№5 (122) 3 наурыз, 2016 жыл
жүктеу/скачать 15,59 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Зарина ТАМ ОГЛЫ, студентка 3 курса.
- Олеся ТАДЖИЕВА, студентка 3 курса.
- Айдана ОСПАНГАЛИЕВА, студентка 3 курса.
- Анна МЕРЗЛЯКОВА, студентка 3 курса.
- Қазақ мектебіне бардым.
- Әуезовтің алдында өлең оқыдым
- Шәмшіні түнімен шырқаттық
Зарина СЕЙДАХАНОВА, студентка 4 курса. Каждый человек наделен воображением. Воображение - это будто кисть, благодаря которому мы можем нарисовать вещи и яв- ления, которых еще никогда не видели. И именно благодаря воображению у человека появляются мечты. Некоторые из этих меч- таний становятся целями, которые человек стремится достичь в своей жизни, а другие так и остаются мечтами, из-за своей неосу- ществимости. Мечты - это будто билеты в будущую жизнь, и каждый из нас стремится восполь- зоваться этими билетами. Мечтаний в мире много, намного больше, чем самих людей. Кто-то мечтает быть сильным и храбрым, кто-то жаждет славы и красоты, а для кого-то самым важным является богатство. Трудно выделить какую-то одну мечту, которую я бы считала самой главной. Для меня, как и для всех других, важным является мое будущее. И, конечно, я хочу иметь хорошую профес- сию и достаток, любящую семью и верных друзей. Я хотела бы жить в благополучии и никогда не унывать, путешествовать и уви- деть мир. Трудно выделить одно, самое за- ветное желание. Однако, пожалуй, для меня это - правильно выбрать свой путь, найти свою жизненную дорогу. Потому что, на мой взгляд, самое главное - это не прожить свою жизнь впустую и бездумно. Мечты наполняют нашу жизнь красками, они помогают нам познать себя. Никогда нельзя лишать себя мечтаний, ведь чело- век без них существовать не может.
Мечтать не вредно, вредно не мечтать! Каждый раз, когда я думаю об этом, мыс- ли о весне согревают меня невероятным теплом, три месяца нежности, добра и ла- ски, три месяца сбывающихся желаний и красочных дней, согретых новыми лучами- надеждами и наполненных яркими днями, полными умиротворения и радости. Возвра- щение птиц - предвестниц счастья и появ- ление первых подснежников - маленьких от- голосков свежего ветра. В моей жизни есть весна, которая греет меня все четыре вре- мени года, моя весна - три мои главные жен- щины, которые делают мою жизнь теплее и добрее. Они дарят мне множество надежд и сил, и никогда не перестают верить в меня. Каждая из этих трёх женщин вложила в меня свою душу и наделила самым светлым и чистым, что есть на земле. Первая - моя бабушка, человек, с самой доброй душой и тёплыми руками. Она учила меня первым шагам и первым словам, прямо посреди зимы весенним солнцем она осветила мой новорожденный взор, первой, кого я увиде- ла после мамы, была именно она. Спасибо ей за то, что она у меня есть. Я люблю тебя, бабуль, безумно, ты всегда будешь для меня олицетворением мудрости, добра и красоты. Следующая о ком крайне нельзя не ска- зать - это моя Мамочка. Она мой идеал, во- площение всего самого чудесного, что быва- ет в жизни. Она привела меня в этот мир, мы с ней неделимое целое, я будто малень- кая почка на этой прекрасной ветке, вместе с другими почками - моими сестренками и братиком, цветём и растём, благодаря ей, нашей веточке, которую не сломит ничто и никогда. Которая всегда будет любить нас одинаково, ведь ветка не может жить отдельно от листиков и цветов, мы нераз- дельны и в этом наша сила. Боже, как же я счастлива и благодарна тебе, за самую пре- красную маму на свете! Следующая женщина, без которой не сту- чать моему сердцу спокойно, и не радовать- ся душе, моя любимая тётя, которую я зову Няней. Между нами есть связующая нить, которая соединяет нас, как бы далеко мы не были друг от друга. Ни разу в жизни она не оставляла меня в беде, каждый раз, ког- да казалось, что все против меня, я знала, что у меня есть надежнейшая поддержка и опора - моя Няня. Я сваливаю на ее плечи любой груз, который давит на меня, мелки- ми осколками рушатся к её ногам мои оби- ды на окружающих, колкими и холодными фразами я не перестаю жаловаться ей на весь мир. И только в её объятиях я нахожу истинное утешение, её прикосновения пол- ны нежности и любви. Дорогая моя тетя, я очень люблю тебя и ценю. В целом мире не отыскать такой второй. Словно три месяца весны, вы самое пре- красное для меня. Спасибо вам, за то, что вы у меня есть! Олеся ТАДЖИЕВА, студентка 3 курса. Вы - моя весна Самый дорогой в мире человек для меня — это, конеч- но же, моя мама. Ведь мама всегда нежна ко мне, всег- да внимательная. Кто знает, сколь- ко боли и любви может вместить в себя материнское сердце! Ведь когда я болею , мама всег- да и сочувствует, и лечит, и даже болеет вместе со мной. Мама сопровождает меня всю свою жизнь. Сила ее материнской люб- ви побеждает любое расстояние. И где бы я не была, ее беспокойство, ее молитвы хранят и оберегают меня от жизненных невзгод. Мама…мамочка — ты именно тот чело- век, который своим примером учишь меня нежности ,верности и любви к ближнему. Для тебя я — наилучший ребенок в мире. Ведь только мать может увидеть своего ребенка человеком без единой червото- чины , идеальным, таким, каким возмож- но он по сути даже не является,но кем он должен(обьязан) и мог бы быть. И мы, дети, никогда не должны забывать своих мате- рей. Моя мама Олжабаева Укилиайым Кы- рыкбаевна - педагог с 35-ти летним ста- жем, учитель казахского языка и казахской литературы…Я знаю её столько же, сколько живу. Где бы я ни была, что бы ни дела- ла - мама всегда рядом, всегда поможет, поддержит и выручит. У мамы очень вы- разительная внешность. Короткие словно волны волнистые волосы, большие карие глаза почти всегда смеются. Вообще часто улыбается и смеётся, и поэтому с ней лег- ко общаться. Люди ценят это и поэтому у мамы много друзей и знакомых. На работе ее все уважают, в трудных случаях обраща- ются за советом, даже бывает, что звонят в выходные. Это неудивительно, потому как она всю свою жизнь учится, стараясь знать своё дело как можно лучше. Сначала окон- чила училище, потом институт, регулярно проходит стажировку. И вообще старается всё делать на совесть. Я люблю смотреть на неё, когда она готовит. Еда, которую она подаёт на стол, всегда не только вкусная и полезная, но и обязательно красивая. Складывается впечатление, что мама соз- даёт произведение искусства, определяясь с формой пирогов или когда даже украшая салат к ужину. Она то напевает песенку, то задумывается и замолкает, явно замышляя что-то интересное. С моей мамой никогда не соскучишься! Моя мамочка- самая лучшая , весёлая, от- зывчивая и красивая мамочка на всем бе- лом свете!!
И розы перед тобой блекнут, МАМА… Весна– самая живая из всех времен года. Ведь именно с ее приходом просыпаются звери, прилетают птицы, все вокруг ожи- вает, и как будто заново начинается жизнь. Природа наряжается в яркие краски. Как здорово просыпаться утром под пение птиц! Как приятно выйти на улицу и вдохнуть за- пах теплого ветерка! Как пахнет весной! Даже люди становятся добрее и чаще улы- баются, потому что пришла весна, долго- жданная и всеми нами любимая! Приход весны знаменуется нежным ве- сенним праздником – Днем 8 Марта. Жен- ский день радует абсолютно всех людей, потому что несет в себе силу возрождения и процветания. Мужчины торопятся поздравить любимых женщин с самого утра. Они дарят цветы и подарки, добрые пожелания и пылкие обе- щания. Наши бабушки и мамы, тети и доче- ри, сестренки и племянницы в этот день чув- ствуют себя по-настоящему счастливыми и любимыми. Каждая из них гордится своими мужчинами, независимо от возраста и цен- ности подарка. Всегда приятно дарить кому-то радость и улыбку. Поэтому счастливые глаза наших женщин – лучшая награда тем, кто посвятил этот день своим любимым. Даже маленькие девочки любят День 8 Марта. Ведь они тоже получают подарки и приятные сюрпризы от друзей. Каждый год весна приходит в наш мир и, распахивая дверь, первым впускает своего праздничного посланника – женский день 8 Марта. Мы радуемся первым подснежникам и счастливым женским улыбкам, манящим нас в буйное цветение весны. 8 марта уже давно является Междуна- родным днем всех женщин. Также этот день - праздник весны, красивых цветов и только хорошего настроения. В такой день все мы стараемся выглядеть особенно красиво, прекрасно и очаровательно. Сам по себе праздник во всем мире на- полнен искренними и радостными улыбка- ми, подарками, первыми весенними цвета- ми - подснежниками и мимозами.
Праздник весны Жетісу университеті ТҰЛҒА бейсенбі, 3 наурыз, 2016 жыл 10 ЌАЗАЌТЫЊ АЛАЌАНЫНДАМЫН Gazeta.zhgu@mail.ru Қазақтың ибалы да инабатты, қайсар мінезді, тәрбиелі келінінің үлгісін танытқан орыс қызы жетпісті де бағындырып, ай- наласына ақыл айтар әжеге айналып отыр. Әдеттегідей ақ дастарханын жай- ып, ақтарылып сала беретін Надежда апамыздың әңгімесі сонау әріден, балалық шағынан басталды. Әсіресе, Жамбыл атасының алмасы, оның ақындық өнерінің бастауы десек те болады. Жүзі балбұл жанған ақын апамыз өзі ширақ, сөзі де, өзі де әдемі, көздері күлімдеп, шабыттана сол күндерді былай еске алады: «Иә, иә. Ол менің кішкене кезім ғой. Күз бе, көктем бе… Әйтеуір, бізде Едіге батыр де- ген өткен. Біздің ауылда сол Едіге батырдың Шаматай деген қызы болды, өзі ерекше жан еді. Қол диірменді тартыыып отырып, өлең құрайтын. Айтысқа түскен кісі екен. Соғыстың ар жақ, бер жағында жыр додаларында жарқыраған адам. Ол шақ «Жұлдыз қашан туады, шешем қашан келедінің» кері еді ғой. Содан, әлгі апаның Әлкемай деген қызы бар еді, менімен қатар, бірге оқитынбыз. Мен қырқыншы жылы тудым ғой. Жәкең қырық бестің жазында қайтты. Бір күні Әлкемай екеумізді апасы ертіп барды атаға. Бала – есті ғой, әсіресе, сол кездің балалары есті. Мәселен, шешелер салған әндерді, жесірлердің зарлы жырларын түгел жатқа білем. Себебі, басқа алданатын ештеңе жоқ, кино,теледидар жоқ, естігенімізді қағып аламыз.
Жамбыл атаның алмасы. Жамбыл атаға біраз жол жүріп, тау- ды қиялап бардық. Біздің Бірінші май ауылы (қазір Бекболат батырдың атын алған ауыл) мен Жамбыл ауылының ара- сы он бес-жиырма шақырымдай. Жаңа киіз үй құрылған, ақ шаңқан төсекте ақ дамбал, көйлегімен ата жатыр, сақалы желбіреген. Басында кішкене тақиясы бар. Әлкемай кірмеді де, мен апасынан қалмай табалдырықты аттадым. Оның Жамбыл екенін қайдан білейін, білмеймін ғой, баламын. Ә, дегеннен алманың иісі бұрқ ете түсті. Былай қарасам, үлкен кісінің бас жағы толған алма екен. Сәлемдесе кіргендердің қолына ұстататын болуы керек. Шаматай апаны таныды. Амандасты. Маған қарап, «Қызың ба?» деді. «Қызым ғой» деді апа. «Ойпырмай, көзінің тұздайлығы саған тартқан екен» деді. Ал, Шаматайдың атасы Едіге батыр, шамасы, көзі тұздай болу керек… Ата маған да бір алмасын берді. Әлкемай жеп қоятындай, тәттісіне құшырланып жеп алдым. Қазақ мектебіне бардым. Бабушкам бар, дедушкам бар, тетям бар, дядям бар, өзімнің шешем бар. Соның бәрінің жалғыз баласымын. Соғыс жылда- рында туған басқа ешкім жоқ отбасымда. Әкем майданға аттанды да, оралмады. Сөйтіп, бірінші сыныпқа қазақ мектебіне бардым ғой. Себебі, басқа мектеп жоқ. Кейін Қаскелеңдегі интернатқа кеттім. Одан Қызылордадағы педучилищені бітірдім. Сол Қызылордада өлең жолын бастадым. Өйткені, Сырдың топырағында аунап жүріп, қазақ тілінің қаймағын қалқымау, ұғынбау, қазаққа ғашық болмау мүмкін емес. Ай- хай, дәурен десейші!.. Мен сол кісілерге таң қаламын. Әлде соғыс жылдарында туғандар аз болғаннан кейін бе… Мыса- лы, біздің заманымызда көшеде бала ерсі іс жасай қалса, соған үлкен кісілер тоқтап, «Мынауың не, кімнің баласысың? Пәленнің баласы мұндай болуы мүмкін емес қой. Сенің әкең қандай еді, атаң қандай еді?!” деп кететін. Қоян екеш, қоян да бауырмал көрінеді: жылап отырған көжекті көрген кез келген ана қоян емізіп кетеді екен. Міне, не деген жарастық, туыстық, көзі ашықтық! Бүгін де солай болуы керек қой. Асқар Тоқмағанбетов сон- дай жан еді. Алғаш рет «Тұңғыш сөзім» деген өлең жаздым. Оқып беріп ем, «Біз сәрсенбі сайын жас ақындарды жинаймыз, сен кел» деді аға. «Басқа өлеңім жоқ» деуге ұялдым. Бірақ,
барымды бір
дәптерге жазып, сәрсенбіде бардым.
Сөйтсем, кәдімгідей төселіп қалған ақындардың ортасы. Менің өлеңім басқа, олардікі басқа сияқты.
«Өлең оқисың ба?» деді. «Жоқ, оқымай-ақ қояйын бұл жолы» дедім. Ақындарды шығарып салған соң, Асекең менің шығармаларымды қарап шықты. Сөйтті де, буын не, бунақ не, бәрін үйретті. Потанин айтады ғой: «Қазақтың бүкіл да- ласы ән салып тұрғандай» деп. Алай- да, буын саны кеміп қалса, ән де болмай қалады… Содан, ақындардың бас қосуына ылғи барып тұрдым. Оқу орнын бітіріп, Сырдария аудандық комсомол комитетінің хатшысы болсам да, жыр додасынан қалмадым. Бірте-бірте «ақын қыз» ата- нып қалдым. Асекеңнің анда-санда сөзін ұйқастырып сөйлейтіні бар еді. Ол кісі бір шумақ ұйқастырса, мен бес шумақпен жауап қатам. Сонда айтатыны ғой: «Ойпырма-а-ай, адам топырағына тартпай тумайды екен!» деп. Сөйтсем, Сүйінбай, Жамбылдар жырлатып, думандатқан өңірде туған екем ғой. Алғашқы айтыс. 1962 жылы алғаш рет айтысқа Қызылордада түстім. 1964 жылы өлкелік айтыс өтті. Баукең (Бауыржан Момышұлы) алтын сағатын тағып беретіні сонда. «Ал- майды Надежда жаман сағатыңды, еркектің сағатын,-деді. - Мә, менің сағатымды ала тұр, Надежда!» деді. Сосын үзілісте басқа алтын сағат сатып әкеліп, «Надежда, шеберлігің үшін» деп жаздырып, білегіме тақты. Төрде асабалық жасап отырған Әбділда Тәжібаев еді, оған ренжіді. «Сенің тіліңді білмейтін өзге ұлт толып жүр. Бірақ, жүрегінен жыр төгіліп, анау мұртты шалыңды жеңіп, озған қаршадай орыс қызды бағалауымыз керек», -деді.
– Айтысқан адамым Тастан Жолдасов деген ақын. Ол кезде жігіттер жоқ. Кілең шалдар айтысады. Мен сол шалдармен айтысыппын. Алпыстан асқаннан кейін ғана жігіттермен айтыстым. Әй, күлем-ау, маған кері келді ғой бәрі! Әлгі әңгімемді жалғайын… Сонда Баукеңмен Әбділда ақынның бір-біріне сөз қайтарғанына, сөзге келгеніне куә болдым. Біреуі залда, біреуі төрде. Әбділда аға айтты: «Сонау ескіде, жазу-сызуы жоқ заманда туған айтыстың бүгін керегі бар ма осы? Үзіліп қалған дүние сол күйі қала берсін. Қазір кітап шығаруға, жазғаныңды жұртқа жеткізуге барлық жағдай жасалған» деп. «Сен олай деме, анау жақта өнердің бастауы бар, қайнары бар. Егер сол өнер осында қайнап жатса, онда бұл өнер қазақтан өзгеде жоқ болғаны. Жалғасын табу керек! Надежда домбы- расын да тастамайды, өлеңін де жазады, кітабын да шығарады. Қам жеме!» деді Баукең.
Баукеңнің өсиеті Баукеңмен кейіннен дос болдық. «Жазу- шы» баспасында жүргенімде екі томдық кітабы шықты. Қолтаңбасын қойып, сыйға тартты. Басқа да естеліктері қалды. Ол кезде кітап шығарудың машақаты көп бо- латын еді. Қаріптер қорғасынмен теріледі. Баспа басшылығы Баукеңнің кітабының жиырма бес бетіне жүз елу сомнан қояды қайта басуға, ал басқалардікіне үш жүзден қояды. Оған батыр келіспей, ашуланады ғой. «Крахаворлар, не істесе, оны істесін! Керегі жоқ маған ақшасының, шығарса, шығарсын, шығармаса, қойсын!» деп, кетіп қалады. Сосын Амантай Байтанаев деген бастығымыз «Надежда, сен баршы ағаңның артынан. Тілін табарсың, сені «қызым» дейді ғой» деді. Ол кезде қазіргі Төле би мен Фурманов көшелерінің қиылысындағы үйде тұратын еді Баукең. Кіріп барсам, «Әйләвию, әйләвию» деп, коньягынан жұтып қойып, әндетіп отыр екен дәлізінде. «Ах, крахаворлар, менің осал жерімді біледі, ә, Надежда! Сені жіберді ме қол қойсын деп? Мейлі, енді, өздері білсін! Жүр, мен үйімді таныстырайын!» деді жуан даусы- мен екпіндетіп, бір есікті ашты. Қақ ортада бір төсек тұр, басқа ештеңе жоқ. Едені де жалаңаш. «Мынау – жеңгең екеуміз жата- тын төсек» деді. Одан ары тағы бір есікті ашты. Бір үстел мен орындық тұр. Үстелдің айналасының бәрі қағаз, бума-бума газет, кітап, шашылып жатыр. Арасында ойдым- ойдым еден көрінеді. Аттап-пұттап арғы ба- сына кетті ағам. Артынан етегімді көтеріп алып, әр жерден бір басып, мен де аттадым. «Мынаның ішін жинағанда, бір қағазым ауысатын болса, бәрі менен таяқ жейді» деді. Тағы бір есікті ашып қалсақ, ар жағында жеңгей тамақ істеп жатыр екен. «Не істеп жатырсың?» деді. Жеңгеміз «пельмен» деп еді, маған бұрылып, «пель- мен жейсің бе?» деді. «Жоқ, аға» дедім. Со- сын «әйләвию, әйләвию» деп қайта әндете шығып, қол қойып берді. Баукеңнің Надежда, бір сөзім есіңде жүрсін, өзге қазақ өзі біледі. «Иі қанбаған қамырды етке салма» деп айтқаны бар еді. Батырдың өсиеті іспеттес бұл сөз әлі күнге санамда сайрап тұрады. Әуезовтің алдында өлең оқыдым Алғашқы жырларымның бірін Әуезовтің алдында оқыдым. Асқар Тоқмағанбетов «пленум болады» - деді. Ондағы шыбын- шіркей шырылдады, шыбығым көркейді деген сықылды ауылдың өлеңдері ғой. Не болмаса, «айға қарап айтқан, қайтесің менің ойымды» деген өлеңдерім енді. 1961 жылдың сәуірі ғой. Әуезов төрде отыр екен. Мен өлеңімді оқыдым. Ол кісі риза болып, әдебиет, өнер институтының бастығы, ғалым Мүсілім Базарбаевты жіберіп, мені қасына алдырды. Отырып ем, қызық кісі екен, ақырын ғана қарады да «қарлығаштай ғана, кішкентай орыс жүрегің қалайша мұндай сөздерді тауып айтып жатыр, ә?» деп күлді. Ә-ә-ә, тіл деген өзекті отқа орап тұр ғой… Біз батар күннің қызылындай болып қалдық. Біздің заманда жоқ дүниелер қазір көп. Баса қалсаң, Мұқағалидың жыр- ларын айта жөнелетін құралдар, қазақы ұғымдарды сайрай кететін, үйрететін плакаттар шығып жатыр. Бірақ, сондай дүниелер балабақшаларда, бастауыш мек- тептерде өте кем. Аталар өліп қалмай ма, жырлары, өлеңдері, жазған-сызғандары ел аузынан, балалардың тілінен түсіп қалса?.. Бала қазақтың тілін, иісін сезіп өсу керек. Өйтпесе, ол түкті де білмей өседі, ұлтты да, елді де, жерді де!..
Иә, Шәмшіні көрдім ғой. Бірге қыдырдық та. Комсомол сыйлығының лауреаттары болып, Татарстанды, Мәскеуді шарладық. Ол кезде Шәмшінің «Сыр сұлуы», «Арыс жағасында», «Каспийдің толқындары» әндері жаңа тарап жатқан. Сол әндерді бір естіп, бір естімей жүргенбіз. Комсомолда хатшымын Қызылорданың бір үйін жалдадық. Басқа үйлердің бар жақсы кілемдерін әкеп тұттық. Дастарханды тағамға толтырдық. Сөйтіп, сонда сапарда жүрген Шәмші мен Мұхтарды шақырдық. Жаңағы әндерді түнімен неше қайтара айтқыздық. Сонда, біздің тұсымыздағы адамдардың өнерге деген тазалығы, өмірге деген тазалығы, ақшаға деген тазалығы ке- ремет еді. – Айхай, шіркін!.. Сол ғой, сол! Әлі күнге қазақтың алақанындамын. Қазір далаға шыға қалсам, үлкен түгілі, кішкенелердің өзі танып, амандық-саулық сұрасады. Маған бұдан басқа орденнің де, медальдің де керегі жоқ, көшеде үлкені де, жасы да жаны қалмайды, құрақ ұшады, бетімнен сүйеді. Мен үшін үлкен орден сол». Құдай жамандықтан сақтасын, қай үйге барсам да, «Надежда келініміз» деп, төрге шығарады. Қазақ асырайды мені, өлсем көмеді. Сол таза қалпымызбен келеміз. Адам баласына залалым жоқ. «Таспен ұрғанды аспен ұр» деген ниеттеміз. Әсіресе, Баукеңнің «Иі қанбаған қамырды етке сал- ма» деген сөзін ту етіп келем. Сол кісілер ғой менімен сені жалғап отырған. Орнынан тұрған ақын апа, «Қажылыққа барғанда алған орамал еді, Надя апаңнан тәбәрік болсын жаным, бұрынғыдан қалған дәстүр ғой, «Орамал тон болмай- ды, жол болады» деп ұсынды. Ия, тәлімі мен тәрбиесі, суырып салма ақындық өнерімен халқының ерке қызы атанған Надежда апамыздың еңбек жолы, өнер жолы міне, осындай. жүктеу/скачать 15,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|