Îқóëûқ Қàçàқñòàí Ðåñïóáëèêàñûíûң Áіëіì æәíå ғûëûì ìèíèñòðëіãі

3
бөлімі
Øығарманың атауы
Авторы 
Жанры 
теория
Сөз басы
туған æерім – аялы алтын 
бесіãім
«Аяз би» 
ертегі
ертегі, 
шыншыл
ертегілер
«Алып ер тұңға»
жыр 
кейіптеу, 
градация, 
арнау
«қаøықтасың туған æер»
Әбу Íасыр
әл-Ôараби
өлең
метафора
«тірøілікте құрыøтай бол 
төзімді»
«қоғалы көлдер, қом 
сулар»
Доспамбет 
жырау
толғау
антитеза, 
аллегория, 
гипербола, 
литота
«Айналайын Ақæайық» 
Абайды оқы, 
таңырқа!
«мен æазбаймын өлеңді 
ермек үøін»
Абай 
Құнанбайұлы
өлең
өлең 
құрылысы
«ғылым таппай мақтанба»
қарасөздер
«бірінøі сөз»
«Жетінøі сөз»
«отыз бірінøі сөз»
мен – балаң, 
æарық күнде сәуле 
қуған...
«Øығамын тірі болсам 
адам болып»
Сұлтанмахмұт 
Торайғыров
өлең
метонимия
«Øәкірт ойы»
«Жусан иісі»
Сайын 
Мұратбеков
повесть
тақырып, 
идея
«тортай мінер ақ боз ат»
Оралхан Бөкей
әңгіме
типтік образ
«қаæымұқан»
Қалмақан 
Әбдіқадыров
повесть
көркем 
бейне
тәуелсіздік – 
қасиет тұнған ұлы 
ұғым
«менің атым – 
тәуелсіздік»
Ерлан Жүніс 
өлең
лирика, 
лирикалық 
образ
«Ïрописка»
Асқар Алтай 
әңгіме
пейзаж
«Ана тілі»
Расул Ғамзатов
 өлең
«менің дағыстаным»
повесть
Сөз соңы

4
СӨЗ БАСЫ
–  Оқу  жылының  басталуы-
мен құттықтаймын, Ëәйлә!
–  Рақмет,  Íұрасыл!  Барлық 
достарға  жаңа  оқу  жылында 
мол табыстар тілеймін!
–  Өткен  оқу  жылында  әде-
биетіміздегі  рухани  мұра ла-
рымызбен  таныстық.  Әдеби-
теориялық ұғымдарды біл дік.
– Көркем шығармаларды тал-
дауды үйрендік.
– Қазақ әдебиетіндегі  бірқа тар 
жанр түрлерін  меңгердік.
– Қымбатты достар! 6-сы ныпта 
«Туған  жерім  –  аялы  ал- 
тын  бесігім»,  «Абайды  оқы,
таңырқа!», «Мен –  балаң, жа-  
рық  күнде  сәуле  қуған...», 
«Тәуелсіздік  –  қасиет  тұн ған
ұлы  ұғым»  бөлім дері  бойын-
ша  ауыз  әде биетінен  бас тап,
тәуелсіз  еліміздің  таңдаулы 
туындыларымен танысамыз.
–  Әдебиет  айдынындағы  сапа-
рымыз сәтті болсын!

5
ТУҒАН ЖЕРІМ – АЯЛЫ АЛТЫН БЕСІГІМ
– Õалық ауыз әдебиеті – халықтың ғасырлар бойы ауызша шығарып, 
сақтап келген әдебиеті, рухани асыл қазынасы.
–  Ауыз  әдебиетінен  халықтың  тарихын,  тұрмыс-тіршілігін,  салт-
санасын,  ой-арманын  т.б.  білеміз.  Ол  –  халықтың  бай  әрі  шұрайлы 
тілінің жемісі.
Ертегілер  –  адам  баласының  жазу  өнері  болмаған  кезде  ауызша 
шығарған көркем әңгімесі, ауыз әдебиетінің көне әрі күні бүгінге дейін 
өз мәнін жоймаған түрі.
–  Ертегілер  қиял-ғажайып  ертегілері,  жа нуарлар  жайындағы 
ертегілер, шыншыл ертегілер болып бөлінеді. Олардың әрқайсысының 
өзіндік ерекшелігі бар.
– Ертегі, мақал-мәтел, жұмбақ, жаңылтпаш, батырлар жыры, аңыз-
әңгімелер, түрлі өлең-жырлар есте жоқ ескі замандардан бері жалғасып, 
ұрпақтан ұрпаққа жетіп отырған. Сол ұзақ ғасырлар бойында олардың 
алғашқы  шығарушылары  –  авторлары  да  ұмыт  болып,  өзгерістерге 
ұшыраған.
ертеãі деп баяғы  замандағы  елдің  дүниеге  көзқарасын  
білдіретін, я сол  көзқарастың  белгілі  ізін  көрсететін, онан  
соң елдің  белгілі  салтын  білдіретін, арнаулы  үлгі  айта-
тын, жамандықты  жерлеп, жақсылықты  көтеріп  айтқан, 
ойдан  шығарған  көтерме  әңгімені  айтады.

жүктеу/скачать 1,58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: