Issn 2518-198х индексі 74623 Индекс 74623 Қ ар ағ анд ы уни вер си тетiнiң ÕÀÁÀÐØÛÑÛ
А. Окай, М.К. Жумабеков, Ю.А. Демьянова Фольклор туралы ғылымдағы «loci communes» мəселелері
жүктеу/скачать 5,53 Mb. Pdf көрінісі
|
аааа сейдімбек
- Бұл бет үшін навигация:
- К вопросу «loci communes» в науке о фольклоре
|
А. Окай, М.К. Жумабеков, Ю.А. Демьянова Фольклор туралы ғылымдағы «loci communes» мəселелері Қазіргі фольклортану — бірқатар маңызды мəселелерді өзі шешуші ғылым: өз мəнін терең ұғындырады, өзіндік теориясын жасайды, фольклорды зерттеудің əдістемесін дамытады. Аталған мəселелердің шеңберінде фольклор шығармаларын көркем мəнерлі жəне құрылымдық-бейнелік ұйымдастырудың əр түрлі аспектілерін қамтитын ауыз əдебиетінің поэтикалық стиль саласы маңызды негіз болып табылады. Бұл мəселелерді зерттеудің қиындығы — олар ауыз əдебиеті шығармашылығын əр түрлі деңгейде қарастыру қажеттілігін туындатады: ділдік (халықтың таным- түсінігін кеңейту), ауызша (ауызша мəтінге құрылған) жəне функционалды (тəжірибені орындаудың мезгілдері). Фольклордың көркем стилінің жеке көріністерінің бірі — loci communes, немесе ерекше таралған, өзіндік «жалпы жер», деп аталған атауды біз осы мақаламыздың шеңберінде біздің зерттеуіміздің мəні ретінде таңдаймыз, яғни басқа ауқымды мəселелерді шешуге таласпаймыз. Кілт сөздер: фольклор, «жалпы жер», салт, метакод, анимизм, антроморфизм, символизм, фольклорды зерттеудің əдістемесі. A. Okay, M.K. Zhumabekov, Yu.A. Demyanova 60 Вестник Карагандинского университета А. Окай, М.К. Жумабеков, Ю.А. Демьянова К вопросу «loci communes» в науке о фольклоре В статье c новой позиции осмыслены современное состояние фольклорной науки, ее основные теоре- тические положения и методы исследования фольклорного текста. В кругу названных проблем прин- ципиально важной является область поэтического стиля устного творчества, которая охватывает раз- личные аспекты структурно-образной организации и художественной выразительности произведений фольклора. В рамках настоящей статьи изучено одно из частных проявлений художественного стиля фольклора — loci communes, или так называемые «общие места», представляющие собой самый рас- пространенный поэтический прием мирового фольклора. Авторами рассмотрены «общие места» в фольклоре на разных уровнях устно-поэтического творчества: ментальном (как выражение народно- го сознания), вербальном (как составляющая словесного текста) и функциональном (как прием испол- нительской практики). Ключевые слова: фольклор, «общие места», обряд, метакод, анимизм, антроморфизм, символизм, ме- тодика исследования фольклора. Referenсеs 1 Radlov, V.V. (1885). Obraztsy narodnoi literatury tiurkskikh plemen: Narechie dikokamennykh kirhizov [Samples of folk lit- erature of the Turkic tribes: Adverb of wild Kyrgyz]. (Part V, 678 p.). Saint Petersburg. Retrieved from http://ebilim.digrary.com /en/view/4619/ [in Russian]. 2 Vesselovskiy, A.N. (1989). Istoricheskaia poetika [Historical poetics]. Moscow: Vysshaia shkola [in Russian]. 3 Miller, V.F. (1817). Ocherki russkoi narodnoi slovesnosti: Byliny [Essays on Russian folk literature: Epics], 1, 564. Saint Pe- tersburg. Retrieved from http://www.rusinst.ru/docs/books/V.F.Miller-Ocherki_russkoi_narodnoi_slovesnosti.pdf [in Russian]. 4 Speranskiy, M.N. (1919). Bylevaia pesnia i sovremennye ee nositeli [Epic song and its modern carriers]. Russkaia ustnaia slovesnost — Russian folk literature, 2, XVII–XVIII. Moscow. Retrieved from http://feb-web.ru/feb/person/person/feb/speransky. htm?cmd=2 [in Russian]. 5 Astakhova, A.M. (1953). Skaziteli [Storytellers]. Russkoe narodnoe poeticheskoe tvorchestvo — Russian folk poetic creativi- ty, 1, 185–194. Moscow [in Russian]. 6 Andreev, N.P. (1938). Byliny. Heroicheskii epos [The epic. The heroic epic]. Moscow [in Russian]. 7 Ukhov, P.D. (1956). Iz nabliudenii nad stilem Sbornika Kirshi Danilova [Observations on the style of the Collection of Kirsha Danilov]. Russkii folklor. Materialy i issledovaniia — Russian folklore. Materials and research, 1, 129–154. Moscow [in Russian]. 8 Ukhov, N.D. (1957). Tipicheskie mesta (Loci communes) kak sredstvo pasportizatsii bylin [Typical places (Loci communes) as a means of epics passportization]. Russkii folklor. Materialy i issledovaniia — Russian folklore. Materials and research, 2, 129– 154. Moscow [in Russian]. 9 Smirnova, N.S. (1967). Kazakhskaia narodnaia poeziia [Kazakh folk poetry]. Alma-Ata: Nauka [in Russian]. 10 Orlov, A.S. (1945). Kazakhskii heroicheskii epos [Kazakh heroic epic]. Moscow [in Russian]. 11 Kostyukhin, E.A. (1968). Skazki [Fairy tales]. Istoriia kazakhskoi literatury — The history of Kazakh literature, 1, 211–223. Alma-Ata: Nauka [in Russian]. 12 Zhirmunskiy, V.M. (1974). Tiurkskii heroicheskii epos [Türkic heroic epic]. Leningrad: Nauka [in Russian]. 13 Anikin, V.P. (1980). Teoriia folklornoi traditsii i ee znachenie dlia istoricheskikh issledovanii bylin [Theory of folklore tradi- tion and its significance for historical studies of epic]. Moscow: Izdatelstvo Moskovskoho universiteta [in Russian]. 14 Ybyrayev, Sh. (1983). Epos alemі [Epos alemi]. Аlma-Аta: Gylym [in Kazakh]. 15 Berdybayev, R. (1982). Kazak eposy [The Kazakh epic]. Almaty: Gylym [in Kazakh]. жүктеу/скачать 5,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|