ҚАЗАҚСТАННЫҢ АӨК ИННОВАЦИЯЛЫҚ ДАМУЫ: АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ, ВЕТЕРИНАРЛЫҚ ЖӘНЕ

ҚАЗАҚСТАННЫҢ АӨК ИННОВАЦИЯЛЫҚ ДАМУЫ: АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ, ВЕТЕРИНАРЛЫҚ ЖӘНЕ 
ТЕХНИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРДЫҢ ДАМУ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ 
ИННОВАЦИОННОЕ РАЗВИТИЕ АПК КАЗАХСТАНА: ТЕНДЕНЦИИ РАЗВИТИЯ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ, 
ВЕТЕРИНАРНЫХ И ТЕХНИЧЕСКИХ НАУК 
 
106 
 
Внутрижелудочное введение препарата не оказывает токсического влияния на функциональное 
состояние  печени  крыс,  а  также  на  абсолютную  и  относительную  массу  внутренних  органов  живот-
ных, не вызывает общетоксических эффектов и относится к малотоксичным веществам. 
 
Литература: 
1  Ханс-ЙоахимВайлер.  Лечение  с  помощью  биологически  активных  рибонуклеиновых  кислот 
(RNA) (ранее REGENERESEN), 2013. Ч. 1.- С. 4- 8 
2  Coaker  H.  Team  demonstrates  the  rational  design  of  drugs  from  RNA  sequence  //  Future  Med 
Chem. – 2014. – Vol. 6, №5. – P. 495. 
3  Grijalvo  S.,  Aviñó  A.,  Eritja  R.  Oligonucleotide  delivery:  a  patent  review  (2010-2013)  //  Expert 
OpinTher Pat. – 2014. – Vol. 24, №7. – P. 801-819. 
4 Западнюк И.П., Западнюк В.И., Захария Е.А., Западнюк Б.В. Лабораторные животные. Разве-
дение, содержание, использование в эксперименте, 1983.- С. 243- 247 
5  Миронов  А.Н.  Руководство  по  проведению  доклинических  исследований  лекарственных 
средств. М., 2012. Ч. I.- С. 15- 23 
6  Руководство  по  экспериментальному  (доклиническому)  изучению  новых  фармакологических 
веществ.  –  Под  редакцией  члена-корреспондента  РАМН,  профессора  Р.У.  Хабриева.  –  2-е  издание, 
перераб. и доп. – М.: ОАО «Издательство « Медицина», 2005 – 832 с. 
 
 
 
 
УДК 661.43:633.1 
 
ВЛИЯНИЕ ПЕРОКСИДА ВОДОРОДА НА КАЧЕСТВО ЗЕРНА  
ЯРОВОЙ ПШЕНИЦЫ 
 
Дарибаева  С.А 
- 
магистрант,  Костанайский  государственный  университет  им. 
А.Байтурсынова 
  
Изучено  влияние  различных  концентраций  пероксида  водорода  на  содержание  белков, 
углеводов и жиров в зерне яровой пшеницы 
         Ключевые слова: пероксид водорода, предпосевная обработка, белки, углеводы, жиры   
 
Одним из наиболее актуальных проблем зернового хозяйства Республики Казахстан, является 
повышение урожайности и улучшение качества зерна яровой пшеницы.  
Многие  исследователи  отмечают  высокую  эффективность  способов  предпосевной  подготовки 
семян,  направленных  на ускорение  их  прорастания  и  повышение полевой  всхожести.  Предпосевная 
обработка  семян  является  одним  из  наиболее  простых способов  повышения  качества  и  увеличения 
урожайности зерновых культур. В предпосевной обработки может быть использованы разбавленные 
растворы пероксида водорода для обеззараживания и стимуляции семян зерновых культур [1-3]. 
В  этой  связи  определенный  интерес  представляло  изучение  влияния  пероксида  водорода  на 
количественное содержание белков, углеводов и жиров в зерне яровой пшеницы, выращенной из се-
мян, прошедших предпосевную обработку пероксидом водорода. 
Цель работы – изучение влияния различных концентраций пероксида водорода на содержание 
в зерне яровой пшеницы белков, жиров и углеводов путем проведения мелкоделяночного опыта. 
Мелкоделяночный опыт проводился в частном участке. Для посева был выбран участок разме-
ром 15 м
2
. Размещение делянок – систематическое, повторность опыта – трехкратная.  
     Перед  посевом  семена  пшеницы  обработали  водой  и  растворами  пероксида  водорода  с 
концентрациями 0,01; 0,05; 0,1; 1%. Посев производили 24 мая 2015 года, урожай собрали 4 сентября 
2015 года. 
В собранном урожае определены основные показатели качества зерна: количественное содер-
жание белков, углеводов, жиров в зерне. 
Урожайность – один из основных показателей качества зерна. Урожайностью называют количе-
ство растениеводческой продукции, получаемое с единицы площади.  Для определения урожайности, 
собранное  осенью  зерно  взвесили  на  электронных  весах  марки  Kern/KB.  Результаты  экспериментов 
приведены в таблице 1 и на рисунке 1. 
 
Таблица 1 -  Влияние пероксида водорода на урожайность яровой пшеницы 

ҚАЗАҚСТАННЫҢ АӨК ИННОВАЦИЯЛЫҚ ДАМУЫ: АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ, ВЕТЕРИНАРЛЫҚ ЖӘНЕ 
ТЕХНИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРДЫҢ ДАМУ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ 
ИННОВАЦИОННОЕ РАЗВИТИЕ АПК КАЗАХСТАНА: ТЕНДЕНЦИИ РАЗВИТИЯ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ, 
ВЕТЕРИНАРНЫХ И ТЕХНИЧЕСКИХ НАУК 
 
107 
 
Проба зерна, № 
Масса собранного урожая, г 
Урожайность, кг/м
2
 
1 
350 
0,117 
2 
243 
0,081 
3 
260 
0,087 
4 
312 
0,104 
5 
251 
0,084 
 
Примечание:  1  –  зерно,  обработанное  водопроводной  водой;  2  –  зерно,  обработанное  0,01% 
раствором пероксида водорода; 3 – зерно, обработанное 0,05% раствором пероксида водорода; 4  – 
зерно,  обработанное  0,1%  раствором  пероксида  водорода;  5  –  зерно,  обработанное  1%  раствором 
пероксида водорода.   
Как  видно  из  данных,  представленных  в  таблице  1,  проба  зерна  №1,  обработанная  водопро-
водной  водой  показала  самую  высокую  урожайность  0,117  кг/м
2
.  В  пробе  зерна  №2,  обработанного 
0,01%  раствором  пероксида  водорода  урожайность  составила  0,081  кг/м
2
,  что  почти  в  полтора  раза 
ниже по сравнению с пробой №1. В пробе зерна №3, обработанного 0,05% раствором пероксида во-
дорода  урожайность  составила  0,087  кг/м
2 
также,  полтора  раза  ниже  по  сравнению  с  пробой  №1.  В 
пробе зерна №4 обработанного 0,1% раствором пероксида водорода урожайность составила 0,104%, 
что почти на 1,2 раза выше по сравнению с пробами №2 и №3. В пробе зерна №5 обработанного 1% 
раствором  пероксида  водорода  этот  показатель  составил  0,084%,  что  почти  схожие  значения  с про-
бами зерна №2 и №3, но почти в полтора раза ниже по сравнению с пробами №1 и №4. 
 
 
 
Рисунок 1 Влияние предпосевной обработки зерна пшеницы пероксидом водорода на 
урожайность 
 
Белок (протеин) - исключительно важное питательное вещество, определяющее пищевую цен-
ность зерна. Содержание белков в зерне колеблется в пределах 10 - 20% [4]. Основным показателем, 
определяющим  ценность  белковых  веществ  в  зерне,  является  клейковина.  Под  клейковиной  подра-
зумевают сгусток, получаемый при отмывании водой теста. Этот сгусток в  основном состоит из бел-
ковых  веществ  (до  88%),  жира,  крахмала,  сахара,  клетчатки,  жира,  минеральных  и  других  веществ. 
Содержание сырой клейковины в зерне пшеницы колеблется от 7 до 50%. Чем больше в зерне клей-
ковины и чем лучше ее качество, тем выше технологические достоинства зерна [5].  
Экспериментально  определенные  значения  содержания  белков  и  клейковины  в  зерне,  взятом 
для посева и в зерне нового урожая, представлены в таблице 2. 
 
Таблица 2 - Влияние пероксида водорода на процентное содержание в зерне белков и 
клейковины 
Проба зерна 
Белок (протеин), % 
Клейковина, % 
1 
13,12 
25,20 
2 
13,98 
26,05 
3 
14,56 
29,95 
4 
15,31 
30,10 
5 
16,83 
32,10 
6 
16,11 
31,10 

ҚАЗАҚСТАННЫҢ АӨК ИННОВАЦИЯЛЫҚ ДАМУЫ: АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ, ВЕТЕРИНАРЛЫҚ ЖӘНЕ 
ТЕХНИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРДЫҢ ДАМУ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ 
ИННОВАЦИОННОЕ РАЗВИТИЕ АПК КАЗАХСТАНА: ТЕНДЕНЦИИ РАЗВИТИЯ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ, 
ВЕТЕРИНАРНЫХ И ТЕХНИЧЕСКИХ НАУК 
 
108 
 
 
Примечание: 1 – зерно, взятое для посева; 2 – зерно, обработанное водопроводной водой; 3 – 
зерно,  обработанное  0,01%  раствором  пероксида  водорода;  4  –  зерно,  обработанное  0,05%  раство-
ром  пероксида  водорода;  5  –  зерно,  обработанное  0,1%  раствором  пероксида  водорода;  6  –  зерно, 
обработанное 1% раствором пероксида водорода.   
Из рисунка таблицы 2 мы видим, что в зерне, взятом для посева (проба №1) содержание белка 
составляет 13,12%, а клейковины - 25,20%. В зерне нового урожая, обработанного водопроводной 
водой (проба №2) белка – 13,98% и клейковины – 26,05%. В зерне нового урожая, обработанного 
0,01% раствором пероксида водорода (проба №3) белка – 14,56%, клейковины – 29,95%; в зерне, об-
работанного 0,05% раствором пероксида водорода (проба №4) белка – 15,31%, клейковины – 30,10%; 
в зерне обработанного 1% раствором пероксида водорода (проба №5) белка – 16,11%, клейковины – 
31,10%.  
Самое высокое процентное содержание белка и клейковины в пробе №4 обработанного 0,1% 
раствором пероксида водорода, 16,83% и 32,10% соответственно. 
В зерне углеводы в основном представлены крахмалом (более 60 процентов массы зерна), по-
этому злаки относят к группе крахмалистого растительного сырья. Он содержится в больших количе-
ствах в эндосперме зерновки и составляет около 85% массы зерновки.  
Жир в зерне сосредоточен преимущественно в зародыше и алейроновом слое. Содержание его 
относительно невелико — около 2 процентов массы зерна, тем не менее, жир или правильнее липиды 
зерна  оказывают  существенное  влияние  на  качество  и  сохранность  хлебопродуктов  [5].  Массовую 
долю  жира  в  зерне  определяли  по  потере  массы  высушенной  пробы  при  её  обработке  этиловым 
эфиром.  Результаты  анализа  по  влиянию  обработки  зерна  растворами  пероксида  водорода  различ-
ных концентраций на содержание крахмала и жира представлены в таблице 3. 
 
Таблица 3 -  Влияние пероксида водорода на содержание в зерне углеводов и жиров 
Проба зерна 
Углеводы (крахмал), % 
Жиры, % 
1 
60,2 
1,870 
2 
60,9 
1,893 
3 
60,3 
1,905 
4 
59,5 
1,956 
5 
61,2 
1,984 
6 
58,8 
1,871 
 
Примечание: 1 – зерно, взятое для посева; 2 – зерно, обработанное водопроводной водой; 3 – 
зерно,  обработанное  0,01%  раствором  пероксида  водорода;  4  –  зерно,  обработанное  0,05%  раство-
ром  пероксида  водорода;  5  –  зерно,  обработанное  0,1%  раствором  пероксида  водорода;  6  –  зерно, 
обработанное 1% раствором пероксида водорода.   
Из данных таблицы 3 видно, в пробе зерна №1 (взятое для посева) содержание углеводов со-
ставляет 60,2%; в пробе №2 (водопроводная вода) – 60,9%. В пробе №3 (0,01% пероксид водорода) – 
60,3%;  В  пробе  №4  (0,05%  пероксид  водорода)  –  59,5%.  В  пробе  №5  (0,1%  пероксид  водорода)  – 
61,2% и №6 (1% пероксид водорода) – 58,8%.  
Содержание жира в пробе №1 (взятое для посева) составило 1,870%; в пробе №2 (водопровод-
ная  вода)  -  1,893%;  в  пробе  №3  (0,01%  пероксид  водорода)  -  1,905%;  в  пробе  №4  (0,05%  пероксид 
водорода) - 1,956%; в пробе №5 (0,1% пероксид водорода) - 1,984%; в пробе №6 (1% пероксид водо-
рода) - 1,871%.   
Более наглядно полученные данные демонстрирует рисунок 2. 
 

ҚАЗАҚСТАННЫҢ АӨК ИННОВАЦИЯЛЫҚ ДАМУЫ: АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ, ВЕТЕРИНАРЛЫҚ ЖӘНЕ 
ТЕХНИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРДЫҢ ДАМУ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ 
ИННОВАЦИОННОЕ РАЗВИТИЕ АПК КАЗАХСТАНА: ТЕНДЕНЦИИ РАЗВИТИЯ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ, 
ВЕТЕРИНАРНЫХ И ТЕХНИЧЕСКИХ НАУК 
 
109 
 
 
 
Рисунок 2 Влияние пероксида водорода на содержание в зерне белков, клейковины, уг-
леводов и жиров 
 
Полученные  данные  количественных  определений  показали:  урожайность  яровой  пшеницы, 
обработанной 0,01% и 0,05% растворами пероксида водорода снизилась почти в 1,5 раза, но в пше-
ницы обработанной 0,1% раствором пероксида водорода это значение близко к контрольному. Пред-
варительная обработка зерен пшеницы пероксидом водорода различной концентрации положительно 
повлияло на качества зерна: с увеличением концентрации от 0,01% до 0,1%, содержание белков по-
высилось  на  3,7%,  клейковины  –  на  4,9%,  углеводов  -  на  1%.  Наблюдалось  также  незначительное 
увеличение (около 0,14%) содержания жиров. 
 
Литература: 
         1 Баранова Т.В., Калаев В.Н., Воронин А.А. Экологически безопасные стимуляторы роста для 
предпосевной обработки семян яровой пшеницы. Вестник Балтийского федерального университе-
та им. И. Канта. 2014. Вып. 7. С. 96 – 102. 
2 Петров Н.Ю., Бердников Н.В. Влияние биостимуляторов на урожайность и качество зерна 
яровой пшеницы. Аграрный вестник Урала №9 (51), 2008 – С. 45-46.  
3 Ковалев В.М. Применение регуляторов роста для повышения урожайности и продуктивно-
сти зерновых культур. – М., 1992 – С. 8-21. 
4  ГОСТ  13496.4-93  «Корма,  комбикорма,  комбикормовое  сырье.  Методы  определения  со-
держания азота и сырого протеина» 
5 Казаков Е.Д. Методы оценки качества зерна. - М.: Агропромиздат, 1987. - 215 с. 
  
 
 
УДК 619: 615, 849, 19; 
 
ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫ БОЙЫНША БУРЦЕЛЛЕЗ АУРУЫНЫҢ ЖАҒДАЙЫ 
 
Мустафин  М.К  –  в.ғ.д.,  профессоры,  А.  Байтұрсынов  атындағы  Қостанай  мемлекеттік 
универститеті 
Джакипов  Е.С.  –  докторантты,  А.  Байтұрсынов  атындағы  Қостанай  мемлекеттік 
универститеті 
Рагатова А. Ж. - магистрі, аға оқытушы, А. Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік 
универститеті 
Каппасов  С.С  –    магистранты,  А.  Байтұрсынов  атындағы  Қостанай  мемлекеттік 
универститеті 

ҚАЗАҚСТАННЫҢ АӨК ИННОВАЦИЯЛЫҚ ДАМУЫ: АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ, ВЕТЕРИНАРЛЫҚ ЖӘНЕ 
ТЕХНИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРДЫҢ ДАМУ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ 
ИННОВАЦИОННОЕ РАЗВИТИЕ АПК КАЗАХСТАНА: ТЕНДЕНЦИИ РАЗВИТИЯ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ, 
ВЕТЕРИНАРНЫХ И ТЕХНИЧЕСКИХ НАУК 
 
110 
 
Бейсенбаева  Д.А  –  магистранты,  А.  Байтұрсынов  атындағы  Қостанай  мемлекеттік 
универститеті 
 
Мақалада  Солтүстік  Қазақстан  аудандарының  жағдайы  және  ірі  қара  малының  бруцеллезі 
бойынша облыстағы эпизоотикалық көрсеткіші. 2015 жыл бойынша бруцеллез ауруыны шалдыққан 
аудандардың  пайыздық  көрсеткіші,  сонымен  қатар  бруцеллез  ауруының  таралуы    жөнінде 
деректер келтірілген. 
Негізгі ұғымдар: аудандар, ірі қара,  бурцеллез. 
 
Тақырыптың  өзектілігі. 
Солтүстік  Қазақстан  аудандарының  көп  бөлігі  Қазақстан  Республикасының  астанасының  сауда 
белдеуіне  кіреді,  оның  негізгі  мақсаты  республикамызды  жоғарғы  сапалы  мал  шаруашылығы 
өнімдерімен қамтамасыз ету: сүт, ет, сонымен қатар олардың өңделген түрлерімен.  
Солтүстік  Қазақстанның  топырақ  климат  жағдайы  етті-сүтті  мал  шаруашылығы  өнімдерін 
дамытуға қолайлы аймақ болып саналады. 
 Ауыл  шаруашылық  жерлерінің  бір  тұрғынға  шаққандағы  салыстырмалы  сипаттамасы 
мемілекетімізді  толығымен  мал  шаруашылық  өнімдерімен  қамтамасыз  ете  алады,  Республикамыз 
мал шаруашылық  өнімдерін импорттайтын емес өз өнімдерін экспортқа шағаратын мемлекет  болуға 
құқысы бар. 
Десекте соның бірден – бір себебі, індетті аурулардың, соның ішінде бруецллез  ауруының орны 
ерекше. 
ІҚМ  бруцеллезі  бойынша  облыстағы  эпизоотикалық  жағдай  әлі  де  қиын.  2015  жыл  бойынша 
бруцеллезге  644  мыңнан  астам  ІҚМ  диагностикалық  зерттелді,  соның  ішінен  5592  баста  оң  нәтиже 
болды, індеттену пайызы 0,87%  (2014 жылы – 0,98%). 
Ветеринария  Басқармасының  бастамалары  бойынша  2014-2016  жылдарына  облыстың  6 
ауданында  ірі  қара  мал  бруцеллезі  бойынша  эпизоотикалық  жағдайды  реттеу  бойынша  жергілікті 
жоспарлар өңделді (Қарасу, Әулиекөл, Аманкелді, Қамысты, Жанкелді, Денисов аудандары).  
Жергілікті  жоспарды  орындауында  шаралардың  сапасына  және  өз  уақытында  өтуіне 
байланысты 2015 жылы эпизоотикалық жағдай осы 6 ауданда әртүрлі болғанын белгілеу қажет.  
Жанкелді,  Аманкелді  аудандарында  жақсы  нәтижелер  алынды.  Мысалы,  Жанкелді  ауданы 
бойынша 2015 жылы ІҚМ бруцеллезі бойынша індеттенуі 2,5 есе, ал Аманкелді ауданы бойынша 6 есе 
төмендеп және 0,3% деңгейінде тұрақтанды. 
Қарасу ауданында ІҚМ бруцеллезі бойынша эпизоотикалық жағдай қиын, індеттенуі 2,2% құрды 
облыстық көлемінен (5592 бас) аудан бойынша бөлінген ауру жануарлардың (1138 бас) үлесі 20,4%, 
ал бөлек елді мекендерінде – Новоалексеевка ауылы - 13%, Белорусский ауылы – 8,1%,  Жалгыскан 
ауылында – 5,5%, Восточный ауылы – 5,2 %. 
2015 жылы Наурзум ауданында ІҚМ бруцеллезбен індеттенуі өсіп және 2,3% құрады, ал бөлек 
елді мекендерде – Шилі - 17%, Қараменді ауылы – 2,5% құрады. 
Тек қана Иволга – Холдинг құрамына кіретін «Аман-Терсек» ЖШС індеттену пайызы - 31%. 
Тимофеевка  ауылында  5,4%,  Первомайский  ауылында  5,1%,  Новоселовский  ауылы  4,2%, 
Черниговский ауылы 3,2%, Сұлукөл ауылы 2,8% індеттенуінің өсуі тіркелді. 
Алдында  жағдайы  жақсы  болған  Алтынсарин  ауданында  да  ІҚМ  бруцеллезімен  індеттенуі  өсіп 
және  1,5%  құрды  («Мельагропром»  ЖШС  -  7%,  Свердловский  ауылы  жеке  секторында  –  6,5%, 
Приозерный ауылы – 5,7%, Ильяс Омаров атындағы ауылы – 2,8%; 2014 жылы 0,7% болды). 
Денисов  ауданында  2015  жылы  індеттену  деңгейі  1,1%  құрды.  Осы  жылдың  басынан  бастап 
«Крымское» ЖШС ірі шаруашылығында эпизоотикалық жағдай қиындап бара жатыр, онда іштасталған 
ұрықтарда  бруцеллалардың  болуы  дәлелденді.  Эпизоотикалық  ошақты  жою  үшін  саулықтыру 
шараларын өткізу мақсатымен шаруашылықтың бір бөліміне шектеулер салынды.  
«Иволга-Холдинг» ЖШС жататын шаруашылықтарының ірі қара мал бруцеллезі бойынша қиын 
эпизоотикалық  жағдайы  ерекше  алаңдатарлық  жағдай  тудырады,  ондағы  негізгі  себеп  –  күмәнді 
аймаққа  шаруашылықты  еңгізген  кезде  ветеринариялық-санитариялық  талаптарды  сақтамау  және 
холдингтың ішіндегі ет шаруашылығының ағымды технологиялық жүйе.  
Нәтижесінде, тек 2015 жылы «Иволга-Холдинг» ЖШС төрт ауылшаруашылық құрылымдарында 
бруцеллезге  қарсы  саулықтыру  шаралар  өткізілді,  соның  ішінде  2014  жылы  саулықтырылған  бір 
тармағы болып, қайталап саулықтыру шаралар өткізілді («Арыстан ПК» ЖШС, Сарыкөл ауданы). 
Қазіргі  уақытта  облыс  бойынша  ІҚМ  бруцеллезі  бойынша  жағдайы  нашар  4  тармақ 
саулықтыруда  (Денисов  ауданының  Досовка  ауылының  «Тобольское-1»  ЖШС,  Денисов  ауданының 
«Крымское» 
ЖШС, 
Жетіқара 
ауданының 
«Приречное-Агро» 
ЖШС, 
Сарыкөл 
ауданының 
«КазПромИнвест»  ЖШС).    Инфекция  ағымы  созылмалы  болғандықтан,  аурудың  эпизоотологиясын 
және негізгі себептерін үздіксіз зерттеу керек: 

ҚАЗАҚСТАННЫҢ АӨК ИННОВАЦИЯЛЫҚ ДАМУЫ: АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ, ВЕТЕРИНАРЛЫҚ ЖӘНЕ 
ТЕХНИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРДЫҢ ДАМУ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ 
ИННОВАЦИОННОЕ РАЗВИТИЕ АПК КАЗАХСТАНА: ТЕНДЕНЦИИ РАЗВИТИЯ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ, 
ВЕТЕРИНАРНЫХ И ТЕХНИЧЕСКИХ НАУК 
 
111 
 
 
2015  жылғы  қостанай  обылысы  бойынша  бруцеллез  ауруына  шалдыққан  мал  басының 
көрсеткіштері 
№ 
Аудандардың тізімі 
ІҚМ саны 
Жас малдар 
Жалпы саны 
1 
Алтынсарин ауданы 
299 
14 
313 
2 
Амангелді ауданы 
125 
0 
125 
3 
Арқалық ауданы 
294 
14 
308 
4 
Жангелді ауданы  
200 
0 
200 
5 
Жетіқара ауданы 
214 
0 
214 
6 
Қамысты ауданы 
322 
33 
355 
7 
Қарабалық ауданы 
248 
0 
248 
8 
Қарасу ауданы 
969 
5 
974 
9 
Қостанай ауданы 
40 
2 
42 
10 
Мендіқара ауданы 
17 
0 
17 
11 
Наурызым ауданы 
500 
5 
505 
12 
Таран ауданы 
55 
5 
60 
13 
Ұзын көл ауданы 
83 
0 
83 
14 
Федров ауданы 
42 
0 
42 
15 
Сарыкөл ауданы 
193 
0 
193 
16 
Денисовсий ауданы 
349 
106 
455 
1) 
Ауру  жануарлардан  уақытында  бөлмеу,  індеттелген  малды  және  ұрықтарын 
тапсырмау; 
2) 
Карантиндық  шараларды  өткізбей,  ветеринариялық  қызметтерін  хабарландырмай 
шаруашылық, елді мекендер арасымен жануарларды айдау; 
3) 
Артынан  2  реттік  деинфекциямен  (жануарларды  жайылымға  шығарғаннан  кейін  және 
қораға  кіргізгенге  дейін  барлық  ауылшаруашылық  орындарының  жалпы  дезинфекциясы) 
ауылшаруашылық орындарының санитариялық тазартылуын толық өткізбегенде; 
4) 
Облыстың  көптеген  ірі  ауылшаруашылық  мекемелерінде    ветеринариялық  қызметінің 
нашар жұмыстары; 
5) 
Тұқымды бұқа-өндірушілердің қозғалысын нашар қадағалау және жануарларды қолдан 
ұрықтандыруы нашар қамтылған (14,3%), осы тек жағдайы жақсы ірі сүтті шаруашылықтарында ғана, 
оны басқаларда да жасау керек; 
Бұл  деректер  бруцеллез  бойынша  жағдайының  әрі  қарай  қиындауына  әсер  етеді  және 
эпизоотикалық жағдайының тұрақтандыруына кедергі жасайды. 
Қайтадан  құрылған  жергілікті  полицияның  басшысы,  сельский  округтарының  әкімдері  бар 
болғанымен  келесіге  назарларыңызды  аударғым  келеді:  жануарлар  бруцеллезі  –  бұл  адам  үшін  де 
жалпы ауру және оның тіркелуі регионның әлеуметтік-экономикалық дамуына әсер тигізеді.  
Сондықтан,  індеттелген  малдын  санкцияланбаған  қозғалысы  сұрақтарында  сол  аймақтағы 
учаскілік  инспекторлардың,  ветеринариялық  инспекторлардың  оперативті  өзара  әрекеттесуін  реттеу 
керек. 
Бруцеллез қоздырушысы ауыл шаруашылығына көптеген шығын әкелуде. Қостанай облысында 
бруцеллез  ауруы  асқынып  тұр,  жыл  басынан  бері бруцеллез  жұқтырған  4,5  мыңға  жуық  ірі  қара  мал 
басы анықталды, деп хабарлайдыBNews.kz тілшісі. Бұл туралы Қостанай облысы әкімінің орынбасары 
Базыл Жақыпов мәлімдеді. 
«341  мың  ірі  қара  мал  басын  бруцеллезге  тексеру  кезінде  4392  малдан  ауру  анықталды. 
Жұқтыру көрсеткіші 1,3% құрайды. 5 ауданда ірі қара мал басының бруцеллезі бойынша эпизоотиялық 
жағдайдың нашарлағаны байқалады», - деді ол. Былтыр Тобыл өңірінде осы дертке шалдыққан 3 мың 
300 бас ірі қара пышаққа ілінді. Ауру меңдеп, алдындағы бар малынан айырылғандар аз емес. Одан 
қалды  бруцеллездің  малдан  адамға  жұғуы  да  жиілеп  барады.  Қарасу  ауданындағы  Комсомол 
ауылының жеке малы былтыр топалаң тигендей күйге түсті. Ауыл абдырап қалды. Бірден 120 бас ірі 
қарадан  бруцеллез  табылды.  Одан  кейін  күзге  таман  70  бастан  осы  індет  анықталды.Қостанай 
облысының  тағы  бір  шаруашылығы  бруцеллез  ошағына  айналды.  Жітіқара  ауданындағы  Приречный 
серіктестігінің  500-ге  жуық  асыл  тұқымды  мал  басынан  осы  індет  таяқшалары  табылған.  Қазір 
республикалық  жұқпалы  аурулары  қарсы  арнайы  жасақ  барлық  малды  қайта  тексерістен  өткізуде. 
«Приречный-Агро»  серіктестігі  директорының  орынбасары  Нұрдәулет  Сұлтанғалиев   мал  басын 
асылдандыру  бағытындағы   ұзақ  жылдарғы  есіл  еңбектің  еш  болғанына  қапалы.  Биыл  шаруашылық 
иелігіндегі  2  мың  бас  ірі  қараның   бес  жүзге  жуығы  бруцеллез  болып  шықты.   Нұрдәулет 

жүктеу/скачать 39,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: