И қазақ тіл білш інің антологиясы с. Исаев Қазіргі қазақ тіліндегі негізгі грамматикалық ұғымдар Павлодар 2010

жүктеу/скачать 10,59 Mb.

Pdf көрінісі

бет	10/149
Дата	01.04.2022
өлшемі	10,59 Mb.
	#29557

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 149

Байланысты:
isaev s kazirgi kazak tilindegi negizgi grammatikalyk ugymda

§ 4. ГРАММАТИКАЛЫҚ ¥ҒЫМДАР
Грамматиканың  басты  объектісі  тілдің  грамматикалық
қүрылысын  танып,  оның  негізгі  ерекшеліктерін  анықтауда
(сол  арқылы  ғана  сөздің  грамматикалық  сипаты  ашылмақ)
оған  (тілдің  грамматикалық  қүрылысына)  тән  басты-
басты  грамматикалы қ  үғымдарды  ажыратып,  олардың
ерекшеліктерін,  сипатын  айқындап  алу  қажет.  Өйткені
тілдің  грамматикалық  қүрылысы  сала-сала  жүйелерден
қүралады  да,  олардың  түтастығы  сол  жүйелерге  тән  белгілі
заңдылықтардың  негізінде  болып  отырады.  Ол  жүйені
аиқындап, заңдылықтарын ашу үшін,  ондағы грамматикалық
әр түрлі амал-тәсілдерді, сөздердің белгілі бір ортақ қасиеттері
арқылы топ-топқа бөлінуін,  олардың мағыналары  мен  сөйлеу
процесіндегі  қызметтерін  білу  қажет.  Демек,  сөздің  сөйлеу
процесіндегі  басқа  сөздермен  әр  түрлі  қатынастарының
негізінде пайда болатын ішкі мәндері, оның көрінісі болатыны
сыртқы түр-түлғасы,  солардың барлығы негізінде сөйлемдегі,
т.  б.  тілдің  грамматикалық  қүрылысымен  байланысты  болса,
оның  өзіндік  ерекшеліктері  тағы  да  сездің  грамматикалық
сипатымен  анықталады.  Сөйтіп  ең  басты  грамматикалық
Іакадвмик  С.БвйсвмбаеыІ
1?

ұғымдарға  грамматикалық  мағына  оның  оерілу  тәсілінің
бір  түрі  грамматикалық  форма  және  осы  екеуінің  жүйелі
жиынтығы  қүрайтын  грамматикалық  категория  дегендер
енеді.  Бүл  үшеуі  бір-бірімен  диалектикалық  бірлікте  болып,
тілдің грамматикалық қүрылысын қүрайды да, қалған жекеле-
ген грамматикалық единиңалар мен қүбылыстар, жүйелер осы
үғымдардан туындайды.

жүктеу/скачать 10,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 149