Сборник упражнений для школьников общеобразовательной школы с русским языком обучения «Bilimsema» баспасы Алматы, 2020

ЕТІС Спряжение глагола в формах етіс

жүктеу/скачать 1,87 Mb.

Pdf көрінісі

бет	70/144
Дата	21.05.2022
өлшемі	1,87 Mb.
	#35228
түрі	Сборник упражнений

1 ... 66 67 68 69 70 71 72 73 ... 144

ЕТІС
Спряжение глагола в формах етіс
Виды
Формы
Примеры
Перевод
Өздік етіс
-ын, -ін, -н
Омар жуынды. Омар
киінді.
Омар умылся.
Омар оделся.
Ырықсыз
етіс
Если в корне имеются
звуки - л,- ла, - ле, то
прибавляются -ын/
-ін/-н, если в корне гла-
гола нет этих звуков, то
прибавляются суффиксы
-ыл,/-іл/-л;
Шешім қабылданды.
Ұлттық шапан ою-
өрнекпен безендірілді.
Решение принято. Наци-
ональный чапан украшен
узором.
Өзгелік
етіс
-ғыз/-гіз,
-қыз/-кіз
Омар терезені Әсемге
жуғызды.
Омар заставил Асем вы-
мыть окно.
-тыр/-тір, -т
-дыр, -дір, -т;
Омар терезені Әсемге
жудырды.
Омар заставил Асем вы-
мыть окно.
Ортақ
етіс
-ыс/-іс, -с;
Омар Әсемге терезе
жуысты. Мұғалім оқушы-
ларға есеп шығарысты.
Омар помог Асем вымыть
окно. Учитель помог уче-
никам решить задачу.
Порядок прибавления суффиксов өзгелік етіс к корню глагола
I позиция
на все виды глаголов
II позиция
-ғыз/-гіз
ойла+
ғыз, көр+гіз
айтқыз+дыр
-қыз/-кіз
айт+
қыз, сеп+кіз
айттыр+ғыз
-дыр/-дір
после согласных
кел+тір+гіз
-тыр/-тір
арт+
тыр, жаз+дыр
кел+гіз+дір
-т
после гласных
ойлат/тыр
ойла+
т, ойна+т
ойла/т/қыз ойла/ғыз/дыр/т айт/қыз/дыр/т

74
1. Жақшаны ашып, етістікті өздік етіске қойыңдар.
1. Алмас бүгін ерте (жу) .........................................................................
2. Арай бүгін жақсы жағынан (көр) ......................................................
3. Әсел жарты сағат бойы (тара) ...........................................................
4. Балабақша балалары тез арада (ки) ...................................................
5. Жанар асықпай (ойла).........................................................................
6. Магистрант ұзақ (ізде)........................................................................
7. Алыстан «Бәйтерек» (көр)..................................................................

жүктеу/скачать 1,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 66 67 68 69 70 71 72 73 ... 144