F-элементтер



Pdf көрінісі
бет3/4
Дата29.11.2022
өлшемі382,85 Kb.
#53448
1   2   3   4
Байланысты:
Аралық бақылау химия

Химиялық қасиеті
Лантаноидтар химиялык белсенді болып табылады.
Олар тұракты оксидтер, галогенидтер, сульфидтер
түзеді, сутегі, көміртегі, азот, фосформен әрекеттеседі.
Сумен әрекеттескенде ыдырайды, ал НСІ, H2SO4,
HNO3-да ериді. Лантаноидтар балкыткыш және фосфор


кышкылдарында төзімді, өйткені оларды аз еритін
фторид пен фосфат туздарынын корғаныс
кабыкшасымен жабылган. Органикалык
косылыстармен күрделi комплекстi косылыстар түзеді.
Лантаноидтарды белiп алу ушiн лимон кышкылы мен
этилендиаминтетрауксус кышкылынын (ЭДТА) релі
маңызды.
Лантаноидтардың қолданылуы
Лантаноидтарды болат, шойын, т.б. құймаларға қоспа
ретінде, шынылардың арнайы түрлерін алу үшін, атом
техникасында, т.б. қолданады. Лантаноидтар
қосылыстарын лактар дайындау, радиоэлектроникада
катодтар жасау үшін, тері, мақта-мата өнеркәсібінде,
т.б. мақсаттарда пайдаланылады.
Актиноидтар
Актиноидтар, актинийліктер — элементтердің
периодтық жүйесінің VІІ қатарында, актинийден кейін
орналасқан. Реттік нөмірлері 90-нан 103-ке дейінгі 14
элемент. Оған: торий (Тh), протактиний (Pa), уран (U),
нептуний (Np), плутоний (Pu), америций (Am), кюрий
(Cm), берклий (Bk), калифорний (Cf), эйнштейний (Es),
фермий (Fm), менделевий (Md), нобелий (No) және
лоуренций (Lr) жатады. Актинийліктердің электрондық
құрылысы мен химиялық қасиеттері ұқсас келеді.
Олардың барлық изотоптары радиоактивті. Торий,
протактиний, уран ғана табиғи түрінде алынған,
қалғандары қолдан жасалған. Жер қыртысында торий
(1 10-3 ), уран (4 10-4 ) және протактиний (7 10-11%)
аз да болса кездеседі. Уран және плутоний изотоптары:


233U, 235U, 239Рu атом бомбаларында қопарылғыш
зат және ядролық реакторларда отын ретінде
қолданылады. Ураннан кейін орналасқан
актинийліктер трансуран элементтерге жатады.
Актиноидтарра перио'дтык системада актинийден
кешн орнала- сатын 14 элемент: торий Th, протактиний
Ра, уран U, нептуний Np, плутсний Ри, америций Аш,
кюрий Сш, берклий Вк, калифорний Cf, эйнштейний Es,
фермий Fm, менделеевий Md, нобелий No, ло- уренсий
Lr жатады. Лантаноидтар сиякты бул элементтердщ ке-
зект] электрондары б^ртшдеп 5/-к.абатшасына
орналасады.
Дара және жуп электрондардың орналасу ретіне карай
актиноидтар катары екі қатаршаға бөлінеді біріншісі
жеті элемент тории, ал калган жетеуi берклий
катаршасына жатады. Актиноидтар лантаноидтар
сиякты реттік нөмерлеріне өсуіне байланысты
актионойдтык кысылуга ушырап радиустары
кішірейеді!, ал соган сәйкес aктивтілігі кемиді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет