Алматы энергетика
Негізгі қорлардың және өндірістік қуаттардың пайдалану
жүктеу/скачать 0,94 Mb. Pdf көрінісі
|
ЭЭ Саласыны4 экономикасы
| 2.2 Негізгі қорлардың және өндірістік қуаттардың пайдалану
көрсеткіштері Негізгі құралдарды пайдаланудың тиімділігін сипаттау үшін қор қайтарымының көрсеткіші немесе негізгі құралдардың айналымдылық коэффициенті пайдаланылады. Ол өнімді өткізуден түсетін түсімнің О өтк негізгі қорлардың орташа жылдық теңгеріміне Ф орт.ж қатынасымен анықталады: , .ж орт өтк қайт Ф О Ф теңге/теңге. (2.1) Негізгі құралдардың айналымдылық коэффициенті кәсіпорынның еңбек қаржысы негізінде өнімді өндіру және өткізу қабілеттілігін сипаттайды. Өткізілген өнімнің бір теңгесін алуға салынған негізгі қорлардың құнын сипаттайтын қор сыйымдылығы қор қайтарымына кері көрсеткіш болып табылады: , . өтк ж орт сый О Ф Ф теңге/теңге. (2.2) Жабдықтағы өткізілген өнім көлемін артуымен қор қайтарымы да артуы мүмкін. Бір жұмысшыға келетін негізгі қорлардың сипаттамасы бір жұмысшыны жарақтандыруға негізгі қорлардың қандай құны сәйкес келетінін көрсететін қормен жарақтандырылу коэффициенті болып табылады: , . . . ӨӨҚ ж орт ж қор Ч Ф Ф теңге/адам, мұндағы Ф қор.ж. – энергокәсіпорындардың негізгі қорларының орташа жылдық құны; Ч өөқ – өнеркәсіптік-өндірістік қызметкерлер саны. (2.3) Қормен жарақтандырылу коэффициенті жабдықтың және пайдаланылатын отынның түріне, өндірістің ауқымына, автоматтандыру деңгейіне тәуелді болады. Энергетикаға еңбектің қормен жарақтандырылу коэффициентінің жоғары деңгейі тән. Энергокәсіпорындардың негізгі құралдарын тиімді қолдануды арттыру негізгі энергетикалық жабдықты пайдалану тәртібімен байланысты. Жабдықты және оның жұмыс қуатын пайдалануды сипаттау үшін коэффициенттер жүйесі қызмет етеді. 15 Жабдықты экстенсивті қолдану коэффициенті К экст жабдықты жұмыста болу уақыты бойынша қолдануды сипаттайды: , . с н экст Т Т К (2.4) мұндағы Т н – нақты жұмыс уақыты; Т ф = Т к – Σt пр ; Т н = Т к – Σt пр ; Т с – бір жылдағы сағаттар саны; Σt бос – жабдықтың жұмыссыз/бос тұру уақыты. К экст неғұрлым жоғары болған сайын жабдық соғұрлым тиімдірек жұмыс жасайды. Бос не жұмыссыз тұру уақытын азайту арқылы экстенсивтілік коэффициентін арттыруға болады. Қарқындылық (интенсивтілік) коэффициенті К қарқ жабдықтың орнатылған қуаттың жүктемесі бойынша пайдаланылуын сипаттайды: , . орн орт қ қор N N К (2.5) мұндағы N орт – жабдықтың орташа жүктемесі; N орн – энергожабдықтың орнатылған жүктемесі. Жаңа технологияның енгізу және қолданыстағысын жетілдіру, өндірістік процестерді автоматтандыру және механикаландыру К қарқ артуына мүмкіндік туғызады. Энергетикалық объектілерде бұл коэффициент энергожабдықтың техникалық параметрлеріне, пайдаланылатын отынның құрамы мен түріне, экологиялық сипаттамаларға тәуелді болады. Интегралдық коэффициент К инт – бұл экстенсивтік және қарқынды/интенсивтік коэффициенттердің көбейтіндісі: . қарқ экст инт N N К (2.6) Энергожабдықтың орнатылған қуатын пайдалану сағаттарының саны интегралды сипаттаманың бір түрі болып табылады. Бұл көрсеткіш электроэнергияның жылдық өндірімінің энергожабдықтың орнатылған қуатына N орн қатынасымен анықталады: . орн ж орн N Э h (2.7) 16 Орнатылған қуатты пайдалану сағаттарының саны осы толық орнатылған қуаттағы тұрақты жұмыс жағдайында жабдықта нақты жылдық өндірімге тең энергияны өндіру үшін қанша сағат талап етілетінін көрсетеді. Әртүрлі режимдерде жұмыс жасайтын электр стансалары үшін бұл көрсеткіш келесі мәнге ие: базалық/негізгі режимде жұмыс жасайтын стансалар үшін h орн = 6 500...7 000 сағ/жылына; жартылай пиктік (жартылай шарықтаулы) режимде жұмыс жасайтын стансалар үшін h орн = 4 500...6 500 сағ/жылына; шарықтаулы/пиктік режимде жұмыс жасайтын стансалар үшін h орн = 3 000...4 500 сағ/жылына. жүктеу/скачать 0,94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|