А. М. Турлыбаева, М. С. Москальцева, А. С. Хажиякпарова, Ю. С. Махмутова жалпы геология



Pdf көрінісі
бет104/145
Дата07.01.2022
өлшемі2,9 Mb.
#17338
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   145
 
Жыныстың атауы: 
Құмдақтардан айырмашылығы, оның құрамында құмның мөлшері сазға 
қарағанда көбірек болады. 
 
Жыныстың атауы: 
Саздың  құрамында 50% ізбестас  болады.  Құрылысы  тығыз, 
топырақты.  Тұз  қышқылымен  жақсы  əрекеттеседі,  жəне  əректетесу 
орынында кір дақ қалады. Түсі ақ, сұр, сарғыш, қоңырлы, қызғылт, жасылды, 
қара. Тез үгіледі жəне ұсақ бұрышты кесектерге бөлінеді. Егер жыныстың бір 


101 
 
бөлігін  тұз  қышқылында  ерітіп,  шайқаса,  көп  тұнба  береді  жəне  балшық 
тұнбаларын түзеді. Саздың иісіне тəн.  
Айырмашылық  белгілері:  мергельде  тығыз,  топырақты  құрылым 
сипатты, тұз қышқылымен əрекеттесуі, сазды иіс.   
Пайда  болуы:  мергельдің  шөгілуі  теңіздер  мен  көлдерде  өтеді. 
Ізбестасты жəне сазды тұңбалар бірге шөгілген кезде пайда болады.    
Қолдануы:  цемент  өнеркəсібінде  мергель  қолданылады  жəне  ауыл 
шаруашылығында тыңайтқыш ретінде. 
Кенорындары: Кавказда Черноморск  жағалауында, осы жерлерде олар 
Новороссийсктен  Геленджикке  дейін  созылады.   Жəне  Поволжьеда, 
Заволжьеда, Приуральеда. 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   145




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет