Көміртегінің қос тотығын алып тастау

 
 
220 
12.5.9.1 Ылғалды тазалау (Адсорбция) 
Бұл  биогазды  байытудың  аса  кең  таралған  түрі.  Ол  қызмет  көрсетудің  төмен  шығындарын 
талап  етеді.  Бұл  тәсіл  CO
2
  –ның  метанға  қарағанда  судағы  жоғары  ерігіштігіне  негізделген 
және  сондықтан  әсіресе  төмен  температураларда  көп  мөлшерде  ериді.  Осы  тәсілдің 
көмегімен  шикі  биогаз  пластикалық  колоннадағы  су  ағынымен  кездеседі.  Колоннадан 
щыққан  суда  CO
2
  көбірек  болады,  ал  срубберден  шыққан  газда  жоғары  метан 
концентрациясы  болады.  Ол  95%  таза  метаннан  тұрады.  Суды  атмосфералық  қысымда 
ауамен  байланыстыру  арқылы  не  тығыздалған  қабатты  колоннада  не  қысым  күрт 
төмендейтін тоған немесе тұндырғыш резервуар сияқты пассивті жүйеде жаңартуға болады. 
Сүзгіленген  су  кіру  каналына  кері  жіберіледі  және  жаңа  жуу  ортасы  ретінде  қолданылады. 
«Biorega AB», «Metener» сияқты компаниялар осы технологияның бірнеше озық нұсқаларын 
құрастырды.  Бұл  жүйе  түрі  алғаш  рет  АҚШ-тағы  Калифорния  штатындағы  Модестодағы 
тазарту құрылыстарында биогаздан CO
2
 алып тастау үшін қолданылды.  
Бұл  бүкіл  әлемде  қолданылатын  биогазды  тазарту  үрдісінің  ең  кең  тараған  түрі,  өйткені  ол  өте 
қарапайым,  жақсы  жөнделген  және  арзан,  осының  арқасында  CO
2
  және  CH
4
  ерітіндісінің  үлкен 
айырмашылығы салдарынан CH
4
 жоғалту маңызды емес, алайда үрдіс оңтайландырылмаса, метанды 
жоғалту  көбірек  болуы  мүмкін.  Басқа  химикаттарға  қарағанда  қолдану  барысында  суды  кәдеге 
жарату жеңіл, өйткені ол арнайы өңдеуді және кәдеге жаратуды қажет етпейді. Бұл осы әдістің тағы 
бір артықшылығы болып табылады.  
Құрамында су болғандықтан, соңғы кезеңде биометан газды кептіруді қажет етеді және бұл  осы 
үрдістің негізгі кемшілігі саналады. Оның үстіне, регенерация кезінде O
2
 және N
2 
сияқты ауа газдары 
суда  ериді  және  жаңартылған  биометан  газының  ағынына  тасымалданады.  Демек,  өндірілген 
биометан әрқашан O2 және N2 қамтиды. 
12.5.9.2 Адсорбция: қысқа циклды қызусыз адсорбция (PSA) 
     Осы әдіс бойынша жоғары қысым кезінде адсорбент бетіндегі газдарды адсорбциялау газдарды 
бөлу үшін негіз болып табылады. Жоғары қысым кезінде әртүрлі газдардың адсорбциялық қасиеттері 
әртүрлі  және сондықтан олардың  бөлінуін жеңілдетеді.  Адсорбция  үшін  адсорбциялаушы  материал 
ретінде  белсендірілген  көмірдің  әртүрлі  түрлері  немесе  молекулалық  турбина    елек  (цеолиттер) 
қолданылады.  [17,  31–33].  CO
2
-ні  алып  тастауды  таңдау  арқылы  биогаз  метанмен  байытылады. 
Пилоттық масштабта адсорбентпен бірнеше колонкалар бар, әдетте олардың саны төрт, алты немесе 
тоғыз,  олар  әртүрлі  жағдайда  қатар  жұмыс  істейді,  осылайша  үздіксіздікті  қамтамасыз  етеді.  Бұл 
колонналар колонна қайтадан жүктелгенге дейін бірнеше кезеңдерде қысымды біртіндеп төмендету 
арқылы  қалпына  келтіріледі.  Бір  баған  қаныққан  кезде  шикі  биогаз  ағыны  адсорбциялайтын  зат 
регенерацияланатын  басқа  бағанаға  ауысады.  Регенерация  кезінде  шығатын  газды  құрайтын 
адсорбцияланған  газдардың  десорбциясы  жүреді.  Метанның  ағуын  азайту  үшін  бірінші 
декомпрессиядағы  шығатын  газ  өңделмеген  биогаздың  кіріс  арнасына  кері  жіберіледі,  содан  кейін 
декомпрессияның  екінші  сатысында  ол  атмосфераға  шығарылады  немесе  ондағы  құрамына 
байланысты  шығатын  газды  өңдеу  қондырғысына  жіберіледі.  Егер  шығатын  газдағы  метанның 
құрамы жоғары болса, онда қысымды төмендетудің екінші сатысында оны қайта пайдалану қосымша 
кезең болып табылады. Бұл ретте су және күкіртті сутек сияқты компоненттер адсорбент материалын 
қайтымсыз  зияндайды  немесе  ластайды;  сондықтан  олар  операцияға  дейін  жойылады.  "Quest  Air" 
және  "Acrion  Systems"  сияқты  компаниялар  осы  технологияға  негізделген  басқа  да  жаңа  жүйелерді 
әзірледі.  Бүгінгі  күні  бірнеше  колонналардың  автоматты  циклдік  жұмысы  үшін  әр  түрлі  заманауи 
параметрлер  қолданылады.  Мысалы,  Калифорниядағы  Olinda  Landfill  «Air  Products,  Inc.»  осындай 
қондырғыны пайдаланады.  

жүктеу/скачать 4,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: