И.П. Павлов  (1849-1936)

Н Е. Введенский 
(1852-1922) 
атакты 
физиолог, 
студент 
кезінен 
бастан, 
И. 
М. 
Сеченовтың 
жетекшілігімен 
физиология 
ғылымымен айналысты. Оның еңбектері жалпы 
физиология мәселелерәне арналган. Ол жүйке 
талщықтарының 
қозу 
серпіністерін 
телефон 
аркылы алғашқы рет тіркеді. 
Жүйке жэне 
бүлшыкет талшықтарының 
қозу 
ыргақтарын 
салыстыра отырып, ол оптимум (оңтайлы) жэне 
иесимум (күйрек) тітіркеніс қасиеттерін ашты 
(1886). Ғылымга олардың ләбилдік қабілеті 
немесе эрекеттік ширақтығы болатыны туралы 
үғым енгізді (1892).
Н. 
Е. 
Введенскийдің 
елеулі 
еңбектері 
Н.Е.Введенский 
парабиоз (тіріге жуық) ілімінің негізін қалады, 
(1852-1922) 
қозу мен тежелудің аракатынасын көрсетті (1901).
Оның түжырымды ойлары медицинада көптеген аурулардың дерттену 
(патогенез) себептерін жоне дәрілердің физиологиялық эсерін зерттеуге 
кеңінен қолданып отыр.
А.А. Ухтомский 
(1875-1942) 
көрнекті 
физиолог, Н.Е.Ввсденскийдің шэкірті. Оның 
маңызы зор күрделі ілімі - доминанта туралы 
(1923). 
Доминанта 
(үстемдік) 
-
жүйке 
орталықтары 
іс-әрекетінің негізгі 
қасиеті. 
Үстемді орталықтардың жоғары қозғыштық 
беріктік, 
жинақгылык 
және 
түйықтылық 
қасиеттері 
болады, 
олар 
рсфлекстік 
эсерленіске қатысы жоқ басқа қозуларды 
тежеп отырады.
А.А. Ухтомский таным үрдісіне катысты 
кеңістік пен уақыттық сипаттамалардың өзара 
әрекеттесу бірлігі хронотоп болтаныдыгын 
тапты. Ол қозғыш құрылымдардың қозу 
кезінде 
белсенділігі 
тітіркендіру 
әсерінен 
тэуелсіз артатынын көрсетті (1942).
Қазіргі кезде доминанта ми қызметінің 
негізгі тетіктері деп саналады. Ол аркылы 
мидың нейродинамикалық кұбылыстары, жоғаргы және төменгі бөлімдерінің 
өзара қатынасы түсіндіріледі.
Қазіргі кезде доминанта ми кызметінің негізгі тетіктері деп саналады. Ол 
арқылы мидың нейродинамикалық қүбылыстары, жоғаргы жэне төменгі 
бөлімдерінің өзара қатынасы түсіндіріле^і. А.А. Ухтомский рефлекстік іс- 
эрекетке талдау жасады. Оның ойынша, онто- және филогенезде шартсыз 
рефлекстер шартты бейнелістен шөжіп (редукция) немесе күрделіліктен

жүктеу/скачать 28,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: