Əдебиет: 1. Аяганов Б. Государство Казахстан: эволюция общественных сис-
тем. Алматы, 1993.;
2. Демократизация общества - магистральный путь развития Казахстана.
Алматы: КИСИ, 1995.;
3. Джунусова Ж.Х. Республика Казахстан: Президент. Институты
демократии. Алматы,1996;
4. Абенов Е.М., Арынов Е.М., Тасмагамбетов И.Н. Казахстан: эволюция
государства и общества. Алматы: ИРК, 1996.
№30 дəріс
Тақырыбы: Қазақстан – тəуелсіз мемлекет
Дəрістің мазмұны:
1. ХХ ғ. 90 жж. басындағы экономиканы реформалаудың негізгі бағыттары.
Нарық жағдайындағы экономикалық дамудағы жетістіктер
2. Қазақстандағы білім, ғылым, денсаулық, салауатты өмір салты
3. Қазіргі кезеңдегі əлеуметтік саясат. Негізгі міндеттері
4. Тəуелсіз Қазақстанның сыртқы саясаты
Жалпы
алғанда
онжылдықтың
соңғы
жылдарын
Қазақстандағы
экономикалық реформалардың негізгі бөлігінің аяқталу кезеңі деп қараған
88
жөн. Елдің макроэкономикалық дамуының аталмыш кезеңінің негізгі
нəтижесі деп мыналарды атауға болады.
1. Негізінен бұрынғы шаруашылық жүйенің жəне əлеуметтік-
экономикалық формацияның радикалды трансформациясының күйреуінен
туған қиындықтар жойылды. 90-жылдардың басында еліміз тап болған
көптеген көкейтесті проблемалар азды-көпті шешілді, елдегі қаржылық-
экономикалық ахуалдың жетілген тұрақталуы негізінде болашақтағы дамуға
жол ашқан рыноктың типтегі экономика құрылысы болды.
2. Өткен кезеңдерде басталған қазіргі заманғы рыноктың шаруашылықты
жүргізу стандарттарына сай нормативтік-құқықтың базалардың құрылуы
аяқталды. Құнды қағаздар рыногы, қаржы жүйесі, еңбек, рыногы, салық
салу, бухгалтерлік есеп, акционерлік қатынастар жəне басқа да көптеген
экономика салаларында дамыған заңдар қабылданды жəне іске асып жатыр.
3. Мемлекеттен бөлу жəне жекешелендіру процестерінің негізгі бөлігі
аяқталып, аралас типті экономика қалыптасты, жеке бизнестің қуатты табы
пайда болды. Осылай, 01.01.2001ж. Қазақстанда жалпы саны 138549 заңды
тұлғалардан 111400-і меншіктің жеке түрімен жұмыс істеді, жеке секторда
елдің ВПП-сының шамамен 70%-і өндіріледі. Өткізілген институционалдық
қайта құрулардың негізінде рыноктық жəне өндірістік инфрақұрылым
компанияларының қарқынды дамып келеді. Ел ВВП-сындағы үлесі үнемі
өсіп
отыратын
қызмет
көрсету
саласының
дамуы
есебінен
ел
экономикасының құрылымында орын алып келген диспропорциялар
жойылды.
Экономиканың
көптеген
салалары
мен
шеңберлерінде
бəсекелестік орта қалыптасты.
4. Мемлекеттің қаржы саласында барлық негізгі бағыттар бойынша берік
тұрақтылыққа қол жетті: мемлекеттік қаржы, ұлттық валютаның бағасы, банк
жүйесінің тұрақтылығы мен беріктігі, Ұлттық банктің алтын-валюталық
резервтері, инфляция динамикасы, ақша нарықы мен мемлекеттік құнды
қағаздар нарықындағы проценттік салымдар бойынша ілгерілеу байқалды.
Осылайша 2000ж. тұтынушылық баға орта есеппен айына 0,8%-ке,
мемлекеттік бюджет 01.12.2000 жылы ВВП-ға 2,2%-ке орындалды, Ұлттық
банкті қайта қаржыландыруға салым 2001ж. ақпанда 12,5-ке төмендеді,
мемлекеттік құнды қағаздардың кірісі қосалқы нарықта жылына 11,4%-тен
айналды. Қаржылық тұрақтылық халықтың айтарлықтай бос бөлігін тартуға
жəне банктердің экономиканың маңызды секторларына беретін несиелерінің
көлемін едəуір ұлғайтты.
5. Экономикада инвестициялық-өндірістік процестер қарқын ала
бастады. Онжылдық соңында ВВП көлемдерінің, өнеркəсіп өндірісінің,
инвестициялық жұмыстардың динамикасында жəне бірқатар маңызды
көрсеткіштерде айтарлықтай ілгерілеу байқалды. Өсім іс жүзінде
экономиканың барлық салаларында — өнеркəсіпте, ауыл шаруашылығында,
транспорт пен байланыста, саудада жəне т.б. орын алды. Бұл елдің дамуының
тұтастай (жалпылама) жəне жүйелік сипаты жайында əңгіме қозғауға
мүмкіндік береді. 1999ж. бастап, реформа жылдары алғаш рет сауда тепе-
теңдігі көңіл көншітерлік белгілері байқалды.
89
6. Реформалардың үшінші кезеңінің ең маңызды ерекшелігі олардың
шынайы құрылымдық қайта құруларға жүйелік түрде бағытталуы болды.
Нарық институттары мен шаруа жүргізу механизмдерін қалыптастыру
саласында бірқатар батыл қадамдардың жасалуының нəтижесінде Қазақстан
экономиканы реформалаудың қарқыны бойынша ТМД елдерінің көбін басын
озды.
Əдебиет: 1. Қазақстанның жаңа жəне қазіргі заман тарихы. А., 2005. – 212-
230 бб.
2. Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінге дейін /Очерк/. А., 1994. – 355-379
бб
3. Шеретов С.Г. История Казахстана. Алматы, 2002 г.
6.ПРАКТИКАЛЫҚ-СЕМИНАРЛЫҚ САБАҚТАР
№ Тақырып
Семинар сабағының мазмұны
апта
сы
Əдебиеті
1
ХХ ғасыр бас
кезіндегі
Қазақстан
мəдениеті
1. Қазақстандағы мерзімді баспасөз
2. Халық ағарту ісі
3.
Қазақстандағы
ғылыми
мекемелердің
мен
қоғамдардың
қызметі
1
Қазақстан
тарихы(көн
е дəуірден
бүгінге
дейінгі) ІІІ
том.
А,Атамұра,
2002.
2
ХХ
ғасыр
бас
кезіндегі
Қазақстан
мəдениеті.
1. Қазақстандағы мерзімді баспасөз
2. ХХ ғасыр бас кезіндегі қазақ
əдебиеті
3. ХІХ ғ. екінші жартысы мен ХХ ғ.
бас
кезіндегі
ұлттық
интеллигенциясының қалыптасуы
1
Қазақстан
тарихы(көн
е дəуірден
бүгінге
дейінгі) ІІІ
том.
А,Атамұра,
2002.
3
XX
ғасырдың
басындағы
Қазақстанның
əлеуметік-
экономикалық
дамуы.
1.
Қазақ
өлкесінің
əлеуметтік-
демографиялық процестер
2. Өнеркəсіптің дамуы
3. Өлкедегі сауда мен қатынас
жолдарының жағдайы
2
1.
Қазақстан
тарихы(көн
е дəуірден
бүгінге
дейінгі) ІІІ
том.
А,Атамұра,
2002.
2.
Абылхожи
н
Ж.Б.
Очерки
социально-
экономичес
90
кой
истории
Казахстана
ХХ
века.
Алматы,
1997
4
XX
ғасырдың
басындағы
Қазақстанның
əлеуметік-
экономикалық
дамуы.
1. Жұмысшы табының калыптасуы
2. Жер мəселесінің шиеленісуі.
2
Қазақстан
тарихы(көн
е дəуірден
бүгінге
дейінгі) ІІІ
том.
А,Атамұра,
2002.
5
Қазақстан 1905-
1907 жж. І Ресей
революциясы мен
азаттық
қозғалыстың
өрлеу
жолдарында
1. Мемлекеттік Дума жəне қазақ
зиялы қауымы
2.
1905-1907
жж.
І
Ресей
революциясының Қазақстанға əсері
3
Ө.Озғанбае
в. Ресей
Мемлекетті
к
Думасы
жəне
Казақстан.
А.,
1997.
103-140 бб.
6
Қазақстан
ХХ
ғасыр басында
1. Столыпинның аграрлық саясаты
жəне Қазақстан
2. І дүниежүзілік соғыс қарсаныңдағы
Қазақстан
3
Қазақстан
тарихы(көн
е дəуірден
бүгінге
дейінгі) ІІІ
том.
А,Атамұра,
2002.
7
Қазақстандағы
1916 жылғы ұлт-
азаттық көтеріліс
1.
І
дүниежүзілік
соғыс
жағдайындағы Қазақстан:
а/ экономикалық жағдайы
б/ əлеуметтік жағдайы
2. Көтерілістің Жетісудағы орталығы
4
1. Қозыбаев
М. Жауды
шаптым ту
байлап. А.,
1995. 125-
157 бб.
2.
Қазақстан
тарихы(көн
е дəуірден
бүгінге
дейінгі) ІІІ
том.
А,Атамұра,
2002.
91
3.
Қазақстанн
ың
жаңа
жəне
қазіргі
заман
тарихы. А.,
2005. – 84-
112 бб.
4.
Қазақ
ұлт-азаттық
қозғалысы.
Астана:
2007.-
3-
том:
Орта
Азия
–
Қазақстан:
1916 жыл.
8
Қазақстандағы
1916 жылғы ұлт-
азаттық көтеріліс
1. Көтерілістің Торғайдағы орталығы
2. 1916 жылғы азаттық күреске елдегі
саяси куштердің позициясы
3.
Ұлт-азаттық
көтерілістің
нəтижелері, салдары
4
1. Қозыбаев
М. Жауды
шаптым ту
байлап. А.,
1995. 151-
154,
157-
182 бб.
2.
Қазақстан
тарихы(көн
е дəуірден
бүгінге
дейінгі) ІІІ
том.
А,Атамұра,
2002.
3.
Қазақстанн
ың
жаңа
жəне
қазіргі
заман
тарихы. А.,
2005. – 84-
112 бб.
4.
Ө.Озғанбае
92
в. Ресей
Мемлекетті
к
Думасы
жəне
Казақстан.
А.,
1997.
244-281 бб.
5.
Қазақ
ұлт-азаттық
озғалысы.
Астана:
2007.-
3-том:
Орта Азия
–
Қазақстан:
1916 жыл.
9
Қазақстандағы
Ақпан
революциясы
жəне
ұлттық-
мемлекеттік
құрылым
1.
1917
жылғы
жалпықазақ
съездерінің
шақырылу
себептері,
қаралған мəселелер жəне қабылдаған
шешімдер
2. Алаш партиясының бағдарламасы.
5
1.
Қазақстанн
ың
жаңа
жəне
қазіргі
заман
тарихы. А.,
2005. – 112-
135 бб.
2.
Қазақ
ұлт-азаттық
қозғалысы/
Жетекші:
М.
Қ.
Қойгелдиев
.-
Астана:
2007.- 4-
том: Қазақ
съездері.
3.
Алаш
қозғалысы.
Құжаттар
мен
93
материалда
р жинағы.
Желтоқсан
1917 ж. –
мамыр
1920 ж. –
2005 – Т. 2
.– 496 бет
10 Қазақстан
Ресейдегі
1917
жылғы
Қазан
төнкерісі
жылдарында
1. Сырдария облысындағы жəне
Жетісуда
Кеңес
өкіметінің
орнатылуы
2.
Торғай,
Ақмола,
Семей
облыстарында
Кеңес
өкңметінің
орнатылуы жəне ерекшелектері
5
Қазақстанн
ың жаңа
жəне
қазіргі
заман
тарихы. А.,
2005. – 112-
135 бб.
11 Қазақстан
Ресейдегі
1917
жылғы
Қазан
төнкерісі
жылдарында
1. Кеңестер билігі Батыс Қазақстан
/Оралда
жəне
Бөкей
Ордасында
өлкесінде/.
2. Қазақ өлкесіндегі əлеуметтік-саяси,
экономикалық
жағдай
/1917
ж.
қараша-1918 ж. мамыр/
6
1.
Кенжалиев
И.
Батыс
Қазақстанн
ың
қасіретті
жылдары
/1916-
1920/.
Тарихи
очерк.
Орал, 2000.
2.
Рысбеков.
Т.З.,
Бірімжаров
Б.К Батыс
Қазақстан
тарихы.Ора
л, 2001
3.
Қазақстанн
ың
жаңа
жəне
қазіргі
заман
тарихы. А.,
2005. – 112-
94
135 бб.
12 1918-1920
жылдарадағы
Қазақстандағы
ұлттық-
мемлекеттік
құрылым
1. Алаш үкіметінің құрылуы жəне
қызметі
А)Ұлт Кеңесі үкіметі тарапынан
енгізілген саяси билік жүйесінің
мазмұны
Ə)
Құқықтық
қатынастардағы
өзгерістер
Б) Қайта түлеген қазақ мемлекетінің
ерекшеліктері
2. Түркістан /Қоқан/ автономиясы:
құрылуы, қызметі, жойылуы
6
1.
Нурпеисов
К.
Алаш:
роль
и
место
партии
в
общественн
о-
политическ
ой
жизни
Казахстана
//
Столичное
обозрение,
1998, № 45,
46
2. Бочагов
А.К. Алаш-
Орда
//
Ақиқат,
1997.
№
1,2,3,4
3.
Шоқай
М.
Шығармала
р. Т. 1-2.
А.,
1998-
1999.
4.
Нурпейісов
К. Мұстафа
Шоқай
Қазақстан
мен
Туркістанн
ың 1917-
1927
жылдардағ
ы
қоғамдық-
саяси өмірі
туралы
//
Қазақ
95
тарихы,
1997, №2
5. Чокай
М.
Туркестан
под
властью
Советов (к
характерис
тике
диктатуры
пролетариа
та)
//
Простор. -
1992. - №
9-10. - С.
104
6.
Қазақстанн
ың
жаңа
жəне
қазіргі
заман
тарихы. А.,
2005. – 112-
135 бб.
7.
Қазақстан
тарихы
көне
заманнан
бүгінге
дейін
/Очерк/. А.,
1994. 309-
311 бб.
13 Қазақстан
азаматтық
қарсыластық
жылдарында
1. Қазақстандағы азамат соғысының
басталуы,
негізгі
майдандардың
құрылуы
2. «Əскери коммунизм» саясаты,
оның Қазақстандағы ерекшеліктері
7
Қазақстанн
ың
жаңа
жəне
қазіргі
заман
тарихы. А.,
2005. – 112-
135 бб.
96
14 Қазақстан
азаматтық
қарсыластық
жылдарында
11. 1918-1920 жылдардағы азамат
соғысының жүру барысы, негізгі
майдандардың жойылуы
2. Азамат соғысының əлеуметтік-
экономикалық
жəне
саяси
қорытындылары
3. Қазақ АКСР-інің құрылуы, тарихи
маңызы
7
1.
Қазақстанн
ың
жаңа
жəне
қазіргі
заман
тарихы. А.,
2005. – 112-
135 бб.
2.
Елагин
А.Г.
Анненковс
кий
процесс:
малоизвест
ные
страницы
// История
Казахстана
/белые
пятна/. А.,
1991. – 123-
155 бб.
15 Қазақстандағы
ХХ
ғ.
20-
жылдардағы
қоғамдық-саяси,
əлеуметтік-
экономикалық
өмір
1.
ЖЭС-қа
көшудің
тарихи
алғышарттары
2. Қазақстанда ЖЭС-қа көшу: мəні,
мазмұны
3. ЖЭС-тің табыстары, жетістіктері,
қарама
қайшылықтары.
Тарихи
маңызы
8
1.
Қазақстанн
ың
жаңа
жəне
қазіргі
заман
тарихы. А.,
2005. – 135-
151 бб.
2.
Дахшлейге
р
Г.Ф.
Социально-
экономичес
кие
преобразов
ания в ауле
и
деревне
Казахстана
/1921-1929
97
гг./.
А.,
1965 - 104-
144,
177-
284 бб.
16 Қазақстандағы
ХХ
ғ.
20-
жылдардағы
қоғамдық-саяси,
əлеуметтік-
экономикалық
өмір
1. Қазақстан территориясының Қазақ
АКСРі құрамына бірігуі
2. Жер-су реформасы. Қазақстандағы
жер мəселесі. Мəні, маңызы
3. ХХ ғ. 20 жылдардағы қоғамдық -
саяси
өмір,
жетістіктері,
қарама
қайшылықтары
8
1.
Қазақстанн
ың
жаңа
жəне
қазіргі
заман
тарихы. А.,
2005. – 135-
151 бб.
2.
Дахшлейге
р
Г.Ф.
Социально-
экономичес
кие
преобразов
ания в ауле
и
деревне
Казахстана
/1921-1929
гг./.
А.,
1965 – 132-
177 бб.
17 Қазақстандағы
ұжымдастыру.
Тарихи
тағылымы.
1. Кіші Қазан саясаты, мəні, мазмұны
2.Қазақ байларын тəркілеу жəне орта
шаруаларды
тап
ретінде
жою
мəселесі
3. Ауыл шаруашылығын жаппай
күштеп ұжымдастыру
9
1.
М.К.Қозыб
аев,
К.С.Алдаж
уманов,
Ж.Б.Əбілхо
жин.
Қазақстанд
ағы күшпен
коллективт
еңдіру:
қорлық пен
зорлық. А.,
1992
2.
Омарбеков
98
Талас.
Зобалаң
[Мəтін]:
Күштеп
ұжымдасты
руға
қарсылық.
1929-31
жылдары
болған
халық
наразылығ
ы.-
Алматы:
Санат,
1994.- 272
б..
3. История
Казахстана
/белые
пятна/. А.,
1991. 183-
217 бб.
18 Қазақстандағы
ұжымдастыру.
Тарихи
тағылымы
1.
Ұжымдастыру
барысындағы
қиындықтар
2. Күштеп ұжымдастыруға қарсы
халық наразылықтары
3.
1931-1933
жылдардағы
ашаршылық.
Өлкедегі
демографиялық ахуал
4.
Ұжымдастырудың
нəтижелері.
Тарихи тағылымы
9
1.
М.К.Қозыб
аев,
К.С.Алдаж
уманов,
Ж.Б.Əбілхо
жин.
Қазақстанд
ағы күшпен
коллективт
еңдіру:
қорлық пен
зорлық. А.,
1992
2.
Омарбеков
Талас.
Зобалаң
[Мəтін]:
Күштеп
ұжымдасты
99
руға
қарсылық.
1929-31
жылдары
болған
халық
наразылығ
ы.-
Алматы:
Санат,
1994.- 272
б..
19 Қазақстандағы
1926-1940
жылдардағы
индустриалдық
даму
1.
ВКБП-ның
ХІҮ
съезі
жəне
Қазақстандағы
ауыр
өнеркəсіпті
дамыту міндеттері
2. Индустрияландыруға бағыт алу,
индустрияландыруға
қатысты
өлкедегі пікірталастар
3.
1926-1940
жылдардағы
индустриалдық
даму,
оның
жетістіктері, салдары
10
1.
Қазақстанн
ың
жаңа
жəне
қазіргі
заман
тарихы. А.,
2005. – 151-
161 бб.
2.
Қазақстан
тарихы
көне
заманнан
бүгінге
дейін
/Очерк/. А.,
1994. - 327-
335 бб.
20 Қазақстанның
соғыс алдындағы
əлеуметтік-
экономикалық
жəне
саяси
жағдайы
1.
Республикадағы
əлеуметтік,
демографиялық
жəне
этнодемографиялық жағдай
2.
КСРО-дағы
əміршіл-əкімшіл
жүйенің
қалыптасуы.
Оның
Қазақстандағы көрінісі. Сталиндік
жазалау шаралары /1937-1938 жж./
3.
Өнеркəсіп
жəне
ауыл
шаруашылығы
10
1.
Қазақстанн
ың
жаңа
жəне
қазіргі
заман
тарихы. А.,
2005. – 171-
191 бб.
2.
Қазақстан
тарихы
100
көне
заманнан
бүгінге
дейін
/Очерк/. А.,
1994. – 335-
341,
418-
421 бб
3.
Асылбеков
М.Х.,
Галиев А.Б.
Социально-
демографи
ческие
процессы в
Казахстане
(1917-1980
гг.).
-А-
Ата.:
Ғылым,
1991. -192
с.
4.
Алдажуман
ов Е. К .
Депортация
народов в
Казахстан
//
Наука
Казахстана,
1996. -1-15
февраля.
5.
Омарбеков
Т.
Қазақстанғ
а
қанша
халық
көшіп
келген?
//
Ақиқат,
1994. -№ 1.
-44 б.;
6.
101
Омарбеков
Т.
Депортация
: корейлер
қасіреті
//
Ақиқат,
1997. -№6.
-35-38- бб.;
7.
Омарбеков
Т.
Депортация
:
Қырым,
Кавказ
жəне Еділ
бойы
халықтары
н қуғындау
//
Ақиқат,
1997. -№ 4.
-19-23-бб.;
т.б.
8. Кан Г.В.
Корейцы
Казахстана.
– Алматы:
Казахстан,
1994. -240
с.
21 Қазақстандағы
ХХ
ғ.
20-30
жылдардағы
мəдени өмір
1.
Ересектер
арасындағы
сауатсыздықты жою
2. Халыққа білім беру жүйесінің
дамуы
3. Кəсіптік білім беру жəне қазақ
кеңес
интеллигенциясының
қалыптасуы
11
1.
Қазақстан
тарихы
көне
заманнан
бүгінге
дейін
/Очерк/. А.,
1994. – 404-
415 бб.
2.
Познански
й В.С. Из
истории
привлечени
102
я
национальн
ой
интеллиген
ции
к
советскому
строительс
тву
//История
Казахстана
/белые
пятна/. А.,
1991. – 155-
159 бб.
22 Қазақстандағы
ХХ
ғ.
20-30
жылдардағы
мəдени өмір
1. Қазақстанда кеңестік ғылымның
қалыптасуы:
негізгі
бағыттары,
дамуы, жетістіктері, қайшыдықтары
2.
Қазақ
кеңестік
əдебиетімен
өнерінің қалыптасуы
11
Қазақстан
тарихы
көне
заманнан
бүгінге
дейін
/Очерк/. А.,
1994. – 404-
415 бб
23 Қазақстан
Ұлы
Отан
соғыс
жылдарында
/1941-1945 жж./
1. Ұлы Отан соғысының басталуы,
сипаты
2. Қазақстан экономикасын соғысқа
бейімдеу,
соғыс
жылдарындағы
Қазақстан өнеркəсібі
3. Əскери бөлімдердің жасақталуы
жəне
қазақстандықтар
майдан
даласында
12
Достарыңызбен бөлісу: |