207
11.7 Қорытындылар Соңғы жеті жылда сутегін шығару10 есеге артты. Қоршаған ортаны ескірген энергия көздерінен
құтқару үшін жалғыз нұсқасы болып биотехнологиялық әдістерден жаңартылатын сутегі өндірісі
ұсынылады.
Сутегі өндірудің көптеген нұсқалары ішінен қараңғы ферменттеу экономикалық тұрғыдан
тиімдірек. Себебі реактор күні бойы жұмыс істейді. Ол қалдықтарды қысқарту мен
энергияны өндіру қос тапсырмасын орындайды. Ол сутегін өндірудегі басқа процестерге
қарағанда аз электр қуатын немесе тұтынылатын қуатын қажет етеді. Бұл процесс көміртегі
көздерінің көп санын пайдалана алады, ал ферменттеумен бірге үйлестікте ол одан да
экономикалық тиімді процесс болуы мүмкін.
Кесте 11.1 Энергияны түрлендіру тиімділігі мен сутегін алу үшін әр түрлі биологиялық процестердің
меншікті құнын қарапайым процестермен салыстыру.
Процестің атауы
Шикізат энергиясын түрлендіру
тиімділігі
Энергетикалық отынның
меншікті құны
US $/MБТЕ
Фотобиологиялық
сутегі [23]
Н
2
O және органикалық
қышқылдар
10
10
Ферментталған сутегі
[24]
Меласса
28.34
30
Сутегін алу үшін
жылдам пиролиз [25]
Көмір биомасса
–
4
Тереңдетілген
электролизден H2 [25]
Су
–
11
Ағынның термиялық
ыдырауынан H2 [25]
Су
–
13
Фотохимиялықтан H2
[25]
Органикалық қышқылдар
–
21
Ферментталған этанол
[26]
Меласса
–
31.5
Мұнай [25]
Шикі мұнай
–
6
Болашақта интегралдық технологиялар көмегімен сутегін өндіруге кешенді келу пайдалы болады.
Ағзалардың
генетикалық
модификациялануы,
гидрогеназа
ферменттерін
өңдеу
және
биореакторларды өңдеу сияқты ғылыми жетістіктерді өзіне қосатын гибридті процестер биосутегі
өнімінің шығуын арттырып, шығындарды шегеруі мүмкін.