Спорт мммі
N&9 (913) казан 2015 ж ы л
Қоэақстон қүрамасьі -
«Еуразия Барысы»
«Қазақ хандығының 550 жылдығына» орай
екі мың жылдық тарихы бар Тараз қаласында
көптеген мерекелік шаралар ұйымдастырылуда.
Сол мерекелік шаралардың бірі де бірегейі, қазақ
күресінен жыл сайынғы дәстүрге айналған III
Хапықаралық «Еуразия Барысы» турнирі өтті.
Бұл спорттық дрдоға сайдың тасындай іріктелген
әлемнің сегіз мемлекетінен келген балуандар Тараз
топырағын
дүбірлетті.
Қазақстан,
Қырғызстан,
Грузия, Ресей, Моңғолия, Түркия, Польша және
Өзбекстан командалары жанкүйерлер үшін естен
кетпес күрес қызығын сыйлады. Эр команда жеті
балуаннан қүралған. «Күрес десе ішкен асын жерге
қояр көрермендер» сегіз сағат бойы орындарынан
тапжылмастан,
балуандарға
қолдау
көрсетті.
Жарыстың жүлде қоры 18 800 000 теңгені құрайды.
Турнирдің ашылу салтанатына еліміздің зиялы
қауым
өкілдері
мен
алысты-жақыннан
келген
қонақтар қатысты. Турнирдің жеребесі тартылып:
1.
Грузия - Моңғолия
2.
Қырғызстан - Өзбекстан
3.
Қазақстан - Польша
4.
Түркия-Ресей топтары жүлдені сарапқа
салды. Турнирдің басты сенсацияларының бірі,
осыған дейін өткізілген додада
2014 жылдың
«Еуразия Барысы» атанған Монголия қурамасы
жарыстың бірінші айналымынан әріге аса алмады.
Балуандар
баптарында
болғанымен,
бақтары
шаппады.
Сайыс қортындысы бойынша Грузия құрамасы
екі мәрте 3-орынға, Өзбекстан қүрамасы 2-орынға
ие болды. Өз балуандарымыз Қазақстан қурамасы
1-орынға ие болып, екі мәрте «Еуразия барысы»
атанды.
Жүлдегерлер
бағалы
силықтармен
және кубокпен, тастұяқпен марапатталды. Қазақ
күресінің айбынын
асқақтатар турнир алдағы
уақытта
өз
жалғасын
табады.
Осы
орайда,
жеңіске жетіп, «Еуразия Барысы» атанған білекті
балуандарымызды құттықтаймыз. Әрдайым тұғыр
биігінен көрініп, ұлттық күресімізді өркендетуге
үлесін қосады деп сенім артамыз.
Али НАБИ,
БҚМУ-дың 4 - курс студенті
Дүбірлідода - намыстың қайраушысы
«Көк төрінЭе тойӘың туы тігілӘі. Ң утты болсын 8 0 жасың бүгінгі!»
Елбасы Н.Ә.Назарбаев «Нұрлы Жол - болашаққа бастар жол» атты жопдауында
«Қазақ Елі», екіншісі «Мәңгілік Еп» болудың маңыздылығын айта келіп, өткен
тарихымызды білмей, табысқа қол жеткізу мүмкін еместігін, бундай қадамдарга тек
аяғына нықтұрған, болашағына сеніммен қарай алатын, әлеуеті мықгы мемлекет қана
бара алатыңдығын айткан болатын. Қазақ хандығы тойының ажарын ашқан басты жай
- Елбасымыздың тарихи сөзі. Ел тағдырына қарасты бабалар аманаты тұтастыққа,
ынтымақ пен бірпікке, тыныштық пен қоғамдық келісімге негізделді.
айының 2
қаласы,
атындағы
басталды.
Бөрлі
түрғындары
қонақтары
күні Ақсай
Ғ.Жәңгіров
саябақта
Алғашқыда
ауданының
мен
епіміздің
Қазақ хандығының 550-жылдығына арналган
сагттанатты жиындағы мемлекет басшысының:
«Қазақ хандығы кезеңі - ат жалында күн кешкен
жұртының қаһармандық дәуірі» - деген сөзі Батыс
Қазақстан облысы, БөрпІ ауданы халқын қатты
толғандырды, рухын көтерді. Бүгін осы жолдауды
жүзеге асыру мақсатында тағы да бір байрақгы
бәсеке басталғалы тұр. Қазақ хандығының 550
жыгщығына және БҚО Бөрлі ауданының күнін атап
өтуіне арнапған көкпар, аударыспақ, тоқ бәйге,
Апаман бәйге, қазақ күресі, жаяу жарыс ұлттық
спорт түрперінен ашық аудандық турнирдің туы
көтерілді!
Мерейтой қарсаңында зер салып байқап
отырсақ, қала көшепері қайта жаңғыртылып,
түрпене түскен. Даңғыл жогщардың бойындағы
жарықтаңдыру
жүйепері
жаңғыртылып,
шағаладай ақ кірпіштен қапанған үйлер мен
аспанмен таласқан биік мектеп үйі мен мүңцалап
шақырып, жасыл ағаштар мен жас тагщар
ырғалып, сылдырап аққан мөлдір суы көз қуантып,
көңіл марқайтады.
ЖергілІкгІ қала халқын тегіс жүмылдырып,
80 жыл тарихы бар көне қапаның тойы өтетін
жерперін
абаттандыру,
жаңарту,
көркейту
жұмыстарын жүргізудің арқасында ауа райының
қолайсыздығына қарамастан қапа күні қүлпырып
түр, қоғамның талабынан қалмай жаңаша тіршілік
етуде. Бүның бәрі айтуға оңай болғанымен көп
күш пен жігерді қажет ететін іс-шаралар екені
белгілі. Осындай ауданы бар азаматтар да өресі
кең, парасаты мол, еңбек десе ішкен асын жерге
қоятын жандар.
Ауданның тарихы өз алдына белек әңгіме.
Сонымен, әңгімеміздің әлқиссасын оқырманға
таратып айтсақ.
Мерейтойга арналған салтанатты жиын қазан
бетке
ұстар
түйе
палуандарының өнерін
тамашалады.
Салауатты
өмір
саптын қапыптастыру,
халықтың
әл-ауқаты
мен көңіл-күйін көтеру,
ұзақ өмір сүруі үшін
жагдай туғызу - бүгінгі
күнгі
ең
көкейтесті
мәселе. Алға қойылған
маңызды міндеттерді
тиімді жүзеге асыру
мақсатында
Бөрлі
ауданының әкімдігі мен
аудандық Қазақ күресі
федерациясы
біріге
отырып,
бірлескен
нақгы Іс-шарапарды Іс
жүзіне айнапдыру бағытында жүмыстануда.
Қазақ
күресі
десе
депебесі
қозатын
жанкүйерлердің қарасы көп болды.
Алаңға
жиналған
жұртшылық
күрестің
салтанатты ашылу сэтін күтуде.
Атапмыш мерекеге Қаратөбе, Казталов, Бөрлі,
Сырым, Тасқала, Ақжайық, Орда аудандары және
Орап қапасының палуандары қатысты.
Епіміздің энүраны ойналып, көк байрағы
жоғары көтерілді.
Қүрметті қонақтар қатарында:
Бөрлі ауданының әкімі Марат Бақтығалиүпы
Түсіпқалиев;
Аудан
әкімінің
орынбасары
Азамат
Сафималиұпы Сафималиев;
БҚО
дене
шынықтыру
және
спорт
басқармасының бұқаралық спортты дамыту
бөлімі басшысының міндетін атқарушысы Даурен
Ақеділұлы Мұқанов;
Мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің
басшысы Алпамыс Жанабайұпы Көшкінбаев;
Батыс
Қазақстан
обпысының
Қазақ
күресі федерациясының Президенті
Қаймен
Есенаманүпы Есендияров;
«№
1
Олимпиадалық
резервтің
мамандандырылған бапапар мен жасөспірімдер
мекгебі»
МКҚК директоры Қанат Дүйсенұлы
Рахметов;
Самбо
күресінен
КСРО
спорт
шебері,
ардагерпер арасында 6 дүркін элем чемпионы,
«Облыстық
велосипед
спорты
бапапар-
жасөспірімдер спорт мекгебі» МКҚК директоры
Қазболат Сағынғалиұлы Қүрмашев;
Бөрлі ауданы Қазақ күресінің федерация
Президенті Марат Жуманүпы Нүржіггтов;
Бөрлі дене шынықтыру және спорт бөлімі
басшысы Кабдепжамел Абпкарисупы Насипов;
БөрлІ аудандық БЖСМ директоры Армат
Амангегщіүпы Исанов.
Қазақ хаңдығының
550 жыгщығына және
ауданның 80 жыдцық тойында осы ауданның әкімі
Марат Бақтығалиүпы Түсіпқалиев бөрліліктерді
бүгінгі мерекемен қүттықгап, БерпІ ауданының
тыныс-тіршіпігіне кеңінен тоқталып өтті.
Өткелі отырған сайыстың маңыздылығын
айтып, папуандарға аудандық, республикапық
жарыста жүлделі орынға ілігулеріне тілектестік
біпдірді.
Одан кейін сөз кезегін қонақтар алды.
Жарысқа қатысқан қай палуанның да
жанарпарынан жеңіске деген қүлшынысты аңғару
қиын емес еді. «Қазақстан-Орал» және аудандық
телестудия
қызметкерперінің болып жатқан
мерекені бастан-аяқ бейнетаспаға түсіріп алуы
боз кілем үстіндегі папуаңдардың жігеріне жігер
қосқандай эсер етті, жарысты тамашалап жүрген
жиналған көпшіліктің де көңілі көтеріңкі богщы.
Алғашында 80 келіге дейінгі сапмақга 15
папуан күш сынасты. Сырым епінің палуандары
намысты қолдан берген жоқ. Айтқанымыздай,
қарсыластарын апма-кезек апып урған сырымдық
Альбек Ғабцешов жарыс жеңімпазы деп танылып,
50 мың теңгелік бәйгені опжалады. Сырымдық
Темірпан Габбасов пен Айбоп Уразгалиевтар II, III
орындарды иеленіп, тиісінше 30 - 20 мың теңгені
қанжығаларына байлады.
Тел күресімізді насихаттау мақсатында
қазақ күресінен «Түйе палуандар» сайысы
ұйымдастырылды.
Арқа қоздырар аруақгы өнер сайысын көптен
аңсап, сағынып қалған еп сом білек, қүрыш қоп
ұлдарының өнерлерін тамашалап, жауырыны
жерге тимеген даңқгы папуандар қүрметіне қол
соқты. Осынау палуандарды көзімен көрген жас
бүлдіршіндеріміэдің қазақша күрес өнеріне деген
ынтапары арта түскендей.
Түйе палуандық атақ үшін бепдесулерде
де палуандар аянып қалмады. 80-нен жоғары
сапмақга сынға түскен 10 палуанның осы қалайы
жоқ болатын. Бұл сайыста финапдық бәсекеде
Ерназар Хамзин (Казтапов) бірінші орынды жеңіп
алып, жеңіл автокөлікке ие болды. ЕкіншІ орынды
200 мың теңгелік ақшапай сыйлыққа Ансар Хамзин
(Казтапов) ие бопса, үшінші орындық жүлдеге
тігілген 100 мың теңгені Олжас Сүлейменов
(Казтапов) ұтып агщы.
Көпесі күні аудан орталығынан бес шақырым
қашықгықгағы Ақсай қаласының Батыс бетінде
ат шаптырылып, кекпар тартыдцы. Жинапған
хапықгың қисабы жоқ. Жиырмаға тарта қаз-қатар
тігілген ақшаңқай киіз үйлерде дастархан жайылып,
қонақасы берілді.
Сайысқа
қатысушылар
алғашқы
күннен
ездерінің шапшаң әрі күшті екенін дэлегщеупе
тырысты.
Алғашқы
күннің
қортындысында
2,5
шақырымдықжаяу жарыстан бірінші болып жепаяқ
Долинный Анатолий келсе, екінші болып Кеңесов
Досбоп, үшінші болып Шайхиев Мейрамбек мәре
сызығын қиып етіп, ақшапай сыйлықгарға ие
бопды.
Тойшылардың дені ұлттық ойынымыз - ат
жарысты тамашапеды. Бағдарпамаға сәйкес ат
жарысы екі түрпі қашықтықта оэдырылды. Атап
айгтар бопсақ: «Тоқ» бәйге, «Аламан» бәйге.
Ат бәйгесінің жүргізушісі қазақ күресінен
«Қазақ ССР-ның спорт шебері» Сырым ауданы
ат спорты
қауымдастығының терағасы,
ат
спорты федерациясының Президенті, Араптебе
ауылындағы «Жымпиты» ЖШС-ның директоры
МүтәлІ Төреғалиевтің қоңыр даусы:
«Бәйгө текБатысҚазақстанобпысынақарасты
аудандар арасында бопады»- деген хабарды
естіген еп күні бүрын епеңдеп, соп оқиғаның
қызьнына тояттар шақгы асыға күткені белгілі.
Жепмен жарысар жүйрігін баптаған атбегілер де
ез еңбектерінің жемісін көруге асыққан. Айтулы
күні сылаң қаққан сәйгүлікгерімен ат шабарпар
ипподром маңын толтырды. Маңайда үзын-сонар
тізбекпен, бірінен соң бірі ағылып келіп жатқан
сансыз көп көлік одан бетер. Аудан әкімдіктерінің
қолға апуымен бой көтерген ақшаңқай киіз үйлер
де дала тесіне ерекше көрік беріп тұрды.
Бәрінің күткені - жүректі өрікпітіп, көңілді
алып-үшқан бәйгенің тезірек басталуы еді. Он бес
шақырымдық тоқ бәйпе жарысы барысындағы
бәсеке керерменнің депебесін қоздырып, айызын
қандырды.
Қызуқанды
ағайынның
аптығын
тәртіпті
қадағалау үшін арнайы шақырылған полиция
қызметкерпері қадағалап отырды. 15 шақырымдық
тоқ бәйгеге 17 сәйгүлік қатысып, бақ сынады. Бүп
бәйгеде бас жүгщені (200 мың теңге) Теректілік
«Жақанда» деген жүйрік (иесі Шалабаев Абай)
иеленсе, екінші - үшінші орынды Тасқалалық (150
мың теңге) «Диноско» (иесі Жумашев Азамат)
және Теректілік (100 мың теңге) «Мальник» (иесі
Шалабаев Абай)
иепеніп, қомақты қаржымен
марапаттапды.
Бәйге десе, оның ішінде аламан бәйге десе
делебесі қозбайтын қазақ бапасы жоқ шығар.
Бәйгешіл қауым үшін хастұппарды анықтар апаман
бәйгенің орны тым белек екені даусыз. Атап айтар
болсақ,
апаман бейгеде(25 шақырымдық) 17
шабандоз бақ сынасып, БерлІ - Аралтал ауылынан
Жүбаныш Хасановтың баптаған «Ақтанау» деген
жүйрігі бас жүдце «Lada Granta» автокөлігін жеңіп
агщы.
ЕкіншІ орынды БерпІ- Бумакөл ауылынан
СерІк Төлегеновтің «Қасқа» деген жүйрігі (300 мың
теңге) апса, мәре сызығын үшінші болып Ақжайық
ауданынан Мурат Сариевтің «Торы алаяқ» атты
туппары қиды. Иесіне 200 мың ақшалай сыйлық
табысетілді.
Ипподромға жинапған жанкүйерлер ат
бәйгесінен басқа көкпар, аударыспақсекілді упттық
ойындардан өткен бәсекеперді де тамашалады.
Жеңімпаздар мен жүлдегерлерді аудан әкімі
Марат Бақгығалиұпы Түсіпқапиев қүттықтап, ез
қолынан сый-сияпат табыс етті. Сез соңында
мәдени іс-шараны жоғары деңгейде өткізген аудан
әкімі Марат Түсіпқалиевке, оның әкімшілігі мен
ұйымдастыру комитетіне кепшілік қауым атынан
үлкен рахмет айта кеткенді жен көріп отырмын.
Ауданның 80 жыдцық тойы кұтты болсын! Той
тойға упассын!
Аскар Халиоллаұлы Әбубәкіров,
Спорт ардагерлері басқармасының мүшесі,
«Білімжәне гылым қызмөткерлерінің
кәсіподағына сіңірген еңбегі үиіін»,
«Еп ардақтысы», «Элита»
медапьдарының иегері
ҚОЛЖАЗБАЛАР АВТОРЛАРЫНА КЕРІ ҚАЙТАРЫЛМАЙДЫ. ДЕРЕКТЕРДІҢ Д Ә Л Д ІГІҮП П Н АВТОР ЖАУАПТЫ. ЖАРИЯЛАНЫМ АВТОРЛАРЫНЫҢ ГПКІРЛЕРІ РЕДАКЦИЯ КӨЗҚАРАСЫН БІЛДІРМЕЙДІ.
МҒНШ ІК ИЕСІ'
Газет Қазақстан Республикасы Мәдениет, ақпаратжәне
РЕДАКТОР:
М.Өтемісов атындағь,
ТіркеЛІП' ТіркеУ
Марта °РЬ'нбаоаРовна
д ж у м а г а л и е в а
Батыс Қазақстан „енлекет т ік
« X
I
.
университет!.
басылымдарын және (немесе) ақпарат агенттіктерін
Ақсана Ж¥МАБАЕВА, Айша КЕМЕШОВА
Газет айына бір рет шыгады.
!£pb
Қ а Й Т а е С е П К Ө а л у Т У Р Э Л Ы № 1 3 2 1 3 ' Г
Корректор:
АҚЗИЯ АДИЛОВНА н и я з га л и е в а
Индексі 090006. Таралымы 2000
БЕТ Қ¥РУШЫ & ДИЗАЙН:
РАХАТ KAMEHOB
ФОТОСУРЕТ:
Рафхат ХАЛЕЛОВ, Оқу теледидары және
графикалық жобалау зертханасы
Газет Редакциялық баспа ортапыгыңда теріліп, беттелді
«Полиграфсервис»
ЖШС баспаханасында басылды.
Достық данғылы, 162, тел.: 50-94-45. Біздің сайт: www. wksu.kz, e-mail: IC_SMI@wksu.kz