Қостанай, 017 ОӘЖ 005 (075) кбж 65. 292-93 (5Қаз)я73 у-12
жылдық мерзімі бойынша сандардың жиынтығы
жүктеу/скачать 1,98 Mb. Pdf көрінісі
|
uakpaeva m kajyrbaeva g korporativtik karzhy
- Бұл бет үшін навигация:
- Өнім көлеміне тепе-тең есептен шығару құнының тәсілі кезінде
| жылдық мерзімі бойынша сандардың жиынтығы амортизациялық
аударымдардың жылдық сомасы бастапқы объектінің және жылдық арақатынасы негізге алына отырып анықталады, мұнда бөлшектің алымында – жыл саны, қызмет ету мерзімі қалатын объектінің соңына дейін, ал бөлгіште – объектінің қызмет мерзімі жыл сандар сомасы. Мысалы. Сатып алынған негізгі құралдардың объектісінің құны 200 мың теңге. Тиімді пайдалану мерзімі 5 лет. Қызметтің жыл санының сомасы 15 жыл (1+2+3+4+5) или (K = n*(n+1):2) құрайды . Пайдаланудың бірінші жылы көрсетілген объектінің амортизациялық мөлшері 5/15 немесе 33,3 есептелуі мүмкін, екіншіде - 4/15, үшіншіде - 3/15, екіншіде - 2/15, біріншіде — 1/15. Берілгендер келесі кестеде көрсетілген. 29 Кезең басындағы қалдық құны мың.тенге Амортизация нормасы, % Амортизации сумма, мың. тенге Кезең аяқталғаннан кейінгі қалдық құны мың. тенге 200 33,3 66,6 133,4 133,4 26,67 53,34 80,06 80,06 20 40 40,06 40,06 13,33 26,66 13,4 13,4 6,67 13,4 0 Бұл әдіс амортизация есептеу артықшылығын, негізгі құралдардың құнын бөлігін бұл қазірдің өзінде басында пайдалануға мүмкіндік береді, бұдан әрі- есептен шығару қарқыны бәсеңдейді, өнімнің өзіндік құнын төмендету қамтамасыз етеді. 4. Өнім көлеміне тепе-тең есептен шығару құнының тәсілі кезінде есепті кезеңде өнім көлемін табиғи көрсеткіште амортизациялық есептеуді негізге ала отырып және объектінің бастапқы құн қатынасының және объектінің негізгі құралдарын пайдалы қолдану мерзімі барлық болжамды өнімнің көлемімен жүргізеді. Мысалы. Болжанған жалпы жүрісі 400 мың.км болатын, құны 500 мың. тенге тұратын көлік сатып алынды. Есептік жылда жүрісі 5 мың.км құратын, амортизациялық аударым сомасы, бастапқы құн арақатынасына сүйене отырып және болжамды өнім көлемі 6,25 мың теңге құрайды (5x500:400). Сондай-ақ, бұл әдіс маусымдық сипаттағы жабдықтарды пайдалану жағдайында, егер техникалық құжаттаманың қызмет ету мерзімі құрал- жабдықтар бірліктерінің саны тәуелді қарастырылса, амортизацияны есептеуге пайдаланылуы мүмкін Заттардың құны, прокат шарты бойынша жалға тапсыру үшін арналуы, желілік тәсілмен ғана өтеледі. Амортизацияны есептеу оларды жаңғырту, негізгі қорды қайта құру кезінде жүргізілмейді. Амортизация есептелмейді: - сыйға тарту шартында және өтеусіз жекешелендіру процесінде; - тұрғын үй қоры; - сыртқы объектілерін көріктендіру және орман шаруашылығының ұқсас объектілері, жол шаруашылығы және басқа да объектілерге; - көпжылдық екпелер, пайдалану жасына жетпеген; - сатып алынған басылымдар (кітаптар, брошюралар және т.б.). Материалдық емес активтердің және негізгі құралдар объектілерінің амортизациясын есептеу есепті кезеңде ұйым қызметінің нәтижелеріне қарамастан жүргізіледі. Материалдық емес актив-жеке заттай нысаны жоқ, бірақ та «сезілмейтін құндылығы бар» және осыған байланысты субъектіге ұзақ уақыт бойы немесе ұдайы қосымша кіріс әкелетін актив. Негізгі капиталдың құрамына негізгі құрал-жабдыққа және жабдық сатып алуға жұмсалған аяқталмаған күрделі салым да кіреді. |