ДАУЫСТЫ-ДАУЫССЫЗ ТІРКЕСІ
Дауыстылар мен дауыссыздардың өзара тіркесінен буын жасалатыны белгілі. Дауыстыларды
шартты т‰рде
А‚ дауыссыздарды
Қ әрпімен белгілеп‚ дауысты - дауыссыз тіркесін былай
өрнектеуге болады:
АҚ‚ АҚҚ‚ ҚА‚ ҚАҚ‚ ҚАҚҚ. Бұған жеке дауыстыдан тұратын буынды (А)
қоссақ‚ қазақ тіліндегі буынның алты т‰рі келіп шығады. Яғни дауысты-дауыссыз‚ дауыссыз-
дауысты тіркесі:
1) тіркестің дыбыстық құрамын‚ сапасын аңғартса;
2) бір буынды байырғы сөздерді анықтайды;
3) буын атаулының негізін құрап‚ тілдің болмысын танытады. (4-қосымша)
Қазақ тіліндегі бір буынды байырғы сөздердің құрамындағы дыбыстардың (дауысты-
дауыссыз) тіркесу тәртібі және олардың сан мөлшері мынадай болып келеді.
А–9‚ АҚ–82‚ АҚҚ–
20‚ ҚА–16‚ ҚАҚ–450‚ ҚАҚҚ-120. Барлығы 697 сөз. (Бұларды нақты тану ‰шін 1-қосымшаны
қараңыз).
Дауыстыдан басталатын
А‚ АҚ‚ АҚҚ көп буынды сөздің тек бас буынында ғана кездесетіні есте
болуға тиіс.