Н. С. Ахтаева А. И. Абдигапбарова


ТАНЫМАЛ ЭКСПРЕСС-ДИАГНОСТИКА



Pdf көрінісі
бет155/184
Дата31.12.2021
өлшемі1,92 Mb.
#23118
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   184
Байланысты:
Басқару психологиясы оқу құралы by Ахтаева Н.С. (z-lib.org)

ТАНЫМАЛ ЭКСПРЕСС-ДИАГНОСТИКА 

 

Жетекшінің басқару іс-әрекетінің кеңістігі 

 

Әрбір шебердің өз құралы бар. Хирургта – скальпель, сурет-

шіде  –  қылқалам,  жетекшінің  негізгі  құралы  іс-әрекеттің  қатаң 

жалғаспалы  тізбегі  болып  табылады,  оның  әрбір  бөлігі  күрделі 

басқарушылық функцияны, яғни операцияны атқарады. Бұл тіз-

бектің негізгі бөлімдері қандай?  

 Микрожағдаятты бағалау және диагноз.  



 Жоспарлау (ұзақ мерзімді, қысқа мерзімді және шұғыл).  

 Ағымды микрожағдаяттың бағыты және диагностикасы.  



 Шешімді өңдеу және қабылдау.  

 Іс-әрекеттің бағдарламасын құру.  



 Шешімді орындауға жіберу ұжымы.  

 Ағымды  және  соңғы  нәтижелерді  бақылау,  бағалау  және 



түзету.  

Басқару  процесінің  түйіндік  механизмдерін – «жоспарлау, 

мақсат  қою  және  шешім  қабылдау»,  негізінен  іс-әрекеттің,  бүк-

телген  бағдарламасын  және  нәтижесінің  моделін  қалыптас-

тырады.  

Шешім қабылдау ең алдымен басқару психологиясының бө-

лімді  механизмінің  бастауында  проблемалы  жағдайдың  шешіл-

генін білдіреді.  

Психология адамның интеллектуалды қайраткерлігінің проб-

лемалы жағдайларын қарастырады.  

Барлық  жағдайлар  проблемалы  бола  бермейді.  Проблемалы 

жағдай келесі компоненттерден тұрады:  



– қажеттілікті ұсыну, бұл проблемалы жағдайдың аспекті-

лері – бұл субъект жағдайы;  



– зияткерлік мүмкіндіктер;  

– белгісіз білімдер немесе проблемалы тапсырмалар.  

Дәл осы үш компоненттің жиынтығын қамтитын жағдайлар 

басқа жағдайлардан ерекшелігін көрсетеді. Мына жағдайлардың 

үш түрін бөліп көрсетеді:  



1) адам өзінің білетінін білгенде – бұл жағдайда қиындық та 

жоқ, ойланудың қажеттілігі де жоқ.  




393 

 

2) ол өзінің білмейтінін білмегенде – бұл жағдайда болашақ 

ғылыми проблемалар туралы айтуға болады.  

3)  ол  өзінің  білмейтінін  білгенде  –  бұл  жағдайда  ол  нағыз 

қиын жағдайға кездескен.  Оның  ерекшеліктерінің бірі – ол  өзі-

нің  қосымша  күшіне  сүйене  отырып,  тапсырманың  немесе  қиын-

дық тудырады және шешімін өзі таба алады.  

Басқаруда шешім қабылдау – мақсатты қалыптастыру, орын-

дау  субъектісі  ретінде  оны  тапсырмаға  қосу,  іс-әрекет  бағдар-

ламасын  белгілеу  және  жалпы  бағыт-бағдар  беру,  ашық  түрде 

туралауға орнату болып табылады.  

Қиын  жағдайдың  түріне  және  басқару  қайраткерлігінің  шарт-

тарына тәуелді шешім қабылдауда өзіндік белгілер орнатылады. 

Қиын жағдай үш түрге бөлінеді:  

Детерминациялы.  Оқиғалар  мен  құбылыстардың  сызықтық 

себептік  –  зерттеулік  байланыс  негізіндегі  ситуация  (ең  қара-

пайым үлгі: егер күн батса, қараңғы түседі).  

Мүмкіндік.  Бұл  қандай  да  бір  құбылыс  немесе  оқиғаның 

өзіндік  немесе  басқа  деңгейлік  мүмкіндікте  жүзеге  асыры- 

луы  (мысалы:  құлап  бара  жатқан  монета  немесе  сандарымен 

кубик).  



Стратегиялық.  Бұл  белгілі құбылыстың  алдағы  болашақта-

ғы  өтуге  тиіс  жағдайлар  (мысалы:  жылдық  жоспарды  орындау, 

сертификат алу, диплом қорғау т.б.).  

Басқару  шешімдерінің  ерекшеліктері  мен  тән  белгілерін  қа-

растырмас бұрын, сіздің назарыңызға тест ұсынылады, бұл тұл-

ғаның ерекшеліктерін анықтау үшін қолданылады.  

Төменгі  ұсынылған  20  сөйлемді  мұқият  оқыңыз  және  ұсы-

нылған төрт шешімнің біреуін таңдаңыз:  

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   184




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет