Сборник упражнений для школьников общеобразовательной школы с русским языком обучения «Bilimsema» баспасы Алматы, 2020


ЕТІС Спряжение глагола в формах етіс



Pdf көрінісі
бет70/144
Дата21.05.2022
өлшемі1,87 Mb.
#35228
түріСборник упражнений
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   144
Байланысты:
Ерназарова З.Ш. Грамматика. Жаттығулар жинағы

ЕТІС
Спряжение глагола в формах етіс
Виды
Формы
Примеры
Перевод
Өздік етіс
-ын, -ін, -н
Омар жуынды. Омар 
киінді.
Омар умылся. 
Омар оделся.
Ырықсыз 
етіс
Если в корне имеются 
звуки - л,ла, ле, то 
прибавляются -ын/
-ін/-н, если в корне гла-
гола нет этих звуков, то 
прибавляются суффиксы 
-ыл,/-іл/-л;
Шешім қабылданды. 
Ұлттық шапан ою-
өрнекпен безендірілді.
Решение принято. Наци-
ональный чапан украшен 
узором.
Өзгелік 
етіс
-ғыз/-гіз,
-қыз/-кіз
Омар терезені Әсемге 
жуғызды.
Омар заставил Асем вы-
мыть окно.
-тыр/-тір, -т
-дыр, -дір, -т;
Омар терезені Әсемге 
жудырды.
Омар заставил Асем вы-
мыть окно.
Ортақ 
етіс
-ыс/-іс, -с;
Омар Әсемге терезе 
жуысты. Мұғалім оқушы-
ларға есеп шығарысты.
Омар помог Асем вымыть 
окно. Учитель помог уче-
никам решить задачу.
Порядок прибавления суффиксов өзгелік етіс к корню глагола
I позиция 
на все виды глаголов
II позиция
-ғыз/-гіз
ойла+
ғыз, көр+гіз
айтқыз+дыр
-қыз/-кіз
айт+
қыз, сеп+кіз
айттыр+ғыз
-дыр/-дір
после согласных
кел+тір+гіз
-тыр/-тір
арт+
тыр, жаз+дыр
кел+гіз+дір

после гласных
ойлат/тыр
ойла+
т, ойна+т
ойла/т/қыз ойла/ғыз/дыр/т айт/қыз/дыр/т


74
1. Жақшаны ашып, етістікті өздік етіске қойыңдар.
1. Алмас бүгін ерте (жу) .........................................................................
2. Арай бүгін жақсы жағынан (көр) ......................................................
3. Әсел жарты сағат бойы (тара) ...........................................................
4. Балабақша балалары тез арада (ки) ...................................................
5. Жанар асықпай (ойла).........................................................................
6. Магистрант ұзақ (ізде)........................................................................
7. Алыстан «Бәйтерек» (көр)..................................................................


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   144




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет