БАСТЫ ФИЛОСОФИЯЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
__________________________________________________________________
Мәдениет
ҚҰНДЫЛЫҚТАРЫ
қоғамымен құрылған
ЖИЫНТЫҚ
ретінде
Мәдениет
ТАБИҒАТ
(
НАТУРА
)
АЯСЫ
ретінде
Мәдениет адам
ШЫҒАРМАШЫЛЫ
-ҒЫНЫҢ
ЖЕТІСТІКТЕРІНІҢ
СИНТЕЗІ
ретінде
Мәдениет
АДАМДАҒЫ
АДАМГЕРШІЛІК
- ТІҢ МӨЛШЕРІ
ретінде
(ақылдылық,
руханилық)
Мәдениет
ЖАСАНДЫ ДҮНИЕ
ретінде
(екінші табиғат)
Мәдениет
АҚПАРАТТЫ
ТАЛАССЫЗ
ТАПСЫРУДЫҢ
ӘДІСІ
ретінде
МӘДЕНИЕТ
МӘДЕНИЕТ
226
142 - кесте
МӘДЕНИЕТ ЖӨНІНДЕГІ ФИЛОСОФ-ОЙШЫЛДАРДЫҢ
КӨЗҚАРАСТАРЫ
__________________________________________________________________
№
МӘДЕНИЕТ ҰҒЫМЫНА
БАЙЛАНЫСТЫ БАСТЫ ИДЕЯЛАР
ФИЛОСОФ –
ОЙШЫЛДАР
1
ІС ҚЫЛУ, ТӘРБИЕЛЕУ, БІЛІМ БЕРУ, ДАМУ,
ОҚУ
Ежелгі грек-рим
философтары
2
ТҰЛҒАНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ, АДАМНЫҢ
КЕМЕЛДЕНУІ, ЖЕКЕ АДАМНЫҢ РУХАНИ
ӨСУІ
С.Пуфендорф
(ХVІІғ.)
3
ХАЛЫҚТЫҢ САЛАУАТТЫ ӨМІРІ.
АДАМЗАТТЫҢ РУХАНИ ӨСУІ
И.Гердер
(ХVІІ - ХІХғ.ғ.)
4
ӨЗІНЕ МАҚСАТ ҚОЯ БІЛУГЕ ИЕ БОЛУ,
ТҰЛҒАНЫҢ ӨЗІН-ӨЗІ ИГЕРУІ ӘДІСІ
Ж.Ж.Руссо
(ХVІІғ.)
5
БІЛІМ БАЙЛЫҒЫ, ЭСТЕТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ
ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫҚ ДАМУЫ
И.Гете
(ХVІІ - ХІХғ.ғ)
6
АДАМНЫҢ АДАМГЕРШІЛІГІ ИДЕЯСЫ
Д.Лукач
(ХІХ-ХХғ.ғ.)
7
ҚОҒАМНЫҢ САНАЛЫ ТҮРДЕ ҚҰРЫЛУЫ
А.Шютц
(ХХғ.)
8
РУХ ПРИНЦИПІ, АДАМЗАТ
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖЕТІСТІКТЕРІНІҢ
СИНТЕЗІ
Н.К. Рерих,
Е.И. Рерих
(ХХғ.)
227
143 - кесте
П.СОРОКИН ҚАРАСТЫРҒАН НЕГІЗГІ ҮШ «МЕТАМӘДЕНИЕТ»
________________________________________________
ҮШ - «МЕТАМӘДЕНИЕТ»
ИДЕАЛДЫҚ –АНТИКАЛЫҚ: XIII – ғас.дейін
ИДЕАЛИСТІК: XIV – XVI ғ.ғ.
СЕЗІМДІК: XVI – XX ғ.ғ.
228
144 - кесте
МӘДЕНИЕТТІҢ ФОРМАЛАРЫ
______________________________________________________
МӘДЕНИЕТ
МАТЕРИАЛДЫҚ
МӘДЕНИЕТ
РУХАНИ ІЛІМДЕР
ИМАН (МОРАЛЬ)
МИФОЛОГИЯ
ДІН
ФИЛОСОФИЯ
ҒЫЛЫМ
ҚҰҚЫҚ
БІЛІМ БЕРУ
ӨНЕР
СӘУЛЕТ ӨНЕРІ
ТЕХНИКА
АГРОМӘДЕНИЕТ
ӨНЕР ЖӘНЕ КУЛЬТ
ӘШЕКЕЙЛЕУ және т.б.
МӘДЕНИЕТТІҢ ФОРМАЛАРЫ
РУХАНИ МӘДЕНИЕТ
229
145 - кесте
МӘДЕНИЕТТІҢ ТҮРЛЕРІ
______________________________________________________
МӘДЕНИЕТ
МӘДЕНИЕТТІҢ ТҮРЛЕРІ
Әлеуметтік мәдениет
Тұлғалық мәдениет
САЯСИ МӘДЕНИЕТ
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ МӘДЕНИЕТ
ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘДЕНИЕТ
ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ
ҒЫЛЫМИ МӘДЕНИЕТ
ЭСТЕТИКАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ
ЕҢБЕК МӘДЕНИЕТІ
ТҰРМЫСТЫҚ МӘДЕНИЕТ
АУҚАТТАНУ МӘДЕНИЕТІ және т.б.
230
146 - кесте
ҰЛТТЫҚ ТАРИХИ МӘДЕНИЕТТЕРДІҢ ДОМИНАНТТАРЫ
ҰЛТТЫҚ–
ЖАҒРАПИЯЛЫҚ
АЙМАҚТАР
МӘДЕНИ ДОМИНАНТТАР
ҮНДІСТАН
ДІНГЕ ДЕГЕН СЕНІМДІЛІК. ИМАНДЫЛЫҚ.
МИСТИЦИЗМ. ДӘСТҮРШІЛДІК. КОСМИЗМ.
ҚЫТАЙ
РӘСІМДІЛІК. ИМАНДЫЛЫҚ.
ДӘСТҮРШІЛДІК.
АРАБ ӘЛЕМІ
ДІНГЕ ДЕГЕН СЕНІМДІЛІК.
ДӘСТҮРШІЛДІК. РАЦИОНАЛИЗМ.
БАТЫС ӘЛЕМІ
РАЦИОНАЛИЗМ. ҚҰҚЫҚ. ГЕДОНИЗМ.
САЯСИ, ЭКОНОМИКАЛЫҚ, ӘЛЕУМЕТТІК,
Т.Б. БЕЛСЕНДІЛІК
РЕСЕЙ
ДІНГЕ ДЕГЕН СЕНІМДІЛІК. КОСМИЗМ.
РЕВОЛЮЦИЯШЫЛДЫҚ (БҮЛІКШІЛДІК).
ҚАЗАҚ ЕЛІ
ДӘСТҮРШІЛДІК. ЫРЫМШЫЛДЫҚ.
АҒАЙЫНШЫЛЫҚ
231
147 - кесте
БҰҚАРАЛЫҚ МӘДЕНИЕТТІҢ СИПАТТАМАЛАРЫ
ЖӘНЕ ДЕҢГЕЙЛЕРІ
__________________________________________________________________
БҰҚАРАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ
ДЕҢГЕЙЛЕРІ
СИПАТТАМАЛАРЫ
АРТ-МӘДЕНИЕТ
(бұқаралық мәдениет,
көркемдік мазмұны
және эстетикалық
талғамнан
ажырамаған)
МИД-МӘДЕНИЕТ
(«орта қолды»
бұқаралық мәдениет)
КИЧ-МӘДЕНИЕТ
(төменгі деңгейлі
бұқаралық мәдениет)
ГОМОГЕНДІК
АУДИТОРИЯҒА БАҒДАР
ҰЖЫМДЫҚ САНАСЫЗДЫҚ
,
ЭМОЦИЯҒА БЕРІЛУ
ЭСКАПИЗМ,
АЛАРМИЗМ
ЖЕДЕЛ. ҚАЖЕТТІ
ТЕЗ ҰМЫТУШЫЛЫҚ
ДӘСТҮРШІЛДІК
ЖӘНЕ
КОНСЕРВАТИЗМ
ЖАНАМАЛЫЛЫҚ
ЖӘНЕ
ШҮҒЫЛДАНУШЫЛЫҚ
ДЕҢГЕЙЛЕРІ
СИПАТТАМАЛАРЫ
232
148 - кесте
КӨНЕ ӨРКЕНИЕТТЕРДІҢ МӘДЕНИЕТІ
__________________________________________________________________
ФИЛОСОФИЯ
ҮНДІ
ҮНДІ
ҚЫТАЙ
ИУДЕЙ
АЛҒАШҚЫ ҚАУЫМДЫҚ МӘДЕНИЕТ ЖӘНЕ БАРЛЫҚ
КӨНЕ ӨРКЕНИЕТТЕРДІҢ МӘДЕНИЕТІ
ҚОСӨЗЕН
МИФОЛОГИЯ
МЫСЫР
ГРЕКИЯ
ӘУЕЛГІ
ФИЛОСОФИЯ
ҚЫТАЙ
ГРЕКИЯ
233
149 - кесте
ОЙШЫЛДАРДЫҢ ЖӘНЕ ЗЕРТТЕУШІЛЕРДІҢ «ӨРКЕНИЕТ»
ҰҒЫМЫ ЖӨНІНДЕГІ ПІКІРЛЕРІ
__________________________________________________________________
№
ӨРКЕНИЕТ ЖӨНІНДЕГІ
БАСТЫ ИДЕЯЛАРЫ
МЫСАЛДАР
1
Мәдениет ұғымымен бірдей
(синоним) (Ф. Шеллинг)
2
Мәдениеттің ең биік шыңы
(антиподы) ( Н.Бердяев, Н.Рерих)
3
Мәдениеттің құлдырауы, оның
туу және жоғалу кезеңі.
(О. Шпенглер)
4
Қоғамның нақты тарихи типі.
(А.Тойнби)
Мысыр өркениеті,
Рим өркениеті және т.б.
5
Өркениет – діни қауымдастық
ретінде.
Будда өркениеті, христиан
өркениеті, ислам өркениеті
және т.б.
6
Өркениет – технологиялық даму
деңгейі ретінде
Аграрлық өркениет,
индустриалдық өркениет
және т.б.
7
Өркениет – планетарлық
қауымдастықтың бірлігі ретінде
Жер планетасының өркениеті
және т.б.
234
150 - кесте
ӨРКЕНИЕТ АТАУЛЫ ҚОСӨЗЕНДЕРДІҢ БОЙЫНДА
ДҮНИЕГЕ КЕЛЕДІ ДЕГЕН ОЙ-ПІКІР (К.ЯСПЕРС)
__________________________________________________
ҚОСӨЗЕН
(МЕСОПОТАМИЯ)
ХУАНХЭ – ЯНЦЗЫ
ҚЫТАЙ ӨРКЕНИЕТІ
ИНД – ГАНГ
ҮНДІ ӨРКЕНИЕТІ
ТИГР – ЕВФРАТ
МЫСЫР ӨРКЕНИЕТІ
235
151 - кесте
С.ХАНТИНГТОН КӨРСЕТКЕН 8 – ӨРКЕНИЕТ
_______________________________________________________________
БАТЫСТЫҚ
ЛАТЫН-АМЕРИКАНДЫҚ
ПРАВОСЛАВИЕЛІК
КОНФУЦИЙШІЛДІК
СИНТОИСТІК
МҰСЫЛМАНДЫҚ
ҮНДІ-БУДДАЛЫҚ
АФРИКАЛЫҚ
СЕГІЗ ӨРКЕНИЕТ
236
152 - кесте
ӘЛЕМНІҢ ЖЕТІ КЕРЕМЕТІ
__________________________________________________________________
№
Атаулары
Достарыңызбен бөлісу: |