1. Ақпаратты өңдеуге арналған құрылғы.
3. Ақпаратты енгізуге арналған негізгі құрылғы.
202
4. Ақпаратты экранға шығаруға арналған құрылғы.
5. Ақпаратты сақтауға арналған сыртқы жады.
6. Меңзерді басқаруға арналған арнайы құрылғы, манипулятор.
7. Ақпаратты сақтауға арналған құрылғыларды осылайша атай-
ды.
2-нұсқа.
Көлденеңінен:
1. Ең басты микросхема, компьютердің миы.
2. Оның түрлі түсті жəне ақ-қара түрлері бар.
3. Ол 101-ден бастап 104-ке дейінгі пернеден тұрады.
Тігінен:
4. Теледидарға ұқсас құрылғы.
5. Жадының бір түрі.
6. Құйрығы бар сұр аңға ұқсас.
7. Ол сыртқы жəне ішкі болып бөлінеді.
Жауабы: Көлденеңінен: 1. процессор; 2. принтер; 3. пернетақта.
Тігінен: 4. монитор; 5. дискет; 6. тышқан; 7. жады.
Мұғалім оқушыларға алдымен торларды толтырып алуды, сосын
кроссвордты басқа топпен ауыстырып олардың жауаптарын тексе-
руге нұсқау береді. Оқушылар осы тапсырманы орындап болғаннан
кейін мұғалім оқушылардан бұл екі нұсқадағы сөздерде қандай
ұқсастық пен айырмашылық бар екендігін сұрайды. Оқушылар
кроссовордтағы бір құрылғы əр түрлі етіп шифрланған айтулары ке-
рек. Мысалы, пернетақта, ақпаратты енгізетін негізгі құрылғы жəне
ол 101-ден 104-ке дейін пернелерден тұратындығы жайлы ақпарат.
Бірінші жағдайда біз құрылғының қызметі, ал екінші жағдайда
сыртқы түрі жайлы айтатынымызды оқушылар өздері айтулары
қажет.
Мұғалім оқушылардан толтырылған кроссвордтың торларын-
да қандай ерекшелік бар екендігін сұрайды (түрлі-түсті торлар,
оқушылар осы торлардан «кілттік сөз» құрастыру керек екендігін
біледі). Мұғалім кроссвордтың түрлі-түсті торларына жазылған
əріптерден сөз құрастыру керек екендігін түсіндіреді. Ол үшін
кроссвордтың қызыл, сары, жасыл, сұр, қара, қызыл, көгілдір
ұяшықтарын басшылыққа алу қажет. Оқушылар осы ұяшықтардағы
əріптерден «Ақпарат» сөзін алады.
Сонымен қатар оқушылардың білімін бақылау барысында
кроссвордтың бір түрі «Венгерлік» кроссвордты қолдануға болады.
203
3-мысал. «WordPad-мəтіндік редакторы» тарауы бойынша
оқушылардың білімін бақылау үшін «Венгерлік» кроссвордты
қолдану мысалын қарастырайық. «Венгерлік» кроссвордты толтыру
ережесі мынадай: тордан мəтіндік редакторға қатысты терминдерді
табу керек, əріптер көрші ұяшықтарда тігінен немесе көлденеңінен
орналасуы мүмкін. Кроссвордтағы сөздердегі əріптер қайталанбауы
керек. Əр əріп сөзде тек бір-ақ рет кездеседі. Кроссвордтағы барлық
əріптер қолданылуы керек. Белгіленген «МЕҢЗЕР» сөзін мысал етіп
алуға болады.
Ф
П
П
Н
Т
Е
Р
К
А
Е
Р
И
Р
І
Ш
Ө
Й
Р
Н
Е
У
Т
І
С
Л
Б
А
Т
М
І
З
А
Й
Р
А
А
С
А
Т
Қ
Қ
К
Е
Қ
Ы
М
А
Т
Ү
Т
И
Т
Л
Д
А
А
Т
Е
Ж
А
У
Ү
З
У
І
М
Достарыңызбен бөлісу: