Қ. Т. Сапаров г.ғ. д., С. Торайғыров ат

 
144 
№9 Зертханалық жұмыс  
 
12-тапсырма. Берілген картада белгілі тікбұрышты координаталары 
арқылы нүктені табу (10 кесте). 
 
10-кесте 
 
Нұсқа 
У-34-37-В-в-4 (Снов) картасы бойынша 
Х 
Ү 
1 
6 067 784 
4 314 236 
2 
6 065 750 
4 314 000 
3 
6 065 070 
4 313 400 
4 
6 066 500 
4 311 594 
5 
6 066 780  
4 312 360 
6 
6 066 610 
4 314 370 
7 
6 067 235 
4 311 880 
8 
6 066 606 
4 311 970 
9 
6 066 010 
4 312 070 
10 
6 065 135 
4 312 502 
11 
6 067 620 
4 313 835 
12 
6 066 790 
4 313 530 
13 
6 066 865 
4 314 442 
14 
6 065 730 
4 312 035 
15 
6 066 040 
4 312 445  
16 
6 066 530 
4 311 004 
17 
6 065 300 
4 310 608 
18 
6 066 535 
4 312 830 
19 
6 066 380 
4 313 846 
20 
6 067 445 
4 314 610
 
 
 
Тапсырманы 
орындауға 
арналған 
ұсыныстар. 
Белгілі 
тікбұрышты  координаталар  арқылы  нүктені  табу  үшін  алдыңғы 
шығарған есепке кері етіп шығару керек.  
Мысалы,  координаталары  Х  =  6 066 220  м,  Ү  =  4 309 850  м 
болатын нүктені табу керек. Координаталық тордың сандарына қарап 
(6066  және  4309),  нүктенің  қай  квадрат  аралығында  жатқанын 
анықтауға  болады.  Бұл  6609  квадраты.  Содан  кейін  квадраттың 
оңтүстік  сызығынан  үстіне  қарай  масштаб  бойынша  220 м 
арақашықтықты  өлшеп  алып,  екі  нүкте  арасын  қосамыз  (9  сурет). 
Осылайша квадраттың батыс қырынан 850 м арақашықтықты есептеп, 
ізделініп отырған Г нүктесіне тірелеміз. 

 
145 
№10 Зертханалық жұмыс  
 
13  тапсырма.  Белгілі  магниттік  азимут  А
М
,  магниттік  бұрылу  δ 
және  меридиандардың  жақындасуы  γ  арқылы,  географиялық  азимут 
А, дирекциялық бұрыш α пен румбты ρ анықта (11 кесте).  
Тапсырманы  орындауға  арналған  ұсыныстар.  Магниттік  және 
географиялық  азимуттың  арақатынасы  келесі  формулалар  арқылы 
анықталады: 
А = А
М
 + (±δ);  (1.1) 
А
М
 = А - (±δ). (1.2) 
Диррекциялық бұрыш географиялық азимут пен меридиандардың 
жақындасу шамасының айырымына тең (10 сурет).  
А = α + (±γ); 
α = А - (±γ); 
 
 
10 сурет. Диррекциялық бұрыш пен ақиқат  
азимуттың байланысы 
 
 
 
11 сурет. Румб пен азимуттар арасындағы байланыс 

 
146 
11-кесте 
 
Нұсқа 
А
М
 
δ 
γ 
Нұсқа 
А
М
 
δ 
γ 
1 
256
0
15’ 
357
0
30’ 
7
0
30’ 
-12
0
45’ 
+9
0
30’ 
-10
0
45’ 
+1
0
30’ 
-2
0
30’ 
+1
0
45’ 
11 
8
0
50’ 
6
0
40’ 
359
0
10’ 
-12
0
50’ 
+13
0
30’ 
+9
0
30’ 
+1
0
15’ 
+3
0
20’ 
-2
0
10’ 
2 
8
0
45’ 
355
0
00’ 
185
0
15’ 
+15
0
30’ 
-11
0
30’ 
+10
0
10’ 
+2
0
15’ 
-2
0
30’ 
-1
0
15’ 
12 
350
0
40’ 
152
0
20’ 
6
0
30’ 
+11
0
20’ 
+10
0
25’ 
-13
0
10’ 
-1
0
50’ 
+3
0
15’ 
-3
0
10’ 
3 
98
0
10’ 
105
0
40’ 
124
0
30’ 
+7
0
15’ 
+4
0
20’ 
-1
0
30’ 
-2
0
10’ 
+1
0
40’ 
-2
0
50’ 
13 
96
0
40’ 
182
0
50’ 
268
0
40’ 
+6
0
00’ 
-3
0
55’ 
-8
0
40’ 
-1
0
25’ 
+1
0
30’ 
+2
0
05’ 
4 
182
0
15’ 
175
0
45’ 
210
0
10’ 
+4
0
20’ 
+1
0
50’ 
+8
0
30’ 
-2
0
30’ 
-2
0
10’ 
-2
0
30’ 
14 
3
0
30’ 
356
0
10’ 
191
0
25’ 
-5
0
40’ 
-2
0
10’ 
+2
0
45’ 
+2
0
45’ 
-1
0
25’ 
-3
0
10’ 
5 
273
0
15’ 
324
0
40’ 
35
0
50’ 
-7
0
45’ 
+4
0
30’ 
+14
0
15’ 
+2
0
45’ 
-3
0
00’ 
+2
0
45’ 
15 
126
0
00’ 
15
0
25’ 
311
0
10’ 
-8
0
00’ 
-8
0
05’ 
+7
0
25’ 
-3
0
10’ 
+3
0
55’ 
+2
0
35’ 
6 
165
0
25’ 
358
0
45’ 
8
0
15’ 
-11
0
45’ 
+8
0
30’ 
-11
0
45’ 
+2
0
40’ 
-1
0
30’ 
+2
0
45’ 
16 
81
0
35’ 
12
0
40’ 
193
0
15’ 
-12
0
10’ 
+8
0
00’ 
-5
0
55’ 
-1
0
15’ 
-2
0
45’ 
+2
0
30’ 
7 
9
0
45’ 
358
0
00’ 
275
0
15’ 
+5
0
15’ 
-7
0
30’ 
+9
0
10’ 
+3
0
30’ 
-3
0
15’ 
-2
0
45’ 
17 
275
0
30’ 
2
0
45’ 
306
0
25’ 
-7
0
15’ 
-5
0
50’ 
-4
0
10’ 
+2
0
10’ 
-1
0
55’ 
-1
0
05’ 
8 
189
0
10’ 
130
0
40’ 
142
0
30’ 
+8
0
15’ 
+5
0
20’ 
-11
0
30’ 
-3
0
10’ 
+2
0
10’ 
-2
0
15’ 
18 
293
0
15’ 
201
0
00’ 
7
0
25’ 
+3
0
40’ 
-7
0
00’ 
-9
0
15’ 
-3
0
00’ 
-2
0
05’ 
+1
0
40’ 
9 
128
0
25’ 
157
0
50’ 
120
0
10’ 
+3
0
40’ 
+11
0
50’ 
+8
0
30’ 
-1
0
30’ 
-1
0
10’ 
-2
0
30’ 
19 
359
0
10’ 
140
0
00’ 
154
0
30’ 
+8
0
15’ 
-6
0
00’ 
-9
0
30’ 
+1
0
45’ 
-2
0
00’ 
-2
0
15’ 
10 
237
0
15’ 
342
0
50’ 
135
0
40’ 
-7
0
45’ 
+6
0
40’ 
-3
0
15’ 
-11
0
45’ 
-11
0
45’ 
-11
0
45’ 
20 
215
0
30’ 
347
0
10’ 
9
0
45’ 
-11
0
00’ 
-12
0
30’ 
+4
0
15’ 
+3
0
05’ 
+3
0
20’ 
-1
0
30’ 
 

 
147 
№11 Зертханалық жұмыс  
 
14-тапсырма.  Берілген  топографиялық  картадан  дирекциялық 
бұрышты  өлшеп,  географиялық  және  магниттік  азимут  пен  румбты 
анықтау. 
Тапсырманы  орындауға  арналған  ұсыныстар.  У-34-37-В-в 
топографиялық  картасы  бойынша  12-кестеде  берілген  нуктеден 
тұрып,  нұсқаларда  көрсетілген  объектілердің  дирекциялық  бұрышын 
өлшеп,  магниттік  бұрылу  мен  меридиандардың  жақындасуы  арқылы 
географиялық,  магниттік  азимут  және  осы  бағыттардың  румбын 
табыңыз. 
 
12-кесте 
 
 
 
 
 

 
148 
№12 Зертханалық жұмыс  
 
15-тапсырма.  Географиялық  объекті  жауып  жатқан  1:500  000 
масштабтағы карта беттерінің номенклатурасын табу керек(13-кесте). 
Тапсырманы орындауға арналған ұсыныстар.  Берілген объектілер 
орналасқан  1:500000  масштабтағы  карта  бетінің  номенклатурасын 
табу үшін алдымен осы объектілер орналасқан 1:1000000 масштабтағы 
номенклатурасын  тауып,  оларды  парақтау  арқылы  карта  бетінің 
номенклатурасын табамыз.  
16-тапсырма.  Берілген  объектінің  1:  50 000  масштабтағы  карта 
бетінің номенклатурасын табу керек (13 кесте). 
Тапсырманы орындауға арналған ұсыныстар.  Берілген объектілер 
орналасқан 1:50 000 масштабтағы карта бетінің номенклатурасын табу 
үшін  алдымен  осы  объектілер  орналасқан  1:1000000  масштабтағы 
номенклатурасын  тауып,  оларды  парақтау  арқылы  карта  бетінің 
номенклатурасын табамыз.  
 
13-кесте 
 
Нұсқа 
Географиялық объектті жауып 
жатқан 1:500 000 масштабтағы карта 
беттерінің номенклатурасын табу 
Берілген объектінің 1: 50 000 
масштабтағы карта бетінің 
номенклатурасын табу 
Солтүстік  
ендік 
Шығыс  
бойлық 
1 
Кола түбегі 
56
0
47’ 
61
0
36’ 
2 
Жаңа жердің оңт.аралы 
54
0
14’ 
28
0
43’ 
3 
Байкал көлі 
41
0
23’ 
47
0
47’ 
4 
Солтүстік жер аралы 
56
0
03’ 
91
0
34’ 
5 
Ақ теңіз 
43
0
07’ 
128
0
54’ 
6 
Фин шығанағы 
56
0
08’ 
41
0
22’ 
7 
Сахалин аралы 
54
0
47’ 
33
0
07’ 
8 
Арал теңізі 
56
0
19’ 
43
0
52’ 
9 
Ямал түбегі 
48
0
28’ 
134
0
17’ 
10 
Балхаш көлі 
59
0
23’ 
55
0
47’ 
11 
Жаңа жердің солтүстік аралы 
46
0
49’ 
33
0
19’ 
12 
Обь кірмесі 
53
0
04’ 
59
0
37’ 
13 
Канин түбегі 
63
0
43’ 
45
0
28’ 
14 
Ботни шығанағы 
56
0
04’ 
103
0
57’ 
15 
Азов теңізі 
42
0
39’ 
43
0
34’ 
16 
Анадырь шығанағы 
59
0
37’ 
131
0
07’ 
17 
Анжу аралы 
49
0
53’ 
77
0
18’ 
18 
Зайсан көлі 
43
0
19’ 
44
0
13’ 
19 
Шелихов шығанағы 
50
0
13’ 
126
0
43’ 
20 
Хоккайдо аралы 
61
0
27’ 
36
0
37’ 

 
149 
№13 Зертханалық жұмыс  
 
17-тапсырма.  Берілген  картаның  номенклатурасы  бойынша 
рамканың ендігі мен бойлығын анықта (14-кесте). 
 
14-кесте 
 
Нұсқа 
Картаның номенклатурасы 
Нұсқа 
Картаның номенклатурасы 
1 
P-45-18-A-6 
11 
Р-47-84-А 
2 
O-38-91-Б 
12 
К-42-126-А 
3 
К-42-13-В-Г 
13 
Р-56-70-В 
4 
М-44-41-Б-6 
14 
М-38-05-А-6 
5 
К-43-33-А 
15 
О-35-57-В-в 
6 
О-47-18-Г 
16 
К-37-11-Б 
7 
L-39-05-A-a 
17 
L-36-21-А 
8 
О-49-21-Б-в 
18 
М-46-16-В 
9 
V-46-41-В-г 
19 
Р-59-66-Б-Г 
10 
О-50-112-Г 
20 
К-38-127-А 
 

 
150 

жүктеу/скачать 5,58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: