Google maps навигаторы Android  API v2  бағдарламасынына

46 

 

 

 

Сурет 2.4-  

Google  map 45° градустағы түсірілген сурет 

 

  Олардың  айырмашылығы  картаны 

45°  градуста  көрсетуінде.  Егер  45° 

градустағы  картаның  маштабын  кішрейтетін  болсақ  онда  картаның  түрі 

өзгереді және төменгі шарттарды орындайды: 

-

 

барлық  бар  элементтер  басқармасына  панорамалы    компас  қосылады, 

навигациядағы элементтерді  ұстап алады.  Осы компас арқылы 

45° градустағы  

суреттерді  көрсетіге  болады  және    панараманың  өзгерісіне  байланысты 

картадағы суретіміз өзгереді. 

-

 

басқарма  элементтері  панорамалық  және  масштабты  арасындағы  

айналмалы  басқарма  пайда  болады.  Соның  көмегімен  картаның  айналуын 

бақылауға және өзгертіге мүмкіндік көрсетеді. 

-

 

спутникті  және  гибридті    45°  градустағы  суретке  өзгертіледі  центр 

ортасына  байланысты.  Бағдарлама  басынан    солтүстіктен  бастайды. 

Маштабтың  үлкен болуына қарай картаның режимі бастапқы күйге өзгеріледі. 

-

 

басқару  элементі  картаның  типіне  қарай,  басқару  элементінің 

бағдарлама  45° градустағы  сурет түсіруге болатын  шарты қосылады.

 

-

 

масштабтың  өсуіне  байланысты 

45°  градустағы  картадағы  суретіміз  

түп  нүктесіне  жеткенде  тоқтап  қалады  және  карта  бастапқы  күйге  келеді.

 

Google  күнделікті   

45°  градустағы  суреттерді  еңгізеді  және  жаңа  қалаларды 

көрсетіп отырады. Ол ақпаратты  толығымен білгіні келсе Google maps арқылы 

біле аласыз.  

Нақты  болған    45°  градустағы  суреттер,  олар  суреттердің  жиынтығын 

құрайды (солтүстік,оңтүстік,шығыс,батыс). Егер сіз суретке қарайтын болсаныз 

сіз 45° градустағы  суреттің қай бағыта түсіргенін анықтай аласыз себеді күннің 

түсуіне байланысты көрінеді. 

Анализден өткізілген карталардың типтері. 

47 

 

JavaScript API Google Карт (версия 3)  қазір  өзгертілген карталардың 

барлық  типтерін  және  оларды  басқара  отырып,  өзініз  түсірген  суреттерді 

қабылдай береді. 

API    (версия  3)   картаның  типтеріне    қарай  реализацияға  картаның 

бірнеше түрдерін көрсетеді: 

-

 

стандарт  фрагментіне  сай,  суреттері  бар,  оларды  географикалық 

картаға  сай  етіп  формировкасын  жүргізеді.  Осы  фрагметтер  базалық  типті 

фрагметтерге 

жатқызуға 

болады. 

Осындай 

картаның 

типтері 

 

ROADMAP, SATELLITE, HYBRID және TERRAIN 

қанағаттандырады. 

Массивті  mapTypes  типіне    толығымен  анализден  өткен  типтің  түрін  беріп 

өтеміз.  

-

 

фрагменттерге  суреттерді  белгілеу  үшін,  базалық  типтегі  картаны 

белгілеуіміз  қажет.  Заңға  сүйене  отырып  осындай  типтегі  карталар  басқа 

немесе бағдарлама суреттерді қабылдай алады. Тағыда осы фрагметтер   түссіз 

болуы мүмкін, сол уақытта  объектіні картаға еңгіззуімізге болады. 

-

 

картаның типтері суреттсіз, болған жағдайда  оны ең төменгі деңгейде 

көрсетеді. 

-

 

осы шарттарды біз тек қана класстың көмегі арқылы іске асыра аламыз, 

ос клас түрі mapTypes. Соған орай тағыда ImageMapType өзінің үшінде бірнеше  

орнатылған  функциялар  түрін  көрсетеді.  Осының  көмегі  арқылы  сізге 

суреттерді жеңіл және тез арада көруіңізге мүмкіндіктер береді.  

Картадағы координаталар. 

API Google картасында келесісистемалық координаталарды қолданады: 

-

 

кеңдіктің  және  ұзақтықтың  мағыналарын    жербетіндегі  нүктелер 

арқылы  анықтайды.  (Google  WGS84  координат  дүниежүзілік  геодезиялық 

жүйесін пайдаланады.) 

-

 

дүние жүзілік координаталар, картадағы нүктелер арқылы анықталады. 

-

 

координаталар,  картадағы  нақты  фрагметтерді  маштабтың  дейгейіне 

байланысты анықтайды. 

48 

 

 

 

Сурет  2.5-  

Google  map дүние жүзілік суреті

 

 

2.3 Деректер  моделінің анықтамасы 

 

Жасалатын бағдарламамыз ең басты жеңіл интерфейстан және  сақтауды 

тез  орындауы  қажет.  Қолданушыға    өзінің  мәліметтерін    деректерге  сақтауға 

және оны жойюға мүмкіндік беруі қажет.

  

Android  бағдарламасы  SQLite  деректер  қорын  көруге  болатын  және 

SQLiteOpenHelper  классы  деректер  қорын  басқаруға  мүмкіндік  береді. Ол 

абстрактылық  класс,    оларға  біз  төменгі  класс  OnCreate  ()  және  onUpgrade  () 

методын қолдануымыз қажет. 

 

Деректер қорының SQLite фактілері. 

 

SQLite фактілері: 

-

 

SQLite аққысыз  және деректер қорының ядросы ашық кодты SQL; 

-

 

SQLite оқылады және жазылады, ең қарапайым дискілерде; 

-

 

деректер қорының форматы  кросс-платформалы болып келеді; 

-

 

ол  стандартты  деректер  қорының  функцияларын,  синтаксисті  қоса 

отырып, мәміле және баптаулы өтініштерді қанағаттандырады. 

Деректер қорының структурасы. 

Біздің  деректер  қорымызда  тек  бірғана    кестеміз  болады  және    келесі 

бағандарымыз  заметканы сақтап отырады: 

-

 

title -- text (note title); 

-

 

body -- text (note body text); 

-

 

_id -- integer, autoincrement (the id of the note). 

 Осы класс-схемасы суретте көрсетеді. 

49 

 

 

 

Сурет  2.6- Деректер қорының  жұмыс істеу принціпі 

 

2.3.1  Даталогикалық  проектілеу 

 

Даталогикалық немесе логикалық  деректер қорын проектілеу, - зертелген  

деректер  қорының  терминында    және  даталогикалық    деректер  қорының 

моделінде  көрсетілген. 

Даталогикалық    модель    ДҚБЖ  есебімен  жүзеге    асатын  құралдар, 

стандартты ұстап тұрады SQL:1999 [3]. 

SQL стандарты жаңартылған, оның ескі 

стандартын қолданудан алып тасталды. 

2.5-суретте 

ER  –  диаграммасының  Microsoft  Visio  2007  нотациясы 

көрсетілген. PK — primary key —бастапқы кілт, бір идентификацияны белгілеу 

үшін қолданылады.  

50 

 

 

 

Сурет  2.7 – Толық ER – диаграммасы 

 

2.3.2 Физикалық проектілеу  

 

Бұл  физикалық  кезенде    деректер  қорын  проектілеу,  негізінде    деректер 

қорына  байланысты  бағдарлама  жасауға  бағытталған.  Индекс  –  деректер 

қорының    объектісі,  сұраныстарды  артыруға  көмектеседі  және  сапалығын 

арттырады. Кестедегі деректер қоры көптеген  бағандары болуы мүмкін, оларға 

белгілі шарта сақталуы мүмкін. Индекс негізінде  бір немесе бірнеше  бағандар  

кестесінен  және  кестеге көрсететін бағандардан тұруы мүмкін. 

Деректер  қорының кестесінде      көптеп  қолданылатын    движок 

MyISAM  

(сақтау  жүйесі).  MyISAM  кестесі      WWW  арналған  осы  аралықта  тез  жұмыс 

істейді  және  басқа    орталарда,  сұраныстарды    оқиды.  MyISAM  типтегі  кесте  

сұраныс  кезінде  өтте  үлкен    жылдамдықты  көрсетеді.  Көбінен  ол 

транзакцияның  жоқтығана  байланысты  және  ішкі  кілттерге.  Осы  сақтау 

жүйесін    көптеген   ДҚБЖ қабылдайды    және    бағдарлама  жасауға  оптималды 

жүйе.  2.6-сурет  сұраныстардың  процессі    деректер  қорына  ұсынылған  жолы 

көрсетілген.  Осы  процессте    тағы  операциялық  жүйе  қосылған,  ол  «көпір»   

ретінде  жұмыс атқарады. 

 

51 

 

 

 

Сурет 2.8 - Сұраныстардың процессі  деректер қорына ұсынылған жолы 

көрсетілген

 

 

 

 

 

 

 

 

 

52 

 

3 Техникалық бөлім 

 

 

Осы  бөлімде  бағдарлама  жасау  сипаттамасы  келтірілген:    бағдарлама 

архетиктурасының  сипаттамасы    және  шаблонды  проектілеудің  қысқаша 

түсініктемесімен,  жасалатын  бағдарлама  моделінің,    жасалатын  интерфейсті  

сипаттау және жасалатын процессті  қысқаша сипаттау. 

 

3.1  Бағдарлама архитектура  

  

Бағдарлама   архитектурасы ретінде  бірнеше көріністерді көріге болады.

 

hide][/hide]  көрінісі  алдында  Android  операциялық  жүйесінің  архитектурасы 

стек ретінде көрінеді. Android бағдарламасының құралы болып  (Android SDK) 

бірнешеқұралдары  бар  және  интерфейсі  бағдарлама  жазуға  негізделген  (API), 

Android  платформасына  бағдарлама  жазуға  қажетті,  Java  тілін  қолданады. 

Бағдарлама  жазу  кезінде    Eclipse  қабықшасын  қолданамыз.    Eclipse 

қабықшасының  ішінде  Android  SDK,  SDK  Manager  және  AVD  Manager 

стандартты бағдарламасы бар. 

 

 

 

Сурет 3.1 – Android негізгі компонентары 

53 

 

 

3.2 Қолданбалы интерфейстің зерттемесі 

 

3.2.1 Навигация 

 

 Алғашқы навигацияның қалыптары. Жақсы навигация, ол  проектілеудің 

ең  басты  жолы  және  көрінісі.  Бағдарламаның  навигациясы  жақсы  болса,  онда 

оны интуитивті жеңіл түсініуге болады. Егер бағдарламаның интерфейсі жеңіл 

әре  қызықты,  түсінікті  болсан,    онда  қолданушыға  жұмыс  істеу  жеңілрек 

болады. 

 

 

 

Сурет 3.2 – Навигацияның бастапқы шаблоны 

 

Әр  операциондық  жүйеде  вкладкалардыңорналу  режимі  бар,  соган 

байланысты    мен  өзімнім  бағдарламанда  Gallery  атты  вкладканы  қолдандым. 

Ортасындағы  вкладкалар  әр  класстарга  жауап  береді,  әр  класстың  өзінің 

вкладкалары  бар.  Класска  байланысты  мен  бағдарламада    бес  вкладканы 

қолдандым,  яғни  класстың  саны    бес  тең  көп  болады.  Android    операциондық 

жүйесі тек қана сенсорлы экранда тараған. Егер экранымыз сенсорлы болатын 

болса, онда сізге жұмыстеуге ыңғайлы болады. Сенсорлы экранды біз әр түрлі 

бағытта  айналдыра  аламыз  вертикальды  және  горизонтальді    бағыттарда 

айналдыра  аламыз.  Менім  бағдарламанда  сіз  тек  қана  вертикальды  түрде 

қозғалта аласыз. 

54 

 

3.3- суретте бағдарламаның бастапқы беті көрсетілген. 

 

 

 

Сурет 3.3 –Бағдарламаның басты беті 

 

3.2.2 Аудармашы беті 

 

Аудармашы  беті  ең  басты  беттердің  бірі.  Осы  бетте  сіз  орыс  тіліндегі 

сөзді  ағылшын  тіліне,  француз  тіліне,  неміс  тіліне  және  итальян    тіліне 

аударуыңызға  болады.  Сөзді  және  сөйлемдерді    аударуға  жеңіл  және  тез. 

Бағдарламаның бетінде,  сіз төрт тілдің біреуін таңдай аласыз.  

55 

 

 

 

Сурет 3.4 – Тіл таңдау беті 

 

 

 

 

Сурет 3.5 – Ағылшын тіліне аударылған сөз 

56 

 

 

 

Сурет 3.6 – Француз тіліне аударылған сөз 

 

 

 

Сурет 3.7 – Неміс тіліне аударылған сөз 

57 

 

 

 

Сурет 3.8 –Итальян тіліне аударылған сөз 

 

3.2.3 Саяхатшыларға көмек беру беті 

 

Қазіргі  уақытта  саяхатқае  шығатын  адамдардың  саны  жылдан  жылға 

көбейіп келе жатыр, соған байланысты саяхатшылар, туризімге шығар алдында 

бірнеше  түсініктеме  беріп  өту  қажет.  Ол    саяхатшының  өзімен  қандай 

құжаттары  болуынан  бастап    аэропорт,  отель,    медицина,  дүкен,    төл-құжат 

және қоғамдық орында өзін ұстау тәртібін білуі қажет. 

 

 

 

Сурет 3.9 –Туристке көмек беру беті 

58 

 

 

 

Сурет 3.10 –Медициналық бөлімі 

 

 

 

Сурет 3.11 –Паспорт жайлы мәліметтер бөлімі 

 

 

59 

 

3.2.4  Google Maps саяхатшының орнын анықтау 

 

Мобильдік бағдарлама жасаушыларға  Google компаниясы өзінің Google 

maps  картасын  ұсынады.    Google  maps  картасынынң  көмегімен  сіз  қай  жерде 

келе  жатқаныңызды    тез  анықтауға  мүмкіндік  береді  және  қай  көшеде  келе 

жатқаныңызды  көрсетіп  тұрады.  Тағыда  осының  көмегімен  сіз  бір  орыннан 

басқа орынға GPRS ретінде қолдануңызға  болады. 

 

 

 

 

Сурет 3.12 – Google maps навигациясы 

 

3.2.5  Саяхатшының қажетті  мәліметін сақтау беті 

 

Саяхатқа шыққан кезде әр адам өзінің қай жерге баратының анықтайды, 

одан кейін  баратын жерлерін, сатып алатын заттарын  бір жерге жазып алады. 

Соған байланысты жасалатын бағдарламада мен заметка жасап қойдым, соның 

көмегімен  саяхатшының  өзінің  керекті  мәліметтерін  сақтап  қоюға  мүмкіндік 

береді. 

 

60 

 

 

 

Сурет 3.13 – Мәлімет сақтау бет 

 

 

61 

 

4 Тіршілік қауіпсіздігі 

 

4.1 Еңбек шартынның анализы 

 

Оператордың жұмыс орыны деп іскердің өндірістік процесті жүргізу және 

бақылау  мақсаты үшін  жабдықталған кеңістік бөлігін  айтады.  Сонымен қатар, 

жұмыс орыны болып, оның еңбек қызметін іске асыратын және басқару органы 

мен  бағдарлама  жабдықпен,  ақпаратты  көрсету  құралдарымен  жабдықталған 

жүйедегі орыны саналады. Оператордың жұмыс орынын құрастырғанда келесі 

шарттардың маңызы зор.  

Бағдарлама  жасау  кезінде  дербес  компьютерді  және  электронды 

құрылғыларды қолданамыз. Қарастырылып отырған бөлмеде 1 оператор жұмыс 

атқарады, оның  өзінің жеке  жұмыс істеу орны бар. 

Бағдарламаны  қамтамасыз  ету  және  жасау  кезінде,  басты  рөлді    жұмыс 

істеу  орнына  бөледі,  себебі      оператор  аптасына  5  күн  жұмыс  істейді,  8 

сағаттан, яғни ол компьютердің алдында аптасына 40 сағат жұмыс істейді, оған 

табиғи жарықты және жасанды жарықты  түсу нормаларын ескеру қажет. 

Жұмыс орынының мінездемесі: 

Қарастырылып  отырған  жұмыс  орындағы  бөлмеміз,  ғимаратта 

орналастырылған  және    ғимарат    теміржол  магистралінде  немесе    жүкті 

автомагистралінде,  аэропорт  және  тағы  басқа  орындарда  орналаспаған.  Соған 

байланысты  жұмыс істеу процессіне, сыртқы шудың көзі жоқ. 

Бөлменің жоспары 5.1-суретте көрсетілген. 

 

 

 

Сурет  5.1 – Бөлме жоспары 

 

Бөлме келесі параметірлерге ие: 

-

 

 бір қабатты ғимаратта орналасқан, бірінші қабатында; 

-

 

 бөлменің өлшемдері (бөлме): ұзындығы 6 м, ені 4 м, биіктігі 3 м; 

62 

 

-

 

 жарық өткізетің материалдың түрі –шыны парағы, екіқабатты; 

-

 

 тоқыманың түрі  - екіқабатты стальден жасалған; 

-

 

 күннен қорғанатың жабдықтар – жиналатын жазюли және шторлар; 

-

 

екі терезе 1,5*1,2; 

-

 

 қабырғаның ішкі түрі – ақшыл; 

-

 

 бөлмеміз  жұмыс  үстеу  шарты  бойынша,  жеңіл  жұмыс  категориясына 

жатады  (  физикалық  жеңіл,  категориясы  Iа,  жұмысты  отырып  істейді  және 

физикалық ауыр жұмыс атқармайды), осы стандарт  (ГОСТ 12.2.032-78); 

-

 

жасанды жарық көзі – 2 шамдал екі люминесцентты шамы. 

Жұмыс істеу кезіңдегі қолданылатын құрылғының мінездемесі: 



 

Intel(R)  core  2Duo  CPU  E8400  @  3.0  GHz  3.0  GHz,    4  ГБ  RAM  /  HDD 

1000 Gb; 



 

монитор Samsung SyncMaster 932 BF, диагональ 19”; 



 

қоректену: айнымалы кернеу 220-250 В, жиілігі 50 Гц. Қуат 400 Вт;  



 

2 шамдал, 4 люминесцентты лампасы; 



 

қоректену:  айнымалы  кернеу  220-250  В,  жиілігі  50  Гц,шамдалдың 

қуаатты 2х28 Вт. 

Электротехникалық  жабдық,  ең  бірінші    өрт  көзі  болып  табылады  және 

қауып  тудырады.  Жұмыс  уақыты  біткеннен  кейін  барлық  электротехникалық 

жабдықтарды  өшіруіміз  қажет.    Құралдарымыз  аз  шуылдайтын  және    зиянды 

ара сапалы шуы болмайды.   

Берілген  бөлмеміз  барлық  электр  қауіпсіздігі  қанағаттандырады,  яғни 

бөлме  ылғал  емес  60%  аспайды,  тақтай  еденнен  жасалған.  Жерге  тұйықтау 

және 

нөлдеу 

сымдарының 

қимасы, 

олардың 

қосылыстары 

мен 

жалғанымдарының  бүтіндігі  және  беріктігі  тексерілген.  Аппаратты  жерге 

тұйықтау  контурымен  қосатын  жерге  тұйықтау  сымдарда  үзілу  және  көзге 

көрінетін  ақаулар  болмауы  тиісі  ескерілген.  Дәнекерлеу  жұмысының 

сенімділігі балғамен соғып тексерілген.   

 

4.2 Есептеу бөлімі 

 

4.2.1 Кондиционерлеу жүйесін есептеу 

 

Жұмыс  бөлмесінде  белсенді  вентиляция  жүйесі  бар.  Жұмыс  бөлмесін 

талдау  барысында  жұмыс  аумағының  қалыпты  микроклиматтық  шарттарын 

міндетті  түрде  қарастыру  қажет.  Мұндай  әмбебап  жүйе  ретінде  автономдық 

кондиционерлер  болып  табылады.  Кондиционерді  орнату  алдында  арнайы 

есептеулер  жасау  керек.  Сол  есептеулердің  қорытындысымен  сипаттамасы 

және  талаптарына  сай  кондиционер  таңдалады.  Бөлмені  кондиционерлеу 

төменде келтірілген. 

Микроклиматтың  күйін  қадағалау  оператор  залында  қолайлы  жағдайды 

орнатуға  көмектеседі.  Ал  жұмыс  орнының  қолайлы  жағдайларында 

адамдардың  жұмыс  істеу  қабілеттері  жақсарады,  жұмысшылардың  ауруға 

63 

 

шалдығуы  азаяды  сонымен  қатар,  еңбек  өндірісі  артады[10].    Жұмыс 

орнындағы нормаланған климаттық параметрлер 4.1-кестеде келтірілген.  

 

К е с т е  4.1 – Жұмыс орнындағы нормаланған климаттық параметрлер 

Жыл мезгілі 

 

Жұмыс 

категориясы 

 

Ауа 

температурасы, 

°С 

 

Салыстырмалы 

ауа 

ылғалдылығы, % 

 

Ауа 

қозғалысының 

жылдамдығы, 

м/с 

Суық  

Жеңіл - 1а 

Жеңіл – 1б 

 

22-24 

21-23 

 

40-60 

40-60 

 

0,1 

0,1 

 

Жылы  

Жеңіл - 1а 

Жеңіл – 1б 

 

23-25 

22-24 

 

40-60 

40-60 

 

0,1 

0,2 

 

 

Офис  бөлмесін  винтеляциялауға  арнайы  винтеляция  каналдарын 

қолданады,  бұл  каналды    ғимаратты  салып  жатқанда  жасайды  және  жазғы 

уақытта  терезе  ашық  болғанын  ескереді.  Жылдың  жылы  мезгілінде,  офистағы 

температураның    нормадан    артуы  4.1-кестесінде  көрсетілген,  ал    оптимальді 

микроклиматты ұстау үшін, бұл жағдайда  кондиционерді қолданамыз. Әдеттегі  

офистағы  микроклимат    оператордың  жұмыс  істеу  қабілетіне  әсер  етеді,  егер 

офистағы  микроклиматымыз  жақсы  болса,  онда  оператордың  жұмыс  істеу 

қабілеті арта түседі. Соған орай, микроклиматты жақсы дәрежеде ұстау  үшін, 

біз кондицонер оратуымыз қажет. 

Төменде  жұмыс  бөдмесіндегі,  кондиционерлеу  систамасының  есептеуі 

көрсетілген. Кондиционерлеу бөлмедегі лайықты климатты  ұстап тұрады және  

берілген нормаларды қанағаттандырады. 

Бөлмеге келетін ауаны  

k

L

, 

c

м

3

 формуласымен анықтаймыз: 

                                     

)

t

(t

p

с

Q

L

пр

пр

АШЖ

пр

выт









  

      

                 (4.1) 

мұндағы 

АШЖ

Q

  артық шығындалатын жылу, 

C

кДж

; 

с-  ауаның  үлесті  жылусиымдылығы,  тұрақты  түпкілікті  қысым  тең  с=1 

C

кг

кДж

0



; 

пр

p

-бөлмеге келетің ауаның тығыздығы, тең 

3

м

кг

1,2

; 

64 

 

выт

t

  -бөлемеден  ауа  температурасының  шығуы  және  жұмыс  істеу 

зонасынан, 

С

0

; 

пр

t

 - келетін ауа температурасы, 

С

0

. 

Бөлмеден  шығатын    ауаның  температурсы 

ШАТ

t

, 

С

0

,осы  формуламен 

анықталады: 

                                 

z)

(h

Δt

t

t

CТ

ЖЗ

ШТ









                               (4.2) 

мұндағы 

ЖЗ

t

  -  жұмыс  істеу  зонасындағы  температура,осы  берілген  нормадан 

аспауы 

)

t

(t

ДОП

ЖЗ



, 

С

0

; 

СТ

h

 –  еденмен центрге дейінгі сорып алатын тесігі (кондиционера),м; 

H

-жұмыс зонасының биіктігі, 

м

. 

Осыған орай  есептелу жылу мезгіліне  арналған, сонда температура  

22

t

ЖЗ



С

0

 

         Кондиционердің үшкі жағы, осындай биіктікте 

2,5

h

СТ



м: 

С

3) 

(2,5

1,2

22

t

0

выт









. 

Келетін ауаның температурасы 

пр

t

 бар жылудың артықшылығыа 

7

5



C

0

  

төменде жұмыс істеу орнының: 

15

7

22

t

пр







С

0

. 

Артық  бөлінетін  және    шығатын  жылу 

АШЖ

O

  табамыз,  бөлмедегі  жылу 

балансына сүйене отырып осы: 

 









ШЫ

АШЖ

Q

Q

O

 

   

                          (4.3) 

мұндағы 



Q  - бөлмеге келетін жылудың суммарлы саны; 



ШЫ

Q

  -    бөлмеден  шығатын  суммарлы  жылудың  саны  (есептеу  арқылы 

жылудың жоғалуы, жылыңған жылудың бөлмеге келуі және т.б.). 

Басты    жылудың  бөліну  көзі  болып,    шамдал    есептеледі  және  адамдар 

т.б.  Тағыда,  осыған  орай  есептеуде    біз    күн  радиациясынан  түсетін  жылуды 

ескеруіміз  қажет.  Осы  бөлмедегі  дербес  компьютерлерді  және  электр 

құрылғыларын  ескермеумізге  болады.  Осыдан  біз  бөлмеге  бөлінетін  жасанды 

жарықты, адамдардан ,  күн радиациясы арқылы келу жылу саннын есептейміз 

және терезеден келетін жылуды[10]. 

Жасанды  жарықтан  бөлінетін  жылуымыз 

2

Q

,  есептейміз,  практикалық 

күйдегі  шығатын  энергияны,  сонғы  есепте  төменде  көрсетілген  формуламен 

есептейміз: 

N

1000

Q

2





  

 

   

            

(4.4) 

мұнда   N  – шамдалдан шығатын қуат 

кВт

 

1120

4

0,28

1000

Q

2









кВт

. 

Адамдардан шығатын жылу 

3

Q

төмендегі формуламен анықтаймыз: 

                                            

ч

3

q

n

Q





  

 

 

            

(4.5) 

65 

 

мұнда n –жұмыс атқаратын адамдар саны; 

ч

q  - жылу саны , бір адамнан бөлінетін, 4.2- кестесінде көрсетілген. 

 

К е с т е   4.2  –  Жылу  саны,  бір  адамнан  бөлінетін,  жұмыс  істеу 

категориясына  байланысты  және  осы    жұмыс  зонадағы  температураға 

байланысты 

Жұмыс категориясы 

Жылу, Вт 

Толық 

Ашық 

егер 

100

0

 С 

егер 

350

0

 С 

егер 

100

0

 С 

егер 

350

0

 С 

Жеңіл 

180

0

 С 

145

0

 С 

150

0

 С 

5

0

 С 

 

45

1

145

*

1

Q

3





Вт. 

Жылу саны, күн радиациясынан бөлмеге келетін 

КУН.РАД

Q

,осы формуламен 

анықталады: 

                                

ост

ост

ост

КУН.рад

A

q

F

Q







    

            

(4.6) 

Жабылған жағдай үшін: 

                                      

n

n

n

Ж.рад

k

q

F

Q







    

                      

(4.7) 

мұндағы  

ост

F

 және 

n

F  -жабылатын беттің ауданы, 

2

м

; 

ост

q

  және 

n

q   -  жылу  келетін  1

2

м

  беткі  шыныдан  және  беткі  қабаттан, 

егер  жылу өткізу коэффициент, тең болса 

С

м

Вт

1

0

2



; 

ост

A

 – шыналу коэффициенті; 

n

k  – қабатқа жылу берілу  коэффициенті, 

1

С

м

Вт

0

2



. 

Осы  мән 

ост

q

  тәуелділікке  және  географиялық  қабаттың  орнына  терезенің 

және  шамның 

210

70



  аралығындағы  мәндерді  қабылдайды,  ал    коэффициент 

ост

A

  тәуекел  шынының  түріне  және  оның  күнге  қарсы  қорғаныс  құрлымына 

байланысты  –  осы  шекте 

1,25

0,25



,  жылу  келудің    орташа  мәні,  ол  күннен 

келетін радиацияға, қандай қабаттардан өтетінін ескеріп  отырылады 6 - 24. 

3,6

2

1,2

1,5

F

ост









2

м

. 

Жұмыс істеу орнының терезесі солтүстікке қарай бағытталған, соған орай 

оның мәні 

ост

q

  тең  

С

м

Вт

140

0

2



.  Осыдан 

0,35

A

ост



, 

176,4

0,35

140

3,6

Q

ост.рад









Вт. 

Жылу  келудің  орташа  мәні  географиялық  ұзындығын  ескеріп  және 

қабатын қарастырсақ тең 

18

Q

п.рад



Вт. 

66 

 

Бөлмедегі жылудың жоғалуы 

ух

Q

, 

кВт

есектен және қабырғадан, терезені 

формула арқылы бағалайды: 

         

δ

)

t

(t

S

λ

Q

пр

выт

ух









    

             

 

(4.8) 

мұндағы 

λ

 - қабырғаның жылу өткіздігіштігі, 

С

м

Вт

0



; 

S  – аудан, 

2

м

; 

δ  – қабырғаның қалындығы, 

м

. 

 Жұмыс  істеу  орнының  қабырғасы  ауыр  бетоннан  жасалған  М600,  жылу 

өткізгіштігі  тең 

С

м

Вт

12

0



. Қабырға қалындығы

м

 

0,5

δ



. 

64

,

368

0,5

15)

(21,4

24

1,2

Q

ух











Вт. 

Бөлмеге келетін жылудың  суммарлы санын есептейік: 

  

n.р.р

ост.рад

3

2

Q

Q

Q

Q

Q











                         

(4.9) 

3

,

1120

18

176,4

45

11201

Q











 кВт. 

 Сонда  есептеуіміз жаздың жылу  мезгіліне  келеді  және осыдан бөлінетін 

жазғы жылуымыз: 

3

,

120

1

O

изб



 кВт. 

 Бөлмеге келетін ауаны есептейік: 

9

,

145

15)

(21,4

1,2

1

1120,3

L

пр











ч

м

3

.

 

Ауа  шығының  қамсыздандыру  үшін  L=145,9  м

3

/ч,    бізге  тек1 

кондиционер    фирмасы    Samsung  сериясы  HA  85  с  ауаның    максималды 

шығыны  195 м

3

/ч, моделі R22 

Модельдің қысқаша сипаттамасы: 

-

 

тұрпаты: индустриялық моноблокты кондиционер; 

-

 

номиналды суық өндірілімдігі Вт 2350; 

-

 

номиналды қажет ететің қуаты Вт 9400; 

-

 

ауаның шығыны (min-max) м3/сағ 100-195. 

Бұл 

ақиқаттыққа 

сәйкеседі 

және 

жайлы 

микроклиматтың 

қамсыздандыруы үшін жетерлік болып табылады. 

жүктеу/скачать 3,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: