Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }

Клиникалық анатомия
249
ж әне төменгі азу тістердің ң абы нуы н атап ай ту ға болады . Б ү л
процесс м едиалды ң ан ат тәр ізд і бұлш ы ң ет қабы н у ы н ан ж а ң т ы ң
ңары суы (тризм ), яғн и ауы з аш у д ы ң қ и ы н д ау ы б ай қ ал ад ы . Ірің- 
діктің әр і қ ар ай тар ал у ы , ң ан ат тәр ізд і өрім в ен ал ар ы н ы ң ж ән е 
көз ш ү ң ң ы р ы вен ал ар ы н ы ң қ аб ы н у ы н а әк ел ед і. С ам ай-ңанат 
тәрізді ң уы сты ң май ш ел ін ің ір ің д ігі a. m en in g ea m edia  немесе нерв 
тарм аңтары н ы ң бойым ен (қ ы л ң а н , соп аң ш а немесе дөң гелек тесік- 
тер арңы лы ) ң атты ми қ аб аты н а өтуі м ү м к ін .
Терең ф легм он аларды ң д ам у ы н а, ж ү т ң ы н ш аң ай н ал асы н д а 
орналасаты н ек і к е ң іс т ік те (ж ү тң ы н ш аң арты ж ән е ж ү т қ ы н ш а ң
айналасы ндағы май ш елдер) қ аты сад ы . Ж ү т ң ы н ш а қ м аң ы кеңіс- 
тігі (sp a tiu m p a ra p h a ryn g eu m ) ж ү тң ы н ш аң т ы ңорш ап ж а т ад ы . Ол 
ж ү тң ы н ш ақ арты ндағы ж ү тң ы н ш аң арты к е ң іс т ік т е н ң ап тал д ағы
перде арңы лы бөлініп түрады . П ердені о м ы р тң а алды ш ан д ы р мен 
ж үтң ы нш аң ш ан д ы ры ар асы н а ңойы п түрған ф асц и ал д ы ж а п ы р аң
ңүрайды (aponeurosis p h a ryn goprevertebralis).
Ж үтң ы н ш аң м аң ы к е ң іс тіг і іш к і ж а ғы н а н ж ү тң ы н ш аң п ен , 
сыртынан —ш ы ң ш ы т безі мен іш к і қ а н а т тәр ізд і бүлш ы ң ет ара- 
сында орналасңан. Ж о ғар ы д а ол бас ңорабы н егізін е, ал төменде — 
тіласты сүйегіне дейін ж етеді. М үнда т. hypoglossus ж ү т ң ы н ш а қ
маңы кең істігін ж аң асты сіл ек ей безінің к ап су л асы н ан ай ы ры п
түрады. Б ү л к е ң іс тік е к і бөлім нен түрады : ал д ы ң ғы ж ән е ар тң ы . 
Олардың ш екар асы біз тәр ізд і өсінді, өсінді — ж ү т ң ы н ш аң ап о­
невроз (aponeurosis stylo p h a ryn g ea ), б із-ж ү тң ы н ш аң , біз-тіл, біз 
тәрізді бүлш ы ңеттер (m m . stylo p h a ryn g eu s, styloglossus, sty lo id e u s) 
ңүрайды.
П араф ари н геалды к е ң іс т ік т ің алд ы ң ғы бөлім іне: іш к і ж ағы - 
нан — медиалды ң ан ат тәр ізд і бүлш ы ң ет пен біз тәр ізд і өсінді ара- 
лы ғы ндағы ң уы ста — ш ы қ ш ы т б езінің ж ү т қ ы н ш а ң өсіндісі ти іп тү- 
рады. П араф ари н геалд ы к е ң іс т ік т ің ал д ы ң ғы бөлім інде б адам ш а 
без айм ағы н ан ңабы ну п роцесін ің тар ау ы н а өрлеу, таң д ай а р т е ­
рия лар ы н ы ң бүтаңтары ж ән е аттас вен ал ар ы ң аты сад ы . Мыса- 
лы, п ери то н зи лл яр л ы абсцесте. Ж ү тң ы н ш а қ ар ты н д ағы к е ң іс т ік
(spatium retropharyngeum ) ж ү т ң ы н ш аң (ф асц и ясы м ен бірге) пен 
омыртңа алды ф асц и я арасы н д а о рн аласң ан ж оне бас ңорабы не- 
гізінен VI м ойы н ом ы ртңасы деңгей ін е дейін созы лы п ж а т ад ы . VI 
мойын ом ы ртңасы деңгейінен м ой ы н н ы ң қ ү р саң а ғзал ар ы арты н- 
дағы ң уы сңа ( sp a tiu m retro viscela re) өтеді. Н егізін ен ж ү т қ ы н ш а ң
артңы к ең істігі ортаң ғы сы зы ң бойы нда ор н ал асқ ан пердем ен ек і 
бөлімге —оң ж а ң , сол ж а ң ң а бөлінеді (А. Б . Ч угай ). Осы ар қ ы л ы
ж үтқы нш аң м аң ы н дагы ір ің д ік тер б ір ж аң т ы да болуы м ү м к ін .

250
4 бөлім. Бастың клиникалық анатомиясы
Ж ұ тқ ы н ш аң арты нд ағы к е ң іс т ік т ің ір ің д ен у і көбінесе төм енгі 
ж аң ты ң 7-ш і ж ән е 3-ш і тістер ін ің ж ән е ң а н а т а р а л ы қ қ у ы сты ң
май ш елдерінің ң абы н уы на бай л ан ы сты . Ір ің д ік т ің осы ң уы стан
sp a tiu m p a ra p h a ryn g eu m -re өтуі, sp a tiu m p a r a tid e u m -п щ  е к ін ш іл ік
ірің дену нәтиж есінде немесе л и м ф а там ы р л ар ы м ен тар ал у ар ң ы л ы
болады . Ж ұ тң ы н ш аң м аң ы к ең істігін д егі қабы н у процесі к елесі 
сим птом дарды туды рады : ж ұ ты н у д ы ң қ и ы н д ау ы ж ән е ты н ы сты ң
тары луы . S p a tiu m p a ra p h a ry n g e u m -нвн и н ф е к ц и я sp a tiu m vasoner- 
vorum  бойымен кеуден ің алд ы ң ғы о р тал ы ғы н а өтуі м ү м к ін . Ір ің д ік
sp a tiu m retropharyngeum -re өтсе, әр і ң ар ай оңеш бойы м ен а р тқ ы
кеуде а р а л ы қ қ а түседі. Ж ү тң ы н ш аң ар ты к е ң іс т ік т е гі ір ің д і үрдіс- 
тер іш к і үй ңы а р тер и я ң аб ы р ғасы н ы ң өліеттен уін е ә к ел іп , ң ан кету
ж ән е іш к і м ойы нды ры ң венасы н ы ң сеп ти к ал ы ң тром бозы н ы ң се- 
бебі болады.

жүктеу/скачать 28,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: