Шарт ты бел гі лер Жаңа тақырыпты меңгеру тапсырмалары

83
қа лып тас ты ру ды да тү сі ніп өсе ді. Кейінірек бо лыс бо лып, ел де 
бас қа ра ды. 
Шә кә рім 1905–1906 жыл да ры бас қа ел дер ді, жер лер ді кө ру, 
олар дың тұр мы сы мен, мә де ние ті мен, әде бие ті мен та ны су үшін 
Араб, Тү рік, Еуро па ел де рін ара лай ды. Мек ке ге қа жы лық қа 
ба рып, Стам бул кі тап ха на сын да бо ла ды. Бұл са пар Шә кә рім ге 
өмір, қо ғам, жа ра ты лыс қа, дү ние ге жа ңа көз қа рас пен қа рап, 
ба ға бе ру ге үй ре те ді. Кіш кен та йынан қа зақ тың бай әде бие ті нен 
нәр алып өс кен ақын ның шы ғыс, ба тыс әде бие ті мен, мә де ние-
ті мен та ны суы шы ғар ма шы лық ең бе гі не көп әсе рін ти гі зіп, жа ңа 
шы ғар ма лар ту ды ру дың се беп ке рі бо ла ды.
Шәкәрім өлеңдерінің тақырыбы, көркемдік мазмұны алуан 
түрлі. Абай өнерінен үлгі алған Шәкәрім өлеңдерінен шығыс, ба-
тыс әдебиетінің сарынын аңғаруға болады. Ол Хафиз ақынды қадір 
тұтып, бірнеше өлеңін аударып, өзінің ұстаздарының бірі санаған.
Ақын 1897 жы лы жа зыл ған өзі нің ал ғаш қы шы ғар ма ла ры ның 
бі рі 
«Жас тар ға» де ген өле ңін де ол өзін ұс та зы, ақыл шы сы Абай 
дәс тү рін жал ғас ты ру шы еке нін көр сет ті, ақын өзі не де, өз ге ге де 
Абай ды ба ғыт сіл теу ші, жол бас шы ре тін де ұсын ды. Өлең де жас 
ақын ның се зім тал ды ғы мен кө ре ген ді гі та ныл ды. Абай дың ке мең-
гер лі гін, да на лы ғын, па ра са тын ба ға лай бі лу дің өзі Шә кә рім нің 
осы қа си ет те рін дә лел дей тү се ді. Абай жи рен ген өсек, өті рік, мақ-
тан шақ тық, қу лық, арам дық, жал қау лық қа бі лім жо лын қар сы 
қоя ды. Шә кә рім нің Абай дан ақыл сұ рап, жо ғын Абай дан із деуі 
өз ге ше. Шә кә рім өле ңін де гі Абай – да на лық, ақыл, жақ сы лық ие-
сі. «Жас тар ға» ат ты өле ңін де ұлы ұс та зы ның өз өмі рін де ала тын 
ор ны мен мә нін, тіп ті кей ін гі бу ын жас тар ға де ген әсер-ық па лын 
орын ды ба ға лап:
Жүз айт қан мен, өз ге нің бә рі на дан,
Жа лы на лық Абай ға, жүр, ба ра лық.
Мы нау Абай – бір ға лым жол шы ғар лық,
За ман да сы бол ма ды сөз ді ұғар лық.
Ама лы жоқ, ай нал ды ен ді біз ге,
Күн ту ды ете гі не жа бы сар лық! – дей ді.
Шә кә рім мұ ра сы ның үл кен бір са ла сын оның поэма ла ры 
құ рай ды. Ақын ның 

жүктеу/скачать 9,92 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: