Монография \ 3 «санат» а л м п и 1МП

3 
3
/Мухит бар/ /тулаган/
3
/Тобыр бар/
3
/Обыр бар/
3 
3
/Обам дсп/ /шулаган/ 
f С. 
Сеймов).
Дегенмен муны да жаца елшем ретшде усыну вдшн. 
Ойткеш бул да — бурыннан бар, кэюмп алты буынды елец; 
акын соныд 6ipiHiui, упшшп тармакгарын эр цезураньщ 
тусында ойната уйкдстырып, оган езгеше саз берген.
5 
5 
3
/М ен гашык, едам/ /кешмнен сонау/ /ес бшген/
5 
5 
3
/Сэби боп журш/ /сагыныш келш/ /кеигпм мен/
(Д. Крнатбаев).
4 
3 
4
3
/Керкемдис бар/ /легенда/ /гашыктардын/ /тш н ен /
4 
3 
4 
3
/Ерюндак бар/ /дегенда /ескен желден/ /бшш ем/
(Ж
Нвжшеденов).
4 
4 
4 '
/Толкьшыннан/ /кайтпас кдйрат/ /жойкын к у и т /
3
/керем мен/
4 
4 
4 
3
/Аскак унда/ /жыр шумагын/ /таптым те*уз/ /сенен мен/
(З.Шукгров).
4
4
4
4
/Ж ол жыландай/ /ширатылып/ /мын оралып/ /шын тасына/
4
4 
4 
4 
/К,уз койнынан/ /ермелейда/ /карт Балкдннын/ /кыркдсына/
(д.Сврсенбаев).
5 
5 
5 
3 
/Умггке толы/ /арманга толы/ /е р жерде 6ip туп/ /карагай/
5 
5 
5 
3 
/Сагынбай журсе/ /калуы мумюн/ /жамырасуга/ /жарамай/
(Т.Айбергенов).
282

Бул мысалдардагы эр тармак, он уш, он торт, он бес, он 
алты, 
Tiirri 
он сепз буынга жеткен. Демек, уйгыр елещн 
зерттеуип М.Хамраевтьщ “ Кдзак, елещнщ тармагы он 
6ip
— он е й буыннан аспайды, ягни оньщ rypnepi уйгыр 
поэзиясынан repi аз” * дегеш — асыгыс айтылган т й р . 
Ал айда М.Хамраевтьщ он терт буынды туркум (тармак) деп 
усынып отырганы (Билди булбул амэсман кцзил гулгв бепврва) 
уйгыр поэзиясында бурыннан бар жел буынды туркумньщ 
(Сени хойма сегиндим) (Кун петишка бекцндим) ей жолга 
емес, 6ip жолга 6ipirin жазылуы гана екеш сияк,ты, 
жогарыдагы мысалдар да кдзак, поэзиясында бурыннан бар 
эр буынды тармактардьщ 6ip жолга тутасуыныц турлнне 
вариациясы екенш ескерш, буларды да кдзак елещндеп 
тьщ елшем ретшде усынуды орынсыз кердж. Эрине, бул 
айтылгандар жогарыдагыдай созалан буынды тармакхар- 
дьщ акындар ушш ой ерйндш не, шындык, пен сурет 
сыйымдылыгына эжептэу1р мумйндж беретшш жоккд 
шыгармаскд керек. Дэл осы ретте гана 6i3 М.Хамраевтьщ: 
“Typix тищес халыкхар поэзиясьшдагы кейшп дамудыц 
жалпы тенденциясы — ерйн елшемд1 елендердщ молаюы” ,
— деген тужырымын куптаймыз. Аралас буынды елевдердщ 
кебею ce6e6i де осы тенденцияда жатыр. Tnrri, бурыннан 
бар улгшердщ 

жүктеу/скачать 12,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: