«Кеңiстiк» санатындағы тіл өкілдігі Лексика-семантикалық өрісін талдау Мақалада «кеңістік» санаты объективті шындықтағы адам білімінің санаттау үрдісі ретінде талданды.
Саналық санаттарын анықтау үшін философиялық жəне лингвистикалық тəсілдер сараланып
ұсынылды, сонымен қатар философиялық, энциклопедиялық сөздіктер мен лингвистикалық
зерттеулер қолданылды. Мақаланың материалдары лексика-семантикалық өрісті белсенді талдауға
негізделген. Кеңістіктің қарым-қатынастың тақырыптық топтарының бөлшектері толығырақ жəне
түрлі сипатталған. «Кеңістік» категориясы тілдік жүзеге асыруының номинативті-семантикалық
топтары қарастырылған жəне жүйеленген. Кеңістік көрсеткіштерді сипаттайтын фразеосемантикалық
шағын топтарының белгілері жеке қарастырылған.
Кілт сөздер: əмбебаптық, санаттау, лексика-семантикалық өріс, номинативтік тығыздық,
антропоцентризм, фразеосемантикалық шағын топтар.
A.I. Shigabieva
Language representations of category «space» Analysis of the lexico-semantic field The category «space» is analyzed as process of a categorization of human knowledge in objective reality in
this article In work synthesis of philosophical and linguistic approach to definition of given categories of life
is presented, at the same time philosophical, encyclopedic dictionaries and linguistic researches are used. Ma-
terial of article is based on the active analysis of the lexico-semantic field. In detail also components of the-
matic groups of the spatial relations are variously expounded. Nominative and semantic groups of language
realization of category «space» are considered and systematized. Frazeosemantic subgroups of the expres-
sions characterizing spatial parameters are separately considered.
Keywords: universality, categorization, lexico-semantic field, nominative density, anthropocentrism,
frazeosemantichesky subgroups.
References
1 Wittgenstein, L. (2001). Zametki po filosofii i psikholohii [Philosophy and psychology notes]. Moscow: Dom intellektualnoi
knihi [in Russian].
2 Toporov, V.N. (1983). Prostranstvo i tekst [Space and text]. Tekst: semantika i struktura — Text: semantics and structure.
Moscow: Nauka [in Russian].
3 Kobozeva, I.M. (2000). Hrammatika opisaniia prostranstva. Lohicheskii analiz iazyka. Iazyki prostranstv [Grammar of space description. Logical analysis of language. Languages of spaces]. Moscow: Iazyki russkoi kultury [in Russian].
4 Gorbachevich, K.S., & Hablo, E.P. (1979). Slovar epitetov russkoho literaturnoho iazyka [Dictionary of epithets of the Rus- sian literary language]. Leningrad: Nauka [in Russian].
5 Bogatyryov, P.G. (2007). Narodnaia kultura slavian [National culture of Slavs]. Moscow: OGI (The nation and culture: Sci-
entific heritage: Semiotics) [in Russian].
6 Babushkin, A.P. Tipy kontseptov v leksiko-frazeolohicheskoi semantike iazyka [Types of concepts in lexicological and phra- seological semantics of language]. www.lib.ua-ru.net Retrieved from http://www.lib.ua-ru.net/diss/cont/274299.html/ [in Russian].
7 Boguslavskaya, O.Yu. (2000). Dinamika i statika v semantike prostranstvennykh prilahatelnykh. Lohicheskii analiz iazyka. Iazyki prostranstv [Dynamics and statics in semantics of spatial adjectives. Logical analysis of language. Languages of spaces]. Moscow: Iazyki russkoi kultury [in Russian].