Шарт ты бел гі лер Жаңа тақырыпты меңгеру тапсырмалары

37
XV ға сыр да өмір сү ріп, те рең ой лы тол ғау ла ры мен өш пес із 
қал дыр ған жы рау лар дың бі рі – Шал ки із. Іш кі те бі ре ні сін сырт қа 
сар қа шы ға рып, қо ғам да ғы құ бы лыс тар ға өзін дік ба ға бер ген 
Шал ки із жы рау дың тол ғау ла ры да өз ге ше.
ШАЛ КИ ІЗ ЖЫ РАУ
Қа зақ жы рау лық поэ зия сы ның өкілі 
Шал ки із Ті лен шіұлы Жа йық тың шы ғыс 
жа ға ла уын да дү ние ге кел ген. Бо ла шақ 
жы рау мұ сыл ман ша жақ сы бі лім, са ха ра 
сал ты мен тәр бие ала ды. Ұзақ уа қыт бо-
йына Но ғай лы әмір ші сі Те мір би дің қа-
дір лі ақыл шы ла ры ның бі рі бол ған. Шы-
ғар ма ла ры на қа ра ған да, жы рау би лік ке 
ара ла су мен бір ге бір де әс ке ри жо рық тар 
са пын да, бір де әмір ші нің нө ке рі қа та-
рын да Қы рым, Те ріс тік Кав каз, Дон бо-
йын те гіс ара лап шы ға ды. 
Шал ки із дің біз ге жет кен жыр-тол ғау-
ла ры нан жы рау дың ел ын ты ма ғын, та ту-
лы ғын ті леп, ха лық тың бо ла ша ғы на 
алаң дау шы лы ғын бай қай мыз. Тол ғау ла-
рын да жақ сы мен жа ман адам дар ды са ра-
лап, адам де ген ар дақ ты ат қа ла йық сыз-
дар ды мі ней ді, жал ған дү ние нің опа сыз-
ды ғын, өт кін ші елес еке нін өкі ніш пен 
біл ді ре ді.
Шал ки із ел бас қар ған хан дар мен қол 
бас та ған ба тыр лар дың ер лі гі мен асыл 
қа си ет те рін жыр лап, ел ге үл гі ете ді. 
Жы рау дың ең көп жыр ла ған ада мы – 
Те мір би. Оның Те мір ге биге ар на ған екі 
тол ғауы сақ тал ған.
«
Би Те мір ге бі рін ші тол ғау ын да» 
кү ні ке ше ға на Те мір би са ра йын да шал-
қып жүр ген атақ ты жы рау дың бү гін тағ-
дыр тәл ке гі мен түз ге тен ті реуі, жы рау ды 
ШАЛ КИ ІЗ ЖЫ РАУ
(1465–1560)
Шал ки із но ва тор еді. 
Ол қа зақ поэ зия сын да ғы 
фи ло со фия лық ба ғыт тың 
не гі зін сал ды. Өзі нің фи-
ло со фия лық-афо рис тік 
поэ зия сы – тол ғау ла рын-
да Шал ки із ой лы лық тың, 
көр кем дік тің 
шы ңы на 
шық ты.
М.Ма­ғауин­

жүктеу/скачать 9,92 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: