4.1.1 Лигноцеллюлоза биомассасының көздері Лигноцеллюлоза-бұл өсімдік заттарына арналған жалпы термин, ал "қалдықтар немесе биомасса"
орман және ауыл шаруашылығында, өнеркәсіптің әртүрлі салаларында және муниципалитеттерде
пайда болады. [6-8]. Лигноцеллюлоза қосылыстарының негізгі көздері:
1. Ауыл шаруашылығы қалдықтары: жүгері, бидай және күріш сабаны, қант қамысы
күнжарасы
,
күріш қауызы, арпа қалдықтары, зәйтүн жұмсағы және басқа да ауыл шаруашылығы
қалдықтары (сабанды, жемді, қабықты, собықты, сабақтарды, жаңғақ қабығын және азық-
түлік емес тұқымдарды қоса алғанда).
2. Орман
шаруашылығының қалдықтары: бөлінген энергетикалық дақылдар, жинау
жұмыстарынан кейінгі қалдықтар,
,
ағаш діңдерін кескеннен кейін орманда қалған
қалдықтар
(бұтақтар, жапырақтар, тамырлар және т.б.).
3. Өнеркәсіптік қалдықтар: целлюлоза-қағаз өнеркәсібінің ағаш қалдықтары (ағаш үгіндісі мен
қағаз фабрикасының қалдықтарын қоса алғанда) және тамақ өнеркәсібінің қалдықтары.
4. Биологиялық қалдықтар: қатты тұрмыстық қалдықтар (негізінен ас үй, бақша, және
лигноцеллюлоза қалдықтары, сарқынды сулар), ағаш ыдыстың қалдықтары, тұрмыстық,
нарықтық, тамақ өнеркәсібі және целлюлоза (газет қағазы ,макулатура, өңделген қағаз)
Лигноцеллюлозаның құрамы оның көзіне байланысты. Лигноцеллюлоза және (геми) целлюлоза
құрамында қатты тұқымдылардың, қылқан жапырақты тұқымдардың немесе шөптердің ағашына
байланысты айтарлықтай айырмашылық бар. Лигноцеллюлоза биомассасының көзіне байланысты
целлюлоза, гемицеллюлоза және лигниннің пайыздық мөлшері өзгереді. 4.1-кестеде қолжетімді көзге
байланысты целлюлоза, гемицеллюлоза және лигниннің құрамы келтірілген [9]. Лигноцеллюлозды
биомасса, ол жерде әлеуетті ашытылатын көмірсулардың ең ірі жаңғыртылатын резервуар болып
табылады [10], негізінен ауыл шаруашылығы өндірісіндегі астық жинауға дейін және одан кейін,
сондай-ақ тамақ өнеркәсібінің қалдықтары түрінде босқа жұмсалады. Ол қағаз өнеркәсібінде
целлюлоза ретінде пайдаланылады және отын ретінде жағылады, мал азығы және қидың пайда болуы
үшін пайдаланылады.
Кесте 4.1 Бірнеше көздерден алынған лигноцеллюлоза құрамы құрғақ түрінде [9].
Лигноцеллюлоза материалдары
Целлюлоза
(%)
Гемицеллюлоза
(%)
Лигнин (%)
Жапырақты тұқымдас сүрек
40–55
24–40
18–25
Қылқан жапырақты тұқымдас сүрек
45–50
25–35
25–35
Жаңғақ қабығы
25–30
25–30
30–40
Жүгері собықтары
45
35
15
Шөптер
25–40
35–50
10–30
Қағаз
85–99
0
0–15
Бидай сабаны
30
50
15
Жапырақтары
15–20
80–85
0
Мақта тұқым талшығы
80–95
5–20
0
Газет
40–55
25–40
18–30
59
Макулатура
60–70
10–20
5–10
Ағынды сулардағы бастапқы қатты
заттар
8–15
деректер жоқ
24–29
ІҚМ қиы
1.6–4.7
1.4–3.3
2.7–5.7
Тары
45
31.4
12.0