Дәріс 4
Жүктердің көліктік сыныптамасы
Көлікте мынадай негізгі жүк түрлері белгіленген:
* құймалы-ыдыссыз құйылып тасымалданатын сұйық жүк;
* құрғақ-құйылғаннан басқа кез келген жүк;
* үйіп тасымалданатын-ыдыссыз үйіп тасымалданатын құрғақ
жүк;
* үйілме-ыдыссыз тасымалданатын астық жүгі;
* даналы-жекелеген жүк орындарынан тұратын құрғақ жүк;
* бас-әр түрлі бөлшектер.
Жүк түрлерінің, буып-түю және буып-түю материалдарының
Бүкілресейлік жіктеуішіне сәйкес (OKV GU m) жүктің түрі дегеніміз-
бір типтегі заттардан немесе пакеттерден тұратын және формасы жүк
операцияларына, тасымалдауға, жинауға және сақтауға әсер ететін бір
бірлікке азайтылған жүк. Жүк сондай-ақ орамасыз тасымалданатын
сұйық немесе қатты заттар болуы мүмкін, мысалы, үйінді, үйінді
немесе құйма. OKVGUM-да жүктердің келесі түрлері бөлінеді:
- үйіп, үйіп, құйып алудан басқа, буып-түйілмеген бірлі-жарым
жүк;
- үлкен жүк (ауыр жүк) контейнерлері;
- ауыр жүк контейнерлерінен басқа жүк контейнерлері;
- тегендердегі жүктер;
- байланған жүк;
- жеке жетегі бар жылжымалы құрылғылар;
- жеке жетегі бар жылжымалы құрылғылардан басқа жылжымалы
құрылғылар;
- жүктің басқа түрлері.
Бас жүктер-бұл орамдағы және орамсыз дана жүктер.
Қаптаманың түрі бойынша бұл ыдыстық-қаптамалық жүктер
(қаптардағы, қораптардағы, жәшіктердегі), сондай-ақ ірілендірілген
жүк және көлік бірліктеріндегі жүктер (пакеттердегі, тұғырықтардағы,
трейлерлердегі, контейнерлердегі, лихтерлердегі және т.б.).
МЕМСТ 26653-90 бойынша бас жүктер " бас жүктерді
тасымалдауға
дайындау.
Жалпы
талаптар"
санаттары
(кіші
топтары)бойынша жіктеледі:
* металл өнімдері: илектелген металл, профильдік, табақтық,
чушкалардағы металл, бухталардағы сым, металл құбырлар,
байламдардағы шыбықты материал, орамдардағы ленталы материал,
металл сынықтары, рельстер, арқалықтар, металл бұйымдары;
* жылжымалы техника: шынжыр табанды және дөңгелекті
жүрісті жылжымалы техникалық құралдар;
* темірбетон бұйымдары мен конструкциялары: арқалықтар,
ригельдер, шпалдар, бағаналар, қадалар, тақталар, панельдер, блоктар,
іргетастар және өзге де бөлшектер (баспалдақ марштары, алаңдар,
парапет тақталары және т. б.);
* контейнерлер: ірі тонналы – брутто массасы 10 – нан 30 т дейін,
орташа тонналы – 3-тен 5 т дейін, аз тонналы-0,625-тен 1,25 т дейін,
әмбебап
және
мамандандырылған:
жұмсақ,
изотермиялық,
Рефрижераторлық, ашық, цистерналар, платформалар және т. б.;
* пакеттелген жүктер-ыдыстағы немесе ыдыссыз дара жүктерден
тұратын жүк партиясы: байламдағы (пленкадағы) пакеттер, тұғырдағы
Блок - және итарқа-пакеттер;
* ыдыс-орауыш және дара: бір орынның массасы 500 кг кем, бір
орынның массасы 500 кг астам ауыр салмақты, ұзын өлшемді және
көлемді-ұзындығы 3 м астам, ені 2,6 м, биіктігі 2,1 м, габаритті емес-
биіктігі 4 м астам, ені 2,5 м және ҚС платформасының артқы бортынан
немесе шетінен шығып тұратын 2 м артық;
* катно-бөшкелік: ағаш, металл және пластмасса бөшкелер мен
барабандар, кәбілі бар барабандар, байламдардағы және бөлек
автошабандоздар, орамдар мен бухталар, Цилиндрлік және конустық
себеттер;
* ірі көлемді және ауыр салмақты жүктер;
* ағаш: Дөңгелек ағаш, пакеттегі ағаш, фанера, қораптағы ағаш
плитасы, бөренелер, кесілген ағаш және т. б.
Жүктердің көліктік сипаттамаларына және физикалық-химиялық
қасиеттеріне, тасымалдау қашықтығына және пайдаланылатын көлік
түрлеріне байланысты барлық жалпы жүктерді де бөлуге болады:
- контейнерлерде тасымалдануы мүмкін және экономикалық
тұрғыдан орынды контейнерлерге жарамды жүктер;
- контейнерлермен тасымалдауға болатын, бірақ экономикалық
тұрғыдан тиімсіз контейнерөткізгіш жүктер;;
- пакеттерде, табандықтарда, паллеттерде, роллтрейлерлерде
немесе арнайы көп білікті арбаларда үлкейтілген бірліктермен
тасымалдау орынды жүктер;
- көліктің аралас түрлерінің жылжымалы құрамында тасымалдау
орынды жүктер (аралас тасымалдар);
- тиеу мен түсіруді өз бетімен немесе тіркеп сүйреу әдісімен
(автотехника, ауыл шаруашылығы техникасы, көлік жабдығы және т.б.)
жүргізген орынды жүктер.
Достарыңызбен бөлісу: |