Wiley жаңартылатын энергия
жүктеу/скачать 4,71 Mb. Pdf көрінісі
|
85ed3add3d2c01aa56fd50434f088231 original.4943233
|
Сурет 4.1 Лигноцеллюлозаның құрылымы. Целлюлоза лигноцеллюлоза кешенінің ішінде талшықтардың кристалды құрылымын сақтайды және кешеннің ядросы болып табылады. Гемицеллюлоза микро және целлюлоза макрофибриллалары арасында орналасқан. Лигнин целлюлоза мен гемицеллюлоза салынған матрицаның құрылымдық рөлін қамтамасыз етеді [2]. Целлюлоза-бұл моносахар ішіндегі D-глюкозаның қайталанатын буындарынан тұратын ұзын тізбекті полимер. Бұл өсімдік жасушалары қабырғасының негізгі компоненті. Целлюлоза тізбегінде глюкозалы буындар пиранозалар деп аталатын 6 мүшелік сақиналарда орналасқан. Олар С-1 -дің пиранозды сақинаcы және С-4-тің сақинаcы арасындағы оттегінің жалғыз атомдары (ацеталды байланыстармен) арқылы қосылған. Су молекуласы спирт пен жартылай ацеталь ацеталь түзілуімен әсер еткен кезде жоғалады, онда целлюлоза полимеріндегі глюкоза қалдықтары ангидроглюкозды буын деп аталады. Целлюлозды тізбекте орташа полимерлеу дәрежесі 9000-нан 10000-ға дейін. Жасушаның қабырғасында целлюлозаның бірнеше түрі бар. Целлюлозаның шамамен 65 пайызы жоғары бағытталған, кристалды және суға немесе басқа еріткіштерге қолжетімсіз [3]. Төмен бағытталған тізбектерден тұратын қалған целлюлоза гемицеллюлозамен және лигнинмен байланысты болғандықтан су және басқа еріткіштерге ғана ішінара қолжетімді. Гемицеллюлоза-лигноцеллюлозаның таралуы бойынша екінші компоненті. Бұл гетерополимер пентоз (ксилоза және гексоз (глюкоза, галактоза, манноза) және қант қышқылдары (сірке қышқылы). Қант байланысты-1,4 -кейде 1,3-1,3-гликозидті байланыстармен. Гемицеллюлоза полисахарид болып табылады және 500-3000 қант бірлігінен тұратын қысқа тізбектен тұрады. Қылқан жапырақты тұқымдардың гемицеллюлозасы негізінен құрамында негізгі компонент ретінде манноза бар, ал жапырақты тұқымдылар негізінен ксиландардан тұрады [4].Лигнин үш негізгі фенолдық компоненттерден тұрады, атап айтқанда p-кумарил спирті (H), кониферил спирті (G) және синапил спирті (S). Лигнин осы компоненттерді полимерлеу арқылы синтезделеді. Полимер үш фенилпропионды спирттің жанама пероксидазамен дегидрлеу нәтижесінде босатылатын еркін радикалдардың түзілуі жолымен синтезденеді. Конфигурилді спирт қылқан жапырақты тұқымдардағы лигниннің негізгі компоненті болып табылады, ал гваяцил және сирингил спирті жапырақты тұқымдардағы лигниннің негізгі компоненті болып табылады. Целлюлозадан кейін осы жердегі ең көп таралған жаңартылатын көміртегі көзі болып табылады. Лигнин көптеген микроорганизмдердің агрессивті әсеріне қарсы тұрады, ал анаэробты процестер, әдетте, хош иісті сақиналарды шабуылдамайды. Лигнин бір мезгілде икемділік беру кезінде целлюлоза беріктігін 58 пайдалану үшін гемицеллюлозамен қатар табиғи цемент болып табылады [5]. жүктеу/скачать 4,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|