Ландшафттану
жүктеу/скачать 2,39 Mb. Pdf көрінісі
|
Erubaeva Landchafttanu .pdf
| мен евдірТс
э— Г НЗ ’ элеутетгік жагдайларыиа байланысты эр жерде р турлі
болып келеді. Жер шары ландшафтысын адам әрекетінін әсерше қарай төртке белуге болады: эрекетінщ A d
Ы баСПЗҒаН ТабИГИ ЛандшаФты Мұнлай ландшафтыға рктика,
Антарктика және таулы белдеудегі адам қоныстандаған 2 = Жатады жеРлеРДегі ландшафтынын кұрамдас бөлігі де морфологиялык түзіліс құрылымы да тьабиғи фактордың әрекетіне гана байланысты дамиды; эрекетіне ^ ^
ішт і 9w • w ш w 2)адам Әрекетіне» кеп өзгерсмеген ландшафты. Ландшафтынын ұл т ьіна тундра, таига және шөлді аймақтарды жатқызуға болады Б*л
жерлерге халыкгар сирек қоныстанган, әзірше т 2 ^ т
аилықтарын сарқа пайдаланудың қажетгілігі жоқ. Сондыктан ландшафтының құрамдас бөлік аралық тепе-тевдігі бұзылмаган 1) адам әрекетінен бұзылган ландшафты. Ландшафтынын кұрамдас бөлнггер байланыстары жан - жақты зертгелмей табигат баилықгары сарқа пайдаланылган жағдайда аңызақ, сел, індет сияқгы Дүлеи құбылыстардын жер жыраланып, топырак ^ д о д шаоындықты арамшөп басады, жолдар мен жер азады; ’ 4)
адам әрекетінен түлеп, қайта
түзілген ланлшаЛ™ Ландшафтынын кұрамдас бөлім арқылы немесе кұрылымдық т а іл у баиланыстары жан-жақты зертгеліп, табигат байлықтары т о л ы ^ е н халық шаруашылыгы айналымында тиімді пайдаланылган жерлерде адам әрекеп гылыми непзда жоспарланады да, ландшафтыны түлетіп биологиялық зат айналымын, түсімділігін арггыруга, ж ы Г Т ’ минералды затгар баланысын тепе -теңестіруге, жерді аздыраты^’жел су эрозиясы сияқты дүлей кұбылыстарлды болдырмауга бағытгалады баскаша аитканда, жогары онімді мәдени ландшафттар тузіледі Жас аиырмасына қарап антропогенді ландшафтысы үш топқа жіктеледі: шаруашы түзіледі; 1) ұзақ сақталып, өзін-өзі реттеуші ландшафты. Бұлар халық ашылыгы
------ ----- ^
Тлаг Асшьич
2) көпжылдык, жарым-жартылай ретгелуші ландшасЬт Ландшафтынын бұл тобына екпе орман алқабын, канал, бөген сияіоі, 15
жасанды су жүйелерін, жол тораптарын, шабындык пен жайылымдық жерлерді жатқызуға болады.
Оларды халык
шаруашылыгы айналымынан шыгарып алмау үшін мезгіл —мезгіл жаңғыртып отыру керек; 3) қысқа мерзімді, ұдайы реттеп отыруды кажет ететін ландшафт. Бұларға егінжай, елді қоныс, кен орыны, саялы жер жатады. Олардың шығу тегі мыңдаған жылдармен есептеледі, бірақ қай — қайсысы болсын жыл сайын өңдеп күтуді кажет етеді. Мысалы, егістік жер жыл сайын агротехникалық өңдеуден өткенде гана тұрақты өнім береді. Қазіргі ландшафттардың құрылу ерекшеліктері (1-сурет). Адам қоғамының табиги ортаға әсері әр түрлі. Дегенменде, оларды бірнеше топқа біріктіруге болады: жерді игеру, мал жаю, орман шаруашылығы, кұрылыстың түрлері, пайдалы қазбаларды өңдеу, рекреациялык мақсатта қолдану т.б. Қазіргі ландшафттардың құрылу ерекшеліктері: антропогендік ландшафттар. Бұл ландшафт түрлерінде тепе- теңдіктің бұзылуы байкалады. Антропогендік ландшафттардың жіктелуі толығымен өңделген; - жайылымдық ландшафттар; p H
- орман шаруашылық ландшафттар; - тау-кен ландшафттары; - су шаруашылық ландшафттары; - селитебті ландшафттар; - рекреациялық ландшафттар. Ландшафттық геокешендер 1 -сурет - Ландшафттық геокешендер жүктеу/скачать 2,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|