* Книга предоставлена исключительно в образовательных целях

6
Сә­кен­ең­бе­гі­не­сын­шы­да,­та­рих­шы­да­емес,­жай­қа­тар­да­ғы­оқу­шы­
есе­бін­де­көз­жі­бер­сек,­өз­ге­де­жоқ­екі­түр­лі­қа­сие­ті­ба­сым­дап­ай­қын­да­ла­
шы­ға­ды.­Мұ­ның­бі­рін­ші­сі­–­жал­та­ғы­жоқ­шын­шыл­ды­ғы,­екін­ші­сі­–­ақын­дық­
тә­кап­пар­лы­ғы.­
Мұх­тар­Әуе­зов
­
СӘ­КЕН­СЕЙ­ФУЛ­ЛИН
Сә­кен­Сей­фул­лин­қай­өңір­де­ту­ып-өс­ті?
Сә кен 1894 жы лы қа зір гі Қа ра ған ды об лы сы 
Шет ау да ны Қа ра ші лік қыс та ғын да дү ние ге кел-
ген. Қыс тақ Ор мен Аба тау ла ры ның ара сын дағы 
Ақа дыр стан сы сы на таяу жер де ор на лас қан.
Сә кен нің әке сі де, ше ше сі де сөз ге ше бер, 
өнер ге жа қын адам дар бол ған. Сә кен: «Біз дің 
өзі міз дің ау ыл да да, отба сын да да өлең са бақ та ры 
үзіл мей ай ты ла тын еді. Әсі ре се, күз дің, қыс тың 
ұзақ кеш те рін де тау ара ла ры нан ұйыт қи соқ қан 
ызың да ған жел ді түн ді жа мыл ған ау ыл дың от-
ба сы әң гі ме сіз, ер тек сіз, дом бы ра сыз бол май ды, 
өлең де ай ты ла ды. Біз дің әкей аң шы еді. Ал аң шы 
адам кеш те от ба сын да отыр ған да әң гі ме ші, ер-
тек ші бо ла ды. Кей де ел де ой ын дар жа са лып, өлең 
ай тыс тар бо ла ды», – деп жаз ған екен.
Ау ыл мол да сы нан 3 жыл оқып, араб ша хат та нып, қис са-хи кая ны өзі оқи 
ала тын дең гей ге жет кен нен кей ін, ата-ана сы бо ла шақ ақын ды 1905 жы лы 
орыс ша оқып үй ре ну үшін Ніл ді ге жі бе ре ді. То ғыз жас қа ен ді тол ған Сә кен 
мұн да бір орыс тың си ырын ба ғып, сол үй дің әр түр лі жұ мысын іс тей жү ріп, бір 
жыл ішін де орыс ша тіл үй ре не ді. Со дан ке йін Ніл ді де гі орыс-қа зақ, Ақ мо ла да-
ғы бас тау ыш при ход мек те бін де, қа ла лық үш клас ты учи ли ще де оқи ды.
Ақын­қай­жер­де­бі­лім­ал­ды?­Ең­бек­жо­лы­қа­шан­бас­тал­ды?
1913–1916 жыл да ры Ом бы пе да го ги ка лық се ми на рия сын да Мағ жан Жұ-
ма ба ев пен бір ге білім алады.
1914 жы лы Сә кен Сей фул лин нің «Өт кен күн дер» ат ты тыр на қал ды өлең-
дер жи на ғы Қа зан қа ла сын да жа рық кө ре ді.
Се ми на рия ны бі тір ген нен кей ін Сә кен Сі ле ті-Бұ ғы лы де ген елді мекенде 
мұ ға лі м бо лып, ең бек жо лын бас тай ды. 1917 жы лы ол Ақ мо ла ға ке ле ді. Мұн да 
Сә кен Сей фул лин «Жас қа зақ» сая си жә не мә де ни-әлеу мет тік қо ға мын құ ра-
ды. Түр лі қыз мет тер ат қа ра ды: қа зақ әй ел де рі не тең дік бе ру, бұ рын ғы әкім-
ші лік-би лік ие ле рін тіз гін деу, ке дей-кеп шік, жұ мыс шы, жал шы ға күш бе ру, 

жүктеу/скачать 3,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: