Қазақ тілінің пунктуациялық

жалғаулығы тұрса, үтір қойылмайды.  Мысалы: Үйге берілетін тапсырмаларды 

оқушылар  өз  беттерімен  орындай  алатын  болсын  және  ол  жаттығулар  үлкен 

болмасын. Бұл биенің құлыны да өзіне тартқан бурыл болады және бұл бие ерте 

құлындайды (С.Мұқанов). 

Бірақ,  өйткені,  сондықтан,  дегенмен,  алайда,  әйтсе  де,  ал  деген 

жалғаулықтар  жеке  сөйлемнің  басында  келсе,  олардан  соң  үтір  қойылмайды. 

Кейде  бірақ, дегенмен, алайда жалғаулықтары  жеке  жай  сөйлемнің  ортасында 

келулері мүмкін. Онда да алды-артынан үтір қойылмайды. Мысалы: Асқар ұзақ 

(С.Мұқанов). Сондықтан да соңғы бір-екі күн бойында Татьянаны ақын өз елінің 

§76.  Құрмаласқа  енген  алғашқы  екі-үш  немесе  одан  да  көп  сұраулы 

(М.Әуезов). 

§77. Сабақтаса құрмаласқан жай сөйлемдердің  араларына, негізінен, үтір 

қойылады. Мысалы: Сол жылы Есіл мол тасып, жаз жаңбыр да жауып, егін мен 

шөп  тамаша  көп  шықты.  Ойы  ұнамды  шыққасын,  Ботагөз  куанып  кетті. 

(С.Мұқанов). Білсең, отыр (Ғ.Мүсірепов). Баймағамбет тұрып есікті ашқанда, 

ар жағында тыстан қайтып келе жатқан Әйгерім көрінді (М.Әуезов). Жердің 

үстіндегі Ер Төстік жердің астына түсті дегенге, соның жолдасы болайын деп, 

жолын тосып жүрген адаммын («Ер Төстік» ертегісінен). 

§78.  Бағыныңқы  сөйлем  басыңқының ортасында  келсе,  үтір  екі  жағынан 

қойылады. Мысалы: Абай, Әбдірахман атқа мінетін болған кезде, үйден бірге 

ере  шықты.  Оспан,  Жиренше  қой  деген  сайын,  сақ-сақ  күліп,  иттерін 

өшіктірді.  Ол  бұл  жерге,  Абайды  керек  еткен  адвокат  келсе,  не  тергеуші 

жүктеу/скачать 0,88 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: