Технологиясы

- оқу үрдісінін үйымдастырудың жэне оқу материалдарын 
игерудің ерекшеліктерін анықтау үшін оқушы мен мүғалімнің 
арасында жүмыс байланысьга орнату:
- оқу үрдісін үйымдастыруда түзетулерді енгізу;
Бағалаудың міндетгері:
- оқу үрдісінің эрбір сатысында эр бір оқушының дайындық 
деңгейін анықтау;
- оқытудың жоспарланған нәтижелеріне жетуі үшін оқушының 
жеке жетістіктерін қадағалау жэне жеке траекториясына түзету 
жасау;
- оқу бағдарламасын игеруде байқалған ақауларды оқушының 
жоюына себеп жасау;
- Әр түрлі қызметгерді орындағаны үшін алған бағалардың 
маңызды екендігін жіктеу жэне көрсету;
- оқу бағдарламасының тиімділігін қадағалау;
- мүгалімнің, оқушының және ата-ананың арасында кері 
байланысты қамтамасыздау;
Бағалау принңиптері:
Принцип 1. Бағалаудың мақсаты кімнің жақсы, ал кімнің 
жаман екенін анықгау емес. Бағалаудьщ мақсаты — оқушының ең 
жоғары нәтижелерге қол жеткізуі үшін жағдай жасау. Бағалау 
жоспарлау-оқыту-бағалау-жоспарлау үздіксіз үрдістің бөлінбейгін 
бөлігі.
Принңип 2. Бағаланушы жэне бағалаушы алдын-ала бағалау- 
дың шарттарын жэне критерийлерін білулері керек. Олар екі жаққа 
да бірдей түсінікті болуы керек.
Принцип 3. Баланың даму жағдайы, оның жоспарланған 
нэтижелеріне қол жеткізуі туралы анағүрлым дүрыс ақпарат алу 
үшін бағалаудың шарттары жэне критерийлері жан-жақгы болуы 
керек.
Принцип 4. Бағалау кезеңінің маңызды сатысы: бағалаушы мен 
бағаланушының арасында кері байланыс болуы керек. Мүғалім де,
102

бала да жақын уақытта қандай мәселелер бойьгаша жұмыс істеу 
керек екендігін білулері керек.
Принцип 5. Өзінің қандай да болмасын бір істі білу, түсіну 
жэне істей алу, әрекет ету қабілетін бағалай отырып оқушы барлық 
уақытга көз алдына рольдік модельді елестете алуы керек.
Багалау жүйесіне қойылатын талаптар:
Бағалау жүйесі қандай да бір оқу материалының қаншалықгы 
табысты игерілгендігін, кандай да бір біліктің тәжірибеде 
қалыптасқандығын анықгау мүмкіндігін бере алуы керек; басқа 
сөзбен айтқанда, - оқу курсына берілген минимальдық талаптар мен 
оқушының жетістіктерін салыстыруға мүмкіндік беруі керек.
Әр бір оқушының дайындығының жалпы деңгейіндегі өзгеріс- 
тердІ, танымдық іс-әрекетіндегі (ақпаратгы қабылдау, ақпаратты 
өңдеу, өзінің ойларын жэне бейнелерді шығармашьшықпен 
суреттеу) оның табыстарының динамикасын тіркеу мүмкіндігі. Бүл 
жағдайда оқушының табыстары мен сәтсіздіктері туралы анық 
суретгеме алуға мүмкіндік бар.
Бағалау жүйесінде оқушының өзінің жетістіктерін марапат- 
таушы жэне дамушы өзіндік бағалаудың механизмі жэне оқу 
үрдісінде онымен болып жатқан рефлексия болуы керек. Бүл 
жағдайда өзін бағалаушы оқушы өзінің қол жеткізген табыстарына 
мүғалімнің қойған бағаларын салыстыру мүмкіндігі болуы керек. 
Бағалау жүйесінің толықгай мөлдір болуы өзін-өзі бағалауға 
жетелеуші фактор болып табылады.
Бағалау жүйесі мүғалімнің, оқушының жэне ата-ананың сынып 
жетекшісінің, сонымен бірге мекгептің экімшілігі жэне педаго- 
гикалық үжымның арасында үнемі түрақгы байланысты қамтама- 
сыздауы керек. Егер бүл байланыс болмаса, онда оқу үрдісін 
қалыптастыру, яғни, оның түтастығын қамтамасыздау жүйелі түрде 
болмайды. Бағалау жүйесі мектептің бір нақгы сыныбы үшін 
біркелкі жэне бірыңғай болуы керек. Әр түрлі сабақгарда эр түрлі 
принңиптерге неіічделген бағалау жүйесІнің тиімділігі болмайды.
103

Бағалау жүйесіндегі кейбір принципиалдық сипапағы айырмашы-' 
лыісгар оқушьшардың жас айырмашьшыгына байланысты болуы 
мүмкін, ал эр түрлі пәндердің арасында болуы мүмкін емес. Бағалау 
жүйесін жасағанда оқушының психикасына шамадан тыс салмақ 
түсірмеуді ойластыру керек жэне оның психикасын жарақатгаушы 
жағдайлардың алдын алу керек. Бүған қол жеткізудің негізгі жолы — 
оқу үрдісінің барлық қатысушыларын бағалау жүйесі — табысты 
білім алу үшін жэне кері байланысты іске асыру үшін қажет қүрал 
туралы хабардар ету.
Критериалдық бағалау — оқушының жетістіктерін алдын-ала 
үжыммен жасалған, үрдістің барлық қатысушылары үшін белгілі, 
білім 
берудің 
мақсаттарымен 
және 
мазмүнымен 
сәйкес, 
оқушылардың оқу-танымдық қүзыреттілікгерін қалыптасуына 
мүмкіндік беретін критерийлермен салыстыруға негізделген үрдіс.

жүктеу/скачать 9,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: