б†лме iшiн ерсiлi-јарсылы кезiп). Онда екеуiмiзге психболь-
ницадан екi орын алып, бґл м„селенi асыјпай ајылдасу-
Ја тура келетiн шыЈар.
М ґ р а т. МенiЎ айтып отырЈаным жындыныЎ с†зi
емес. Бекерге кҐйiп-пiсесiЎ.
‡ м i р б е к. Бґдан артыј не н„рсеге кҐйiп-пiсуiм керек?
(ТаЈы да ерсiлi-јарсылы жҐрiп келiп). ОныЎ бiр кезде менiЎ
„йелiммен ашына болЈанын, менiЎ отбасымнан ажырасып,
екiншi рет Ґйленгенiмдi бҐкiл жґрттыЎ к†зiнше бҐге-шiгесiне
дейiн баяндап бере Јой деген бiреу бар ма саЈан?..
М ґ р а т. Мен јалайда оныЎ абыройын т†ккiм келдi.
‡йткенi мен оны иттiЎ етiнен жек к†ремiн. (Телефон шыл-
дырлайды. Мґрат трубканы к†тередi). И„, тыЎдап тґрмын...
Ѕазiр ґшамын, такси шајыртып јойдым... Мен б„рiн
т†леп едiм Јой... А... кешiрiЎiз. Ѕазiр, јазiр... (Трубканы
јояды). Мен кезекшiге барып, квитанциямды алып келе
јояйын. (Мґрат шыЈып кетедi).
‡ м i р б е к (бiрауыј Ґнсiз отырып, кенет жалма-жан
јалтасынан блокнотын алып, „лдебiр н†мiрдi тауып алып,
асыЈыс телефон соЈа бастайды). Алло! Алло! Бґл мен,
‡мiрбек јой. И„, јалай жеттiЎiздер?.. Апырай, мен сiздiЎ
алдыЎызда Ґлкен ґятја јалдым-ау!.. Бґлай боларын јай-
дан бiлейiн. Бас јосып, бiр †зiмiзше „Ўгiмелесiп отырайыј
деп едiм. Аяј астынан мына жiгiт (есiкке жалтајтай јарап)
„бден масјарамызды шыЈарды. Б„рiне †зiм кiн„лiмiн...
И„, и„... …рине Јой... Дґрыс айтасыз... Бґл ендi бiздiЎ
арамызЈа ешјандай кiрбiЎ тҐсiруге тиiстi емес. Солай емес
пе? (Осы кезде Мґрат кiредi. ‡мiрбек оны байјамайды). Жој,
жој! Ол жаЈын айтпаЎыз. ЅашанЈы н„рсе ол?! Ѕґдай сај-
тасын!.. МенiЎ ендi сiзге деген к†Ўiлiмде титтей де б†тендiк
жој, †зiЎiз де байјап жҐрген шыЈарсыз... И„... И„... Гуля
– 424 –
да јатты јысылып отыр. Сосын „дейi телефон соЈып, ол
жiгiт Ґшiн сiзден мен кешiрiм сґр... (Мґрат жетiп келiп,
телефонныЎ рычагын басып јалады. ‡мiрбек шошынып). Ой,
мынауыЎ не, денiЎ дґрыс па?!
М ґ р а т. МенiЎ денiм дґрыс, ал сенiЎ ше? Не бетiЎмен
одан кешiрiм сґрап отырсыЎ?
‡ м i р б е к. Ол – менiЎ Ґйiме келген јонаЈым. Сон-
дыјтан јалайда кешiрiм сґрауЈа мiндеттiмiн. (ТелефонЈа
жармасып). Жiбер!
М ґ р а т (јасарысып). Жој, жiбермеймiн!
‡ м i р б е к (телефонЈа таласып). Жој, жiбересiЎ!..
Жiбер деймiн!
М ґ р а т (телефоннан айырылмай). Жој!
‡ м i р б е к (кҐшпен тартып алмај болып, таласады).
Ау, сен †зiЎ маЈан тiрi п„ле болып жабыстыЎ Јой. (Труб-
каны лајтырып тастап, јатты ызаланып). Осынша жерге
јаратјандай не iстедiм мен саЈан? Жауымнан к†ргем жој
мына јорлыјты.. (Ѕалтасынан темекi алып тґтатып,
шегiнiп отырады. Екеуi де Ґнсiз. Мґрат залЈа ту сыртын
берiп отыр).
М ґ р а т („лден уајытта жалт бґрылып, Ґстелдi салып
јалып, ызалана айјайлап). Сендегi намыс јай намыс?!
Сендегi јорлыј јай јорлыј – айтшы маЈан? ЅатыныЎ-
ныЎ јойнынан шыјјан адамнан кешiрiм сґрау јорлыј
емес пе сен Ґшiн?
‡ м i р б е к. Бiрiншiден, кешiрiм сґрау јорлыј емес –
„деп. Екiншiден, сен айтып отырЈан ојиЈаЈа еЎ алдымен
ДариЈаныЎ †зi кiн„лi. Оны ешкiм зорлаЈан жој.
¦шiншiден, одан берi талай заман †ттi. Ѕазiр менiЎ басја
отбасым бар. ‡ткеннiЎ б„рi ґмытылЈан. Бiр кездегi дос-
тар јастасып, јастар достасып кеттi...
М ґ р а т. Б„рiн ґмытып, тапјан досыЎ жаЎаЈы жек-
сґрын ба?
‡ м i р б е к. Ол сен ойлаЈандай, соншалыјты жексґ-
рын адам емес. ОныЎ јоЈамЈа тҐсiретiн пайдасы екеуiмiз-
ден к†п. Ол Ґлкен јызмет атјарады. Абырой, беделi биiк,
бiлдiЎ бе? Бiлiм десеЎ – бiлiмi, јабiлет десеЎ – јабiлетi
бар. Жґмысынан јате жiбермейдi. Ѕайтiп ол сонда жек-
сґрын болады. МґныЎ б„рiн сен жојја шыЈаруЈа тиiстi
емессiЎ... (Пауза). Кезiнде... рас, маЈан јиянаты болЈан
– 425 –
шыЈар, бiрај жајсы-жаманды бiр менiмен Јана †лшеуге
болмайды Јой.
М ґ р а т (таЎырјай, „рi даЈдарып). Бґл не?.. Сен †зiЎ
не деп тґрсыЎ? Сен ендi соны маЈан жҐрегi таза, аяулы
азамат едi дегiЎ келiп тґр ма?
‡ м i р б е к (ойланып). Олай да айта алмаймын, „рине.
ОныЎ эгоистiгi де, карьеристiгi де бар. Бiрај... б„рiбiр ол –
iскер, жґмыскер адам, яЈни јажет адам. Ал оныЎ iшкi
дҐниесiнiЎ јараЎЈы тҐкпiрiнде јандай ой жатјанын еште-
Ўемен д„лелдей алмайсыЎ. К†Ўiлiндегi арамдыЈын жасы-
руЈа оныЎ ајылы да, јулыЈы да (тамаЈын орып) былай жетедi.
М ґ р а т (‡мiрбекке танымай тґрЈандай јарап). Сонда
сенiЎ ойыЎша, арам болу айып емес, тек жасыра бiлсеЎ,
болды екен Јой.
‡ м i р б е к (сабырлы, јатјыл Ґнмен). Сен †мiрдiЎ
бетiне тура јараЈыЎ келмейдi. Егер тура јарасаЎ, к†п
н„рсеге басјаша баЈа берген болар едiЎ... (Кiдiрiп). Адам
деген бар болЈаны пенде Јана. Сен алдымен осыны мо-
йында. ЕсiЎде ме, баяЈыда екеуiмiз „улие тґтатын кiсiлер?
СолардыЎ жҐрген жҐрiсi мен киген киiмiне дейiн елiктеушi
едiк јой. Кейiн сол кiсiлердiЎ бойынан мен талай
кемшiлiктi к†рдiм... «Жолында жаным пида» деп жҐрген
перiштеЎнiЎ „ншейiн к†п кҐн„кар „йелдiЎ бiрi екенiн бiлу
јаншалыјты †мiрдi јысјартатынын тҐсiнемiсiЎ? ‡мiр
баяЈы бiз ойлаЈандай емес, достым. Жајсы мен жаман бiр-
бiрiмен аралас, егiз туЈан бала секiлдi – ажырамайды. Ал
бiз оларды бiр табајја сыймайтын екi б†лек јошјардыЎ
басындай к†рушi едiк. Айдалада «Жамандыј» деп атала-
тын б†лек јамал бардай, соЈан „скер жиып, јасиеттi со-
Јысја аттанып кеткiмiз кеп тґратындай болушы едiк.
Айдалада ондай јамал жој. Жајсылыј та, жамандыј та
мына †зiмiздiЎ iшiмiзде, миымызда. ОЈан ашыј соЈыс
жариялай алмайсыЎ...
М ґ р а т. Ашыј соЈыс жарияламай-ај јой, бiрај жа-
ныЎа жара салЈан адаммен ауыз жаласудыЎ јажетi јанша?
‡ м i р б е к. Бґл – ауыз жаласу емес.
М ґ р а т. Ендi не?
‡ м i р б е к. Бґл – јарым-јатынастыЎ бiр тҐрi. СоныЎ
арјасында мен бґрынЈы бiрбеткей албырттыјтан арылып,
адамды жајсы-жаманымен, кiр-јоЎымен, кемшiлiгiмен
– 426 –
јабылдауды Ґйрендiм. К†п заттыЎ баЈасын јайта таЈа-
йындап, „у бастаЈы †з аттарын аныјтадым.
М ґ р а т ( кекетiп). К†п жґмыс бiтiрiпсiЎ Јой.
‡ м i р б е к. К†п болар, аз болар, тiрлiктiЎ тҐрпiдей
шындыЈын танып бiлу оЎай шаруа емес. Жамандыјты јґр
жек к†ре бергеннен жајсылыјја келер тҐк пайда жој...
…рекет керек. Ал „рекет жасау Ґшiн, жауыЎды зертте.
М ґ р а т ( јарјылдап кҐлiп). Б„се, б„се...
‡ м i р б е к ( тҐсiнбей). Немене «Б„се»?
М ґ р а т ( таЈы да кҐлiп). Ѕонајја неге шајырды де-
сем, ( мазај јыла, даусын јґбылтып) зерттеп жҐр екенсiЎ
Јой.
‡ м i р б е к. Мен оны „лдејашан зерттегем. Бiле бiлсеЎ,
бiздiЎ арамыздаЈы јарым-јатынас – наЈыз кҐрестiЎ †зi.
М ґ р а т. ТҐсiнгем жој.
‡ м i р б е к. И„, и„, кҐресу деген осы болады... ( Пау-
за). Айталыј, мен онымен ашыј жауластым. Д„лелiм
жеткiлiктi – „йелiмдi аздырды, отбасымды бґзды. Бiрај,
†зiЎ ойлашы, мен оЈан не iстей алЈан болар едiм.
М„селенi дуэльмен шешетiн заман емес. Дуэль болЈан
кҐннiЎ †зiнде кiмнiЎ жеЎерi белгiсiз: менiЎ мылтыј ата
алмайтынымды †зiЎ де бiлесiЎ. Айтысып жеЎе алмай-
сыЎ: егер ол маЈан, «айналайын, алдымен „йелiЎдi ты-
йып алмайсыЎ ба» десе, аузыма бiрден јґм јґйылып,
жым болар ем. Мен „лдејашан †мiрден шыЈып јалЈан,
тҐкке керегi жој ритуалды жасап жҐрген адам јґсап,
тулап-тулап јойЈан болар едiм. ( ‡мiрбек с†зiм д„лелдi
Достарыңызбен бөлісу: |