Пси хо ло гия лық па рал ле лизм – кей іп кер дің кө ңіл күй ін
та би ғат құ бы лыс та ры мен бай ла ныс ты ра бей не леп, су рет теу тә сі-
лі.
Реа лизм – көр кем шы ғар ма да бол мыс ты объ ек тив ті түр де бей-
не леу.
Ри то ри ка – ше шен дік өнер ілі мі.
Ри то ри ка лық сұ рау – ой ды, се зім ді әсер лі жет кі зу үшін
жа уа бы өзі нен-өзі ай қын нәр се ні әсер лі леп пен, сұ рау тү рін де
ай ту. Ри то ри ка лық сұ рау жау ап ты қа жет ет пей ді.
Ро ман – күрделі сюжетті, көбіне қара сөзбен, кейде өлеңмен
жазылған кең көлемді эпикалық түр. Романның көлемі үлкен,
мазмұны қат-қабат, сюжеті мен композициясы өте күрделі.
Романның түрлері: тарихи роман, авантюрлік роман, ғажайып
оқиғалы роман, детективті роман, психологиялық роман, тұр-
мыстық роман, педагогикалық роман.
Тарихи роман белгілі бір тарихи оқиғаға байланысты туған
шығарма. Тарихи шығармаларда оқиғаның дәлдігі сақтала
бермейді, әр кезеңнің тарихи-әлеуметтік, қоғамдық-саяси бет-
бедері көркемдік тұрғыдан қорытылып бейнеленеді. Бұл жанрда
жалпыхалықтық мемлекеттік мүдделер басты сипат алады.
Тарихи роман негізін тарихта болған оқиға желісі құрайды.
Тарихи роман кейіпкерлері де өмірде болған адамдар.
Авантюралық роман. Бұл роман кейіпкерлері қауіп-қатерлі аса
қорқынышты халдерді басынан өткізеді және ол қиыншылықты
жеңіп шығады.
Роман-эпопея – күрделі, ірі оқиғаларды ұлттық-тарихи
тұрғыдан суреттейтін, өмірді, оның әр алуан құбылыстарын,
адамдар арасындағы қарым-қатынастарды кең қамтып, терең
бейнелейтін роман.
Ғажайып оқиғалы роман.Бұл романдардың оқиғасы тез
дамып, қиыннан шарықтап кетіп, барған сайын оқиғаға шиеленісе
А РМ А Н -П В б ас па сы
264
береді. Бұл роман жұртты тез қызықтыру үшін, көңіл аулау үшін
жазылғандықтан, ондағы оқиғалар көпшілігінде тек қызықты
ету мақсатымен құрылады.