«Құндылық-бағдарлы білім беру идеясын жүзеге асыру: мәселелер, ізденістер, шешімдер»

Танымдық   процестерді   диагностауда   қолданылатын   әдістерге
қойылатын талаптарды қарастыру
Жалпы және арнайы әдістерді өңдеу
Ақыл-ойдың когнетивті бағытын ұсынған 
К.Спирмен,   «бұл   бағыт   бойынша   тұлға   ойлау   процесінің
барысында   бірнеше   ақыл-ой   процесінің   операциясын   орындайды
және   операциялар   жүйелерді   толықтырып,   интеллект   базисін
құрайды» деп көрсетеді [2]. 
  Тәжірибені   түсіну   —   ұзақ   мерзімді   есте   сақтау  қабілетіннің
мазмұнымен байланысын және қабылдау  стимулын сипаттайды.
 Байланыстың көрінісі — айырмашылықтар мен ұқсастықтарды
түсіну үшін екі стимулдардың өзара байланысы.
Қатынастық   ұғымдардың   көрінісі   —   жаңа   аймақта   көптеген
қорытынды нәтижелерді шығару және пайдалану. 
Мектепке   дейінгі   білім   беруді   стандарттау  үрдісінде   мектепке
дейінгі білім беру бағдарламаларын жүзеге асыруға жаңа талаптарды
қойып   отыр.   Осының   негізінде   мектепке   дейінгі   педагог   маманы
мектепке дейінгі білім беру бағдарламасын жүзеге асыруға қойылған
жаңа   талаптарға   сай   болуы   қажет.   Сонымен   педагогтің   кәсіби
тұлғалық қасиеті төмендегідей бағыттар бойынша сипатталынады.
Педагогтің
 
шығармашылық
 
бағыты: шығармашылық
қызығушылық, шығармашылық жетістікке жетуге тырысу, әкімшілік
тарапынан шығармашылық іс-әрекеттің жоғары бағасын алуға тырысу,
өзін-өзі жетілдіру.
Креативті бағыты: өзінің пікірін, фантазиясын, қиялын білдіруде
ұялмауы,   педагогикалық   іс-әрекеттегі   мәселелерге   сезімталдылығы,
сыни ойлау, өзіндік талдай алу қабілеті, рефлексия
Педагогтің   кәсіби   қабілеті:   әдістемелерді,   технологияларды,
мектепке   дейінгі   білім   беру   бағдарламаларын   білуі,   оқу-тәрбие
үрдісінде   шығармашылық   білімді   қолдану,   педагогикалық   зерттеу
әдістерін   білу,   авторлық   тұжырымдарды   құруға   қабілеті,
педагогикалық   эксперимент   жүргізуге   қабілеті,   басқа   педагогтердің
шығармашылық   іс-әрекеттерін   қолдана   алуы,   қақтығыстарды
шығармашылық   тұрғыда   шеше   алуы,   ынтымақтастық   және   өзара
көмек көрсетуге қабілеті.
Педагогтің   даралық   қасиеті:   еңбекқорлық,   жаңаны   қабылдау,
жоғары инновациялық әлеует, шешім қабылдай алуы, өзіне сенімділік,
шыншылдық,   жұмысына   жауапкершілікпен   қарау,   кәсіби   іскерлігін
үнемі   жетілдіруге   тырысу,   бала   тұлғасын   қалыптастыруда   әдіс-
тәсілдерді меңгеру, білімін тереңдету.
171

Метаметодика   зерттеуінің   психологиялық   бағыты:   Болашақ
педагогтың   педагогикалық   процестегі   тұлғаның   өз   орнын
қалыптастыру моделі 
Сурет 4 Болашақ педагогтердің педагогикалық үрдістегі тұлғалық қалыптасу
үлгісі
Сонымен, ғылыми-әдістемелік семинар аймағында төмендегідей
міндетті   шешу   барасында:   біріншіден,   метаметодика   түсінігінің   екі
аспектісін   қарастыру:   пәндік-педагогикалық   және   психологиялық
бағыт.   Бұл   аспектілер   болашақ   педагогтардың   шығармашылық
қабілеттерін,   ізденімпаз   дағдыларын,   интеллектуалды   және   кәсіби
құзыреттілігін қалыптастыруға жағдай жасайды. 
Екіншіден,   болашақ   педагогтарды   даярлау   процесінде
метаметодика   қағидасын   құруды   жүзеге   асыру   жолын   анықтау
мәселесі қарастыру. 
Осы бағытта метаметодика оқыту процесіндегі болашақ педагог
тұлғасының даму стратегиясы [3] :
Педагог   тұлғасын   қалыптастыру   мәселесі:   біріншіден,
педагогикалық   технологиялар   мен   көпмәнді   әдістемелік   бағыттарға
бағытталуы, екіншіден, зерттеу әрекетіне қабілеттілігі [1]. 
Болашақ   педагог   тұлғасының   даму   стратегиясының   біріңғай
ұйымдасқан мәселесі. 
Тәрбиеші   даярлаудағы   кәсіби   қасиеттері   мұңдай   бағыттың
кажеттілігі бірқатар зерттеулерде дәлелденген:
-   біртұтастық   тұлғаны   қалыптастыру   мәселесін,   біртұтас
педагогикалық үдерістің ерекшеліктерін есепке алмай шешу мүмкін
емес (В.С. Ильин);
- тәрбиеші іс – әрекетін оптимизацияландыруға тек қана оқытуға
бағытталушылықпен жету мүмкін емес (Ю. К. Бабанский);
-   егер   баланың   іс-әрекеті   назардан   тыс   қалған   болса,
педагогикалық еңбекті ғылыми түрде ұйымдастыру мүмкін емес (И.П.
Радченко);
172

- балабақша әкімшілігі іс-әрекетінің тиімділігі тек қана біртұтас
педагогикалық үдерісті ұйымдастыру негізінде мүмкін болады (М.И.
Кондаков);
-   тұтас   педагогикалық   үдерістің   теориясын   жасамайынша,
басқару   шешімдерін   қабылдау   үшін   педагогикалық   талдауды
жетілдіру, одан әрі дамыту өте күрделі болады (Ю.А. Конаржевский).
В.А.Сухомлинский:   «Барлығы   да   балалық   шақтан   басталады,
жасөспірімдердің   моральдық   бет-бейнесі   адамның   балалық   шақта
қалай тәрбиеленуіне байланысты» — деп есептейді. Баланың дұрыс
тәрбиеленуі   үшін   оның   тәрбиесін   жүзеге   асыратын   тәрбиеші,
педагогқа   қойылатын   талаптар   құзіреттілік   шарттарына   сай   болуы
керек. Сол себептен 
“Тәрбиеші - ең алдымен өзі тәрбиелі болуы шарт”
–   бұл   кез   келген   тәрбиеші   маман   тәрбиелік   үрдіспен   айналысу
барысында   ескергені   абзал.   Алайда,   педагогикалық   іс-әрекет   –   өсіп
келе жатқан ұрпақты адамгершілік, саяси, экономикалық, эстетикалық
және   қоғамның   басқа   да   мақсаттарына   саналы   түрде   бағыттап,
дайындайтын   ересек   адамдардың   қоғам   алдындағы   ерекше   тиімді
әрекеті болып табылады. 
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Беньковская Т.Е. О вариативности технологических подходов
к профессиональной подготовке учителя-словесника // Метаметодика
как   перспективное   направление   развития   предметных   методик
обучения: сборник научных статей. Выпуск 9. – СПб.: ООО «Статус»,
2012. – С. 148-156.
2. Подходова   Н.С. 
Метаметодический   подход   к
образовательному  процессу.    Педагогические   науки.   Современные
наукоемкие технологии № 6 2004
3.
Татарова   Г.Г.
 
Метаметодики   анализа   данных   как   средства
концептуализации   //   Россия   реформирующаяся:   Ежегодник   -   2003   /
Отв. ред. Л.М. Дробижева. М.: Институт социологии РАН, 2003. С. 75-
90.
173

Нигметжанова Г. К 
С.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік
университеті 
Казахстан, Өскемен қаласы
Gulnazym_82@mail.ru
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ МЕКЕМЕ ПЕДАГОГТЕРІНІҢ
ТҰЛҒАЛЫҚ КӘСІБИ ДАМУЫ
Мақалада   педагогтердің   тұлғалық   және   кәсіби   қасиеттері   мен   сапалары
қарастырылып,   мектепке   дейінгі   мекеме   педагогтердің   тұлғалық   кәсіби   даму
ерекшеліктері жайында баяндалады.
Түйін   сөздер:  тұлға,   шығармашылық,   тұлғалық   сапа,   кәсіби   сапа,
педагогикалық-психологиялық мәдениет.
«Тәрбиеші баланы тәрбиелемейді. Ол бала бойындағы 
табиғат-ана жаратқан қасиеттерді  оятып, зиянды әрекеттерден арылтып, нәр
береді. Табиғи әрекеттерін көрсетуге, шыңдауға мүмкіндік береді». 
Ф.А. Дистервег 
Әлемде   көптеген   мамандықтар   түрлері   бар   және   олар   бір-
бірінен   өзіндік   әрекет   аймақтары   бойынша   ерекшеленеді.   Соның
ішінде  білім беру  мен  тәрбие  жайындағы  ғылым  – бұл  педагогика.
Тұлғаны   оқыту   және   тәрбиелеу   күрделі   процесс,   әрі   өнер.   Ал   бұл
өнерге үйрету ерекше ғылым әдебиеттер мен оқулықтар көмек көрсете
алмайды. 
Қазіргі таңда мектепке дейінгі білім беру жүйесінде кәсіби тұлға
ретінде заманауи педагог бейнесін  көргісі келеді.  Біз оның бірнеше
аңыздарын атап көрсетейік. 
1. «Басқарушы»   аңызы.   Тәрбиеші   маманының   қазіргі   уақытта
престижді   болмағандықтан,   мамандардың   тапшылығына   әкеліп
соғады. Алайда тәрбиеші маманын орта немесе жоғары бейінді білімі
бар   (бастауыш   сынып   мұғалімдері,   әлеуметтік   педагогтер,   пән
мұғалімдері) педагог мамандары алмастыра алады. Олар өзіндік білім
алу және біліктіліктерін арттыру үрдісінде мектепке дейінгі білім беру
бағдарламасын, әдістемелерін меңгереді. 
2.   «Ата-ана»   аңызы.   Тәрбиешілер   балалармен   ерекше   жұмыс
жасамайды:   ойнайды,   сурет   салады,   оқиды.   Бірақ   олар   баланы
мектепке  даярламайды   (оқуға,   жазуға   үйретпейді).   Ал   қазіргі   таңда
балабақшада балаларды мақсатты түрде мектепке дайындайды. Сонда
ең үздік тәрбиеші – бұл бастауыш сынып педагогі болып табылады.
174

3.   «Басқарушының   арманы»   аңызы.   Заманауи   тәрбиеші
мектепке   дейінгі   білім   беру   технологиясын,   әдістемесін   жетік
меңгеруі   тиіс:   ұйымдастырушылық,   жобалық,   құрылымдық   және
коммуникативтік іскерлігі, сондай-ақ, музыкалық, бейнелеу өнері және
т.б қабілеттері болуы маңызды.
Мемлекетеміздің мектепке дейінгі мекемелерде қызмет атқарып
келе жатқан мамандардың сапасы мен санын талдауға болады. Оны
келесі кестеден көруге болады [1].
Кесте 1 - Мектепке дейінгі мекем қызметкерлерінің кәсіби тұлғалық сапасы
мен іс-әрекет сипаттамасы
Топ
Балабақш
адағы
еңбек
өтімі
Білімі
Кәсіби тұлғалық
сипаттамасы
Педагогикалық еңбек өтілі
педагогтің кәсіби
тұлғасының қалыптасуына
ықпалы және іс-әрекет
сипаттамасы
«С
та
ж
ис
т»
20
жылдан
жоғары
О
рт
а 
ар
на
йы
 б
іл
ім
Мектепке   дейінгі   тәр-
бие   жүйесіне   өзіндік
көзқарастары
 
мен
стереотиптері   қалып-
тасқан. Қазіргі таңдағы
мектепке   дейінгі   білім
беру   талаптарын   күр-
делі   немесе   мүлдем
қабылдайды.   Кәсіби
белгілері   бар,   бірақ
семинар,   біліктілікті
арттыру   курстарын
оқуға   қалауларының
болмауы. 

Жұмысқа   аса   ынтамен
қарау;

Кәсіби   қасиеттерінің
қалыптасуы;

Басқа   мамандармен
өзара
 
әрекеттесуде
сақтылық, сыншылдық

Эмоционалдылық
ауырлық

Педагог   беделіне   мән
беру;

Жетістікке
 
жету
талдауына көмек көрсету.
«А
лт
ы
н 
қо
р»
11-20
жыл
О
рт
а 
ар
на
йы
 ж
ән
е 
ж
оғ
ар
ы
 б
ей
ін
ді
к 
бі
лі
м
Бейіндік   кәсіби   білімі
бар   педагогтер   үнемі
өзіндік   білім   алумен,
педагогикалық
шеберліктерін
арттырып, бірінші жіне
жоғары
 
санатты
меңгерген маман.

Кәсіби   өзгерістердегі
мүмкіндіктері   мен   қалау-
лары   арасындағы   қарама-
қайшылықтарды білу;

Жұмыс   барысында
стереотиптердің
қалыптасуы,
коммуникативті   іскерлігін
кеңейту

Жұмысқа
 
деген
ынтаның өсуі;

Кәсіпқойлылықтың
төмендеуі, 

Эксперименталды   іс-
әрекетке   әуестігі;   жұмыс
тәжірибесін жалпылау.
175

«П
ер
сп
ек
ти
ва
»
4 -10 жыл
О
рт
а 
ар
на
йы
, ж
оғ
ар
ы
 б
іл
ім
Мектепке дейінгі білім
берудегі
 
барлық
өзгерістерді
қабылдауға   дайын,
әртүрлі   инновациялық
технологияларды
қолдана   алады.   Бұл
топтағы   педагогтер
АКТ   меңгерген,   әрі
жұмысында   қолданыс
табады,   үнемі   үздіксіз
біліктіліктерін
арттырып отырады.

Кәсіби   позициясының
тұрақтылығының
қалыптасуы;

Тәрбиелеу   мен   оқыту
әдістерін   жүзеге   асыру,
кеңейту;

Кәсіби
 
мәнділігін
жоғарылату

Позитивті
мүмкіндіктерін кеңейту.
«К
үм
ән
да
ну
ш
ы
ла
р»
0 - 3 жыл
Жоғар
ы 
Бұл   топқа   әлеуметтік
педагогтер,   ЖОО   мен
педагогикалық   кол-
леджді   бітірген   жас
мамандар
 
енеді.
Балабақша   тәрбиеші
мамандығында туында-
ған   кездейсоқ   қиын-
дықтарға   тап   болып
жатады.
 
Олардың
көпшілігі   өзінің   іс-
әрекет
 
салаларын
өзгертіп жатады.

Іскерлік білімі;

өзінің   мүмкіндіктеріне
концентрациясы;

өзгерістерге бейімділігі
(тұлғаның   өзіндік   ішкі
позициясы-ның өзгеруі);

жаңалықтарды ашуға;

кәсіби ізденіс.

эмоционалды қолдау;

өзіне
 
сенімділігін
арттыру  жетістікке жетуге
талпынысы
Мектепке   дейінгі   мекемелерде     педагогикалық   (оқыту   —
тәрбиелеу) үдерісте тәрбиешінің және бала іс – әрекетінің субъектісі
ретінде   көрінеді,   тәрбиеші   іс   –   әрекеттің   объектісі   ретінде   баланы
емес, педагогикалық үдеріс  деп есептеу керек. Тәрбиеші даярлаудағы
кәсіби қасиеттері мұңдай бағыттың кажеттілігі бірқатар зерттеулерде
дәлелденген:
-   біртұтастық   тұлғаны   қалыптастыру   мәселесін,   біртұтас
педагогикалық үдерістің ерекшеліктерін есепке алмай шешу мүмкін
емес (В.С. Ильин);
- тәрбиеші іс – әрекетін оптимизацияландыруға тек қана оқытуға
бағытталушылықпен жету мүмкін емес (Ю. К. Бабанский);
-   егер   баланың   іс-әрекеті   назардан   тыс   қалған   болса,
педагогикалық еңбекті ғылыми түрде ұйымдастыру мүмкін емес (И.П.
Радченко);
- балабақша әкімшілігі іс-әрекетінің тиімділігі тек қана біртұтас
педагогикалық үдерісті ұйымдастыру негізінде мүмкін болады (М.И.
Кондаков);
176

-   тұтас   педагогикалық   үдерістің   теориясын   жасамайынша,
басқару   шешімдерін   қабылдау   үшін   педагогикалық   талдауды
жетілдіру, одан әрі дамыту өте күрделі болады (Ю.А. Конаржевский).
В.А.Сухомлинский:   «Барлығы   да   балалық   шақтан   басталады,
жас   өспірімдердің   моральдық   бет-бейнесі   адамның   балалық   шақта
қалай тәрбиеленуіне байланысты» — деп есептейді. Баланың дұрыс
тәрбиеленуі   үшін   оның   тәрбиесін   жүзеге   асыратын   тәрбиеші,
педагогқа   қойылатын   талаптар   құзіреттілік   шарттарына   сай   болуы
керек. Сол себептен 
“Тәрбиеші - ең алдымен өзі тәрбиелі болуы шарт”
–   бұл   кез   келген   тәрбиеші   маман   тәрбиелік   үрдіспен   айналысу
барысында   ескергені   абзал.   Алайда,   педагогикалық   іс-әрекет   –   өсіп
келе жатқан ұрпақты адамгершілік, саяси, экономикалық, эстетикалық
және   қоғамның   басқа   да   мақсаттарына   саналы   түрде   бағыттап,
дайындайтын   ересек   адамдардың   қоғам   алдындағы   ерекше   тиімді
әрекеті болып табылады [2]. 
Заманауи  құзыреттілік   бағдарлы   білім  беру   жүйесі   педагогтің
барлық   іс-әрекет   аспектісіне   жан-жақты   талап   қоюда:   білімі,
педагогикалық  іскерлігі, әрекет амалдары,  педагог денсаулығы және
т.б.   Ал,   тәрбиелік   үрдісте   жұмысқа   шығармашылық   қатынасты,
педагогикалық техникаларды меңгеруі (сөйлеу, қарым-қатынас жасау
құралдарын, педагогикалық тактика, жобалау іскерлігі және т.б) қажет
етеді. Сондай-ақ, педагог тұлғасына қоғамның да талабы жоғарылап
келеді. 
Мектепке   дейінгі   білім   беруді   стандарттау  үрдісінде   мектепке
дейінгі білім беру бағдарламаларын жүзеге асыруға жаңа талаптарды
қойып   отыр.   Осының   негізінде   мектепке   дейінгі   педагог   маманы
мектепке дейінгі білім беру бағдарламасын жүзеге асыруға қойылған
жаңа   талаптарға   сай   болуы   қажет.   Сонымен   педагогтің   кәсіби
тұлғалық қасиеті төмендегідей бағыттар бойынша сипатталынады.
Педагогтің
 
шығармашылық
 
бағыты: шығармашылық
қызығушылық, шығармашылық жетістікке жетуге тырысу, әкімшілік
тарапынан шығармашылық іс-әрекеттің жоғары бағасын алуға тырысу,
өзін-өзі жетілдіру.
Креативті бағыты: өзінің пікірін, фантазиясын, қиялын білдіруде
ұялмауы,   педагогикалық   іс-әрекеттегі   мәселелерге   сезімталдылығы,
сыни ойлау, өзіндік талдай алу қабілеті, рефлексия
Педагогтің   кәсіби   қабілеті:   әдістемелерді,   технологияларды,
мектепке   дейінгі   білім   беру   бағдарламаларын   білуі,   оқу-тәрбие
үрдісінде   шығармашылық   білімді   қолдану,   педагогикалық   зерттеу
әдістерін   білу,   авторлық   тұжырымдарды   құруға   қабілеті,
педагогикалық   эксперимент   жүргізуге   қабілеті,   басқа   педагогтердің
177

шығармашылық   іс-әрекеттерін   қолдана   алуы,   қақтығыстарды
шығармашылық   тұрғыда   шеше   алуы,   ынтымақтастық   және   өзара
көмек көрсетуге қабілеті.
Педагогтің   даралық   қасиеті:   еңбекқорлық,   жаңаны   қабылдау,
жоғары инновациялық әлеует, шешім қабылдай алуы, өзіне сенімділік,
шыншылдық,   жұмысына   жауапкершілікпен   қарау,   кәсіби   іскерлігін
үнемі   жетілдіруге   тырысу,   бала   тұлғасын   қалыптастыруда   әдіс-
тәсілдерді меңгеру, білімін тереңдету [3].
Педагогтің   тұлғалық   кәсіби   қасиеттерінің   дамуын   С.А.   Козлова,
Т.А. Куликова төмендегідей бөліп көрсетеді: 
Педагогикалық   бағыт:   тұлғалық   сапа,   кәсіби   қызығушылық,
кәсіби бағдарлы мотивтер мен қабілеттер, балалармен жұмыс жасауға
бағытталған психологиялық бағдар кешені, кәсіби өзіндік сана;
Эмпатия: баланың уайымдауына эмоционалды көрінісін көрсету
(қамқорлығы, сенімділігі);
Педагогикалық такт: педагогикалық ұжымның, ата-аналар мен
баланың   намысына   қысым   жасамай   өзінің   тұлғалық   құндылығын
сақтай алу іскерлігі;
Педагогикалық   қырағылық:   ұжымды   және   тәрбиеленушіні
тұтастай   тұлға   ретінде   қалыптастыру   динамикасы,   болашақты
жоспарлай алу іскерлігі; 
Педагогикалық оптимизм: білім беру жұмысының нәтижелілігі,
педагогтің ерік-жігері; 
Кәсіби қарым-қатынас мәдениеті: «педагог-бала», «педагог-ата-
ана», «педагог-ұжым» жүйесінде дұрыс қатынас орната алу; 
Педагогикалық   рефлексия:   істеген   жұмысқа   талдау   жасау,
алынған нәтижені бағалау.
Оқыту үрдісінде
 
  тәрбие жұмысын тиімді жүргізе білу, балаға
жоғары   адамгершілікті,   патриотизм   сезімін,   еңбексүйгіштік,
дербестікті   қалыптастыру   білігі   педагогтың   кәсіби   қасиеті   мен
құзыреттілігінің   тағы   бір   элементін   құрайды.   Осылайша,   педагог
қазіргі   қоғам   талаптарын   ескеріп,   өзінің   алдына   педагогикалық
міндеттерді   қоя   және   шеше   білетін,   оқыту   мен   тәрбиенің   озық
технологияларын   меңгерген,   білім   беру   процесін   баскара   алатын,
тәжірибеде педагогикалық ситуацияларды бала тұлғасының дамуына
бағыттап   жобалай   және   жүзеге   асыра   алатын   бәсекеге   қабілетті,
шығармашыл   тұлға   болуы   қажет.   Осы   орайда,   жоғарыда
қарастырылған педагогтің тұлғалық қасиеттері мен бағыттарын ескере
келе,   мектепке   дейінгі   мекеме   педагогтерінің   кәсіби   қасиеттерін
жетілдіру, дамыту жолдарының нобайын көрсетіп отырмыз. 
178

Егер қойылған мақсат пен міндеттерді жүзеге асыру үшін осы
модельде   көрсетілген    педагогтің   тұлғалық   сапалы   қасиеттерін,
педагогикалық-психологиялық мәдениеті және педагогтің кәсіби
сапаларының дамуын қамтамасыз ету, оны  дұрыс ұйымдастырып
пайдалансақ,   онда   тәрбиеші   мамандардың   тұлғалық   кәсіби
нәтижесіне қол жеткізуге болады. Бұл процестің нәтижесі алда қойған
әрбір   міндетіне   сәйкес,   мотивациялық,   мазмұндық,   процессуалды,
бағалаушылық компонеттердің нәтижесін береді [4].
 
Сурет 1 Мектепке дейінгі мекеме педагогтерінің кәсіби қасиеттерін 
жетілдіру
 нобайы
Сонымен,   жоғарыда   аталған   педагогтің   тұлғалық   және   кәсіби
қасиеттері мен оны жетілдіру, тұлғалық-кәсіби өзіндік дамуы – бұл
педагог құзыреттілігінің компоненті болып табылады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Лосев П.Н. Управление методической работой в современном
ДОУ / П.Н. Лосев. – М.: ТЦ, 2005. 
179

2. Педагогический анализ как функция управления дошкольным
учреждением // Управление ДОУ. – 2002. - № 5. - С. 4 – 9.
3. Меньшикова Л.В. В нашем детском саду быть воспитателем
престижно// Современное дошкольное образование. – 2012. - №3. - С.
60-66
4. Шестакова   Т.П.   Нетрадиционные   формы   методической
работы  как средство  повышения профессиональной  компетентности
воспитателей ДОУ //Дошкольная педагогика. – 2009. № 7. – С.54-56
Радченко Наталья Николаевна
Восточно-Казахстанский государственный университет 
им. С. Аманжолова
Казахстан, Усть – Каменногорск
СОВРЕШЕНСТВОВАНИЕ УПРАВЛЕНИЯ МЕТОДИЧЕСКОЙ
РАБОТОЙ В СОВРЕМЕННОМ ДОШКОЛЬНОМ УЧРЕЖДЕНИИ
В   статье   представлена   модель
 
методической   службы   дошкольного
учреждения.   Данная   модель   формирования   профессиональной   компетентности
воспитателя направлена на формирование нового типа педагога-профессионала,
обладающего   современным   педагогическим   мышлением   и   высокой
профессиональной культурой.
Ключевые слова:  дошкольное учреждение, модель методической службы,
формы методической работы, профессиональная компетентность педагога.
Современная реформа системы образования и переход на новый
качественный уровень развития, обусловленные преобразованиями во
всех сферах государства, предъявляют качественно новые требования
к   системе   дошкольного   образования,   как   начальной   ступени
раскрытия потенциальных способностей ребёнка (В.К. Андреева - Р.В.
Стеркина [1], Г.В. Фадина [2]).
Ступень   дошкольного   детства   рассматривается   как   предмет
особой   образовательной   политики.   Необходимость   роста   уровня
профессионализма   воспитателя   детского   сада,   влияющего   на
личностный   рост   ребенка,   предопределяет   непрерывность
профессионального развития педагога «в течение всей жизни». В этой
связи,   акцентируется   внимание   на   вопросах   совершенствования
системы   повышения   квалификации   воспитателей,   профессионально
мобильных, способных к продуктивной деятельности, в которой они
становятся субъектами инновационных процессов.
180

Современные процессы дошкольного образования выдвигают на
первый   план   не   формальную   принадлежность   воспитателя   к
профессии, а занимаемую им личностно-профессиональную позицию,
обеспечивающую отношение к педагогическому труду. 
Именно   позиция   ориентирует   педагога   на   понимание
современных реалий, мотивов и способов взаимодействия с ребенком
(Е.В.   Бондаревская   [3],   Л.И.   Божович   [4],   В.С.   Мухина   [5]).
Сформированность
 
личностно-профессиональной
 
позиции
воспитателя обеспечивает замену традиционных ценностей обучения
на   ценности   развития   личности   дошкольника,   а   следовательно,   и
повышение качества его образования.
В психолого-педагогической литературе последних лет позиция
педагога рассматривается как показатель профессионализма. Анализ
различных   точек   зрения   ученых,   определяющих   место   позиции   в
структуре   личности   (К.А.   Абульханова-Славская,   А.Н.   Леонтьев   и
др.), её роль в педагогической деятельности (В.П. Бедерханова, Н.М.
Борытко и др.), позволяет сделать вывод о том, что позиция воплощает
единство сознания и деятельности. Исследователями она определяется
как интегративное качество личности, выражающееся во  внутреннем
состоянии   и   внешнем   профессиональном   проявлении.  Отсюда
актуализируется   проблема   формирования  целостности  личностно-
профессиональной  позиции воспитателя  детского сада как единства
внутреннего   и   внешнего,   мировоззренческого   и   поведенческого,
личностного   и   профессионального.   Это   вызывает   необходимость
целенаправленной работы с педагогами дошкольного образования  по
гармонизации   профессионального   сознания   и   профессионального
поведения (Т.Д. Богданова, Р.С. Буре, А.И. Васильева и др.).
Возрастающие требования общества к качеству образования и
педагогическому   профессионализму   обусловили   приоритетную
направленность   процесса   повышения   квалификации   педагогов   на
развитие   профессиональных   компетенций,   на   обеспечение   условий
для   конструктивного   решения   проблем   педагогической   практики   и
реализации   задач   инновационного   развития   педагогической
деятельности.
Повышение   профессиональной   компетентности   воспитателя   в
дошкольном
 
учреждении
 
должно
 
осуществляться
дифференцированно, с учетом исходного профессионального уровня
деятельности
 
воспитателя,
 
который
 
характеризуется
профессиональной   компетентностью   воспитателя,   его   творческим
потенциалом,   владением   педагогическими   технологиями,
совокупностью   профессиональных   умений,   определяющих
181

воспитательный успех педагогического общения и взаимодействия с
ребенком.   Таким   образом,   выделяются   три   категории   воспитателей,
которые представлены на рисунке 1:
Рисунок 1 – Категории воспитателей
Методическая работа рассматривается как аспект управления и
как   деятельность,   направленная   на   обеспечение   качества
образовательного процесса ДУ. 
Основной инновационный вектор методической работы в ДУ -
качество   образования   как   стратегия   повышения   профессиональной
компетентности   воспитателя.   При   этом   управление   методической
моделью   направлено   на   создание   условий,   в   которых   участники
образовательного процесса достигают своих целей: 
а) педагоги – инновационно-преобразующих; 
б)   воспитанники   –   деятельностных   целей   (игровой,
коммуникативной, познавательной и т.д.); 
в) родители – социально-педагогических.

жүктеу/скачать 1,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: