғары сұранысынан, бұл шикізат бағасының тез өсуіне
әкеледі. Сондықтан сабан, жапырақтар, шөп, бүлінген дәндер, жемістер және т. б. сияқты ауыл
шаруашылығы қалдықтары әдетте ферменттеу жолымен бутанол өндіру үшін шикізат ретінде
пайдаланылады. Өсімдік биомассасы мен балдырлар биобутанолды өндірудің басқа көздері бола
алады.
Достарыңызбен бөлісу: