31 наурыз БҐгiн таЈы хат алдым. ‡з сорыма †зiм жетiп тынатын
шыЈармын. Д„лiздегi ҐстелдiЎ јуысына јарамауЈа ант бер-
сем де, „лдебiр сојыр сезiм жетегiнен шыЈа алмадым. КҐнi
бойы †зiмдi-†зiм тежеп жҐргенмiн. Бесiн кезiнде ҐстелЈе
келiп, астыЎЈы јуысына јолымды созЈанда, саусаЈыма
iлiккен хатты к†рiп, јылша мойнынан тґзајја iлiккен
аЎдай сiлейдiм де јалдым. Менi бiр нарт„уекел сезiмнiЎ
иектегенi рас едi. Егер осы жолы хат жој болып шыјса,
iштей арбасјан жекпе-жекте с„л-п„л тыныстап, кҐш жи-
Јандай болар едiм. МенiЎ к†зге к†рiнбейтiн јарсыласым
алдымды орап кеттi.
«Бейтаныс јґрбым, – дейдi баяЈыша, – сiзден жауап алмаЈан соЎ, екiншi рет хат жазып отырмын. СiздiЎ кҐнделiгiЎiздi ојыЈаныма таЈы да кешiрiм сґраймын. МенiЎ ґјјаным – сiз iзгiлiкке сенесiз де, зґлымдыјја сенбейдi екенсiз. МенiЎше, екеуiне де сену керек. ДҐниенi ґстап тґрЈан осы екi кҐш јой. ‡мiр атты арбаныЎ екi жетегi болса, бiреуi – зґлымдыј. Бiрај ол, сiз ойлаЈандай, адамЈа тек жамандыј „келетiн зиянды н„рсе емес. Айталыј, мо- йындалЈан јаЈида бойынша, зґлымдыјтыЎ бiр †кiлi – ажал. Бiрај ажал болмаса, жер бетiнде јандай тiршiлiк болар едi? Ауру †лмесе, к„рi †лмесе, јарајшылар, адамзатја јасiрет
– 18 –
„келген тирандар †лмесе, не болар едi? Тозај јана болар едi. ‡лiмнiЎ арјасында Јана †мiр м„Ўгiлiк тојтаусыз Ґрдiске айналып отыр. Екiншiден, бойымызда кiсi †лтiре алатын јатыгездiк болмаса, јанiшерлерден †зiмiздi јайтiп јорЈар едiк? Немесе, жыланныЎ †зiнен де, уынан да з„ремiз ґшады, ал одан адам †мiрiн сајтап јалатын јанша д„рi жасалады? Ендеше, ешбiр кҐшке «жајсы», «жаман» деп алдын ала ай- дар таЈуЈа болмайды. Тек бiз ол кҐштермен тоЈысјан кез- дерде бiзге олардыЎ пайдасы тие ме, „лде зияны тие ме – жајсы я жаман деп жҐргенiмiз осы жаЈы. Ендi †тiрiк пен жалЈан туралы. ‡тiрiктi жек к†ремiз. Ал сол ‡тiрiк адамдармен айтысатын болса: «Ау, аЈайын! – дер едi. – Б„рiЎнiЎ кҐн к†рiп отырЈандарыЎ менiЎ арјам емес пе? ЫЎЈай шындыјты айтамын десеЎдер, баяЈыда тоз-тоз болып јґрып кететiн едiЎдер. МенiЎ арјамда јанша рет жан сајтадыЎдар, „лi де јанша жан сајтап жҐрсiЎдер. ‡тiрiк айтпай бiр кҐн †мiр сҐре алмас едiЎдер.» ‡тiрiк осылай десе, ешјайсымыз да аузымызды аша алмас едiк. ‡йткенi ‡тiрiктiЎ айтып отырЈаны – шындыј. Сен кҐнделiгiЎде тазалыј туралы к†п жазасыЎ. Мен осын- даЈы бiр адамнан естiген „Ўгiмемдi айтайын. Зиялы јауымнан шыјјан бiр „йел еркегiнiЎ к†зiне ш†п салЈан. Ѕайтiп, јалай деп бас јатырмай-ај јояйыј. КҐнде к†рiп, естiп жҐрген н„рселер. Бiрај еЎ †кiнiштiсi – „лгi „йел жыныс ауруына ґшырап јалЈан. Б„лкiм, ајылЈа салса, сабырЈа жҐгiнсе, емделiп, жазылып та шыЈуЈа болар едi. Алайда јатты кҐйзелген бейшара ендi †зiн кҐйеуiне ла- йыјсызбын деп ойлап, јайЈыЈа шыдамай, асылып †лген. Ерi баласымен артында јалды. КҐйеуi јатты јайЈырыпты. ОЈан еЎ јатты батјаны – †зiн керемет таза к†рiп, соЈан лайыј бола алмаЈаны Ґшiн, †зiн-†зi †лтiрген „йелiнiЎ сґмдыј †кiнiштi јателiгi. КҐйеуi „йелiн ешјашан †лiмге јимайтын, кешiруге „зiр едi. ‡йткенi ондай тазалыј оныЎ †зiнде де болЈан емес. ¤ажайып таза болмай-ај, пенделiк кемшiлiкпен-ај бајытты болып тґра беруге болатын едi. Ендi ол бајытты јайтару мҐмкiн емес. Не деген јате ґЈым?! ДҐниенi бҐлдiретiн осындай јате ґЈымдар. Ѕиялда Јана бар, ал †мiрде орындалмайтын тазалыјпен †з санамызды †зiмiз