Диплома в республиканском конкурсе «Наследие наших предков сохраним и приумножим»



Pdf көрінісі
бет5/11
Дата03.03.2017
өлшемі2,72 Mb.
#6673
түріДиплом
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

% £

е х н о л о г и я

Ү й   б ұ й ы м ы н   б е з е н д ір у

Пентамен  сәнді  жастық жасау

Сағымкүл САРКЕЕВА,

№175  “Жаңа  ғасыр’’  мектеп-гимназиясы,  Алматы  қаласы



Сабақтың  мақсаты:  үй  бұйымын  безендіруде 

қолөнер  туынды сына  жаңа  көзқараспен  сәндік

элементтер  қолданып,  лентамен  гүлдеп,  сәнді 

жастық жасауды  үйрету.



Міндеттері:

Білімділік:  лентамен  гүлдің  түрлерін  жасау, 

гүлдерді  бір  топқа  біріктіріп,  шетін  сәндеудің  әдіс- 

тәсілдерін  үйрету;

Дамытушылық:  теориялық білімін  қазіргі  заман 

талабы на  сай,  іс  ж үзін д е   ш ы ғарм аш ы лы қпен 

ұштастыру;

Тәрбиелік:  оқушыларды  шеберлікке,  іскерлікке 

және  тиянақты  істі  сәндей  білуге  тәрбиелеу.



Сабақтыңтипі:  аралассабақ.

Сабақтың  түрі:  семинар  сабақ,  сарамандық 

сабақ.


Сабақтың  әдісі:  иллюстрациялық  түсіндіру. 

Дем онстрациялы қ  жеткізу.  Э вристикалы қ  әдіс, 

ішінара ізденгіштік және оқушыларды  өзіндік жүмыс 

істеуге  бейімдеу.



Таным  қызметін  ұйымдастырудың  үлгісі: 

жекелік  үлгі-танымдық  қызметтер  оқушының  өз 

күшімен  орындалады.

Сабақтың  көрнекілігі  және  жабдыңталуы: 

жастық  түрлері,  нүсқау  карта,  сезжұмбақ,  мақал- 

мәтел,  мата,  ине,  жіп,  қайшы,  тігін  машинасы.

Пәнаралық  байланыс:  сурет,  сызу,  әдебиет, 

биология,  математика.

1.  ¥йымдастыру  кезеңі:  оқушыларды  түгендеу, 

сабаққа  даярлау,  құрал-жабдықтарды  дайындау.

2.  Үйге  берілген  тапсырманы  тексеру,  лентамен 

гүлдердің  түрін  жасап  келу.

3.  Аралас сабақта оқушы  білім деңгейін  тексеру.

Тігін  кезіндегі  техника  қауіпсіздік  ережесін  еске

түсіреміз.  Әр  оқушыға  кесте  таратамыз.

4.  Мақал-мәтелдер:

“Адамды  өнер танытады”,  “Ата  көрген  оқ  жонар, 

шеше  көрген  тон  пішер",  “Өнер  алды -  бірлік,  ырыс 

алды -  тірлік”,  “Асыл  тастан,  өнер  жастан".

5. Жаңа  сабақ.

Гүлдердің  жасалу  жолдарының  әр  түрлерін 

көрсетеміз.  Гүлдер  -   әсемдік  белгісі.  Көктемде  ең 

бірінш і  өсетін  гүлдерді  алайықш ы ,  алғаш  қар 

ерігенде,  бірінші  бәйшешек  гүлі  өседі,  8-наурыз 

халықаралық аналар мерекесіне қызғалдақ,  раушан 

гүлдерін  сыйлаймыз.

Жастықтар  түрлерін  көрсетеміз,  әрқайсысының 

жасалу технологиясына  мән береміз.  Қазақтың ою-

ернегін  қолданып  жастық,  көрпеше  жасасақ,  енді 

бүгін  біз  лентамен  жасаған  гүлдерімізді  қолданып 

сәнд і  ж а сты қта р   ж а са йм ы з.  Үй  бұйы м дары н 

безендіруде  жастықтар  немесе  көрпешелердің 

орны  ерекш е.  Оларды  арқаға  қойып  отыруға, 

жастанып  демалуға  болады.

Нұсқау  карта.

Орындау  ретін  жазамыз:

1. Лентамен әр түрлі гүлдер жасаймыз, түбін тігіп 

бекітеміз;

2.  Матаны  40*40  шарш ыдан  2  дана  өлшеп 

қиямыз;


3.  Бірінші  матаның  ортасына  тарелканы  қойып, 

сабынмен  шеңбер  сызамыз;

4.  Жасыл  лентаны  бүрмелеп,  сызық  үстінен 

көктеп  аламыз;

5.  Ш етіне  сары  алтын  түсті  лентамен,  өңін 

матаға  қаратып  бүрмелеп  көктейміз;

6.  Тігін  машинасымен  көктеген  тігістерді  тігеміз.

7. 


Ш еңбер 

іш іне 


ж а са ға н 

гүл д е р ім ізд і 

орналастырып,  гүлдерді  матаға  бекітіп  тігеміз;

8.  Екінші  матаны  беттестіріп,  айналдыра  көктеп 

тігеміз, 10-15  см  жерін  ашық  қалдырамыз,  аудару 

үшін  көктеуді  тігін  машинасымен  тігеміз;

9.  Бұйымды аударып көреміз,  кемшілігін тексеріп 

түзетеміз;

10. Жастықша ішіне мақта немесе жүн, синтефон 

салып  толтырамыз;

11.  Қалдырып  қойған  ашық  жерімізді  бекітіп 

тігеміз.


Сәнді  жастықты  сыйлыққа  беруге  ыңғайлы. 

Осындай  жастықтардың  басқа  да  түрлерін  жасауға 

болады.  Бұл жасаған жастықты аналарға, апаларға, 

әпкелерге  сыйлауға  болады.

7.  Сабақты  бекіту. 

Сөзжүмбақ шешу.

1.  Қазақтың ұлттық бүйымы;

2.  Төсеніш аты;

3.  Киіз  құралы;

4.  Өсімдік  аты;

5.  Өсімдіктен  алатын  шикізат;

6.  Малдан  алынатын  шикізат;

8.  Сабақты  қорытындылау.

Бүгін  біз  өзіміз  лентамен,  гүлдермен  сәндеп 

жастық тіктік.  Енді  оны  сыйлыққа  беруге  болады.

9.  Бағалау.

10.  Үйге тапсырма:  жастықтың кемшілігін жасау, 

тігуді  аяқтап  келу.

11.  Жұмыс  орнын  жинау.

«Мектептегі технология.  Технология  в  школе»

№7/2010


2 0

^ Й

е х н о л о г и я

Су моншақтан алқа тоқу

Үм іт  Ерм екқызы  КАЗИЗОВА,

№  1  Бестөбе  орта  мектебінің

технология  пәні  мүғалімі

Сабақты ң  мақсаты:

I .   О қ у ш ы л а р д ы ң   су   м о н ш а қ п е н   ж у м ы с   іс т е у д е г і 

шеберлігін  арттырып,  білімін  жүйелеу;

2  Ө з  б е т ін ш е ,  у қ ы п п е н   ж ү м ы с   іс т е у   д а ғд ы л а р ы н  

қалыптастыру,  ой  өрісін  кеңейту;

3. 


О қ у ш ы л а р д ы ң   қ о л ө н е р ге   д е ге н   қ ы з ы ғу ш ы л ы ғы н  

а р тты р у ,  қы з  б а л а л а р д ы   е п т іл ік к е ,  т а л ға м п а з д ы қ қ а , 

ш ыдамдылыққа  баулу.

Кернекіл ігі:  су  м онш ақтан  жасалған  дайын  буйымдар, 

сызбалар,  суреттер



Сабақты ң  түрі:  қоры ты нды лау  сабағы

С а б а қ ты ң   ә д іс і: 

с ү р а қ-ж а у а п ,  нұсқау,  с а р а м а н д ы қ  

ж ұ м ы с .

П ә н а р а л ы қ   б а й л а н ы с :  м а т е м а т и к а ,  т а р и х ,  х и м и я, 

әдебиет  пәндерімен  ты ғы з  байланыста  сабақ  өту.



Сабақтың  барысы: 

I.  Үйы мдасты ру  кезеңі

II.  Өткенді  қайталау

1.  Бисер  деген  не?

2.  Бисерді  қандай  буйы мдарға  қолдануға  болады?

3.  Бисермен  тоқу  нені  талап  етеді?

4.  Бисер  қай  кезден  бастап  пайда  болды?

-  Бисердің  турлері?

-  Бисер  неден  жасалады?

-  Бисерді  қандай  буйымға  қолданады?

-  К е с т е л е у д е ,  с ө м к е ,  ә м и я н ,  к и ім д е р г е ,  а я қ к и ім , 

көзәйнектің  қабын  сәндеуге  қолданады.

Бисермен  сәндік бүйымдар:  алқа,  сырға,  білезік,  тумарша 

т о қ у ға   б о л а д ы .  Б із  ө т к е н   с а б а қ т а   а л қа   т о қ у   ж ү м ы с ы н  

бастағанбы з.  Бүгін  сол  жүм ы сы м ы зды   ж а лғасты ры п,  алқа 

тоқуды   аяқтаймы з.



С өзж ум бақ  шешу.  С а ра м анд ы қ  жұмы с:

Ж ұ м ы сты   б а с т а м а с   б ұры н   қ а у іп с із д ік   е р е ж е с ін   е ске 

салу.

I.  Керекті  құралдар:  №11  бисер  инесі,  леска  жіп,  қызыл 



ж эне  сары  домалақ  бисер,  қызыл  тұтікш е  бисер.

II.  Ж ум ы сты ң  реті.

1.  Алқа  тоқу  технологиясы .

2.  Нұсқау  картасы  бойы нш а  жум ы с  жасау.

Алқаны  тоқу  технологиясы:  әркім  өз  қалауымен  моншақ 

түрін  таңдап  алады.



Базардагы  алқа: 

-

  Бағасы  өте  қымбат:

-  Дизайн  дәрежесі  төмен:

-  Алқа  тоқылған  бисері  сапасыз;

-  Бүйым  бір  пайдалануға  ғана  арналган

Өздері  жасаған  алқа:

-

  Алқаны ң  өлшемі  оқуш ы ны ң  өзі  ойлағандай:

-  Ж асауға  қажетті  м атериал  жеткілікті:

- Әдемі дизайн,  Еңбек  шығыны  аз;

-  Тоқыған  жіп  берік,  материал  қымбат  емес:

-  Ж асалуы  өте  көркем.  Э кономикалы қ  шығыны  аз.



Бекіту.  Б ү й ы м д а р ы ң н а н   көрм е  ұ й ы м д а с ты р ы п   кім н ің

ж у м ы с ы   ұ т ы м д ы ,  ш ы ға р м а ш ы л ы қ   т а л а п қ а   сай  е к е н ін е  

сараптам а  жасайы қ.

Қорытындылау.

Бисермен  ш ы ғармаш ы лы қ  жум ы с  жасау  арқылы  өмірге 

қандай  дайы нды қ  алдық?

1.  Алқа  тоқуды  үйрендік;

2.  Моншақ  түрлерін  ажырата  алатын  болдық;

3.  М онш ақтың  қолданылатын  орнын  білдік:

4.  Алқаны  өзі  дайы ндап,  ақшасын  үнемдеді;

5.  Базардағы   алқам ен  өзі  ж асаган  алқаны   сал ы сты ра 

отырып,  таңдай  білу  қабілеті  жоғарылады:

6.  Ш еберлікке  үйренді:

7.  Ө зіне-езі  қызмет  етуді  үйренді;

8.  Байқағыш тық  қабілеті  артты.

Қүрақтың 

жасалу жолдары

Зауре  Ә ш ір ә л іқ ы з ы  



Н А Р Г Е Л О В А ,

№ 43  Ж.  М ахам бетов  аты ндагы   қазақ  орта 

м ектебінің  технология  пәні  мүғалімі 

Қызылорда  қаласы

6  « ә » - сыныбы

С а б а қ т ы ң   м а қ с а т ы : 

қу р а қты ң   шығу  тарихы, 

о н ы ң   қ а ж е т т іл іг ім е н   т а н ы с т ы р у . 

Қ ү р а қ   қү р а у  

технологиясы н  меңгерту.



Б і л і м д і л і г і :  

қ ү р а қ   қ у р а у ғ а  

ге о м е т р и я л ы қ  

ф игураларды   пайдалана  білуге,  оларды   түрлендіре 

білуге  үйрету:

Д а м ы т у ш ы л ы г ы :   о қу ш ы л а р д ы ң   ізденім пазды қ, 

ш ы ғармаш ылы қ  қабілетін  дамыту;



Т ә р б и е л і л і г і :  

ү н е м д іл ік к е , 

ү қ ы п т ы л ы қ қ а , 

та л ға м па зд ы ққа ,  іскер л ікке,  ү л тты қ  сал т-дәстүрді, 

өнерді  сүйе  білуге  тәрбиелеу.

С а б а ң ты ң   ә д іс і:  сұрақ-жауап,  жүйелеу,  тусіндіру 

С а ра м анд ы қ  ж ұм ы с

С а б а қ т ы ң   к ө р н е к іл іг і:  

т е х н о л о ги я л ы қ   карта, 

қүрақ  тұрлері,  үлгілер  (интерактивті  тақта).

П ә н а р а л ы қ  б а й л а н ы с :  геометрия,  сурет,  тарих, 

бейнелеу,  сызу,  қазақ  әдебиеті.

С а б а қ ты ң   б а р ы с ы :  Үйы мдасты ру  кезеңі.

Ө ткен  сабақты   қайталау.

1.  Қүрақты ң  шығу  тарихы.

2.

  Қүрақ  қүрау  дегенім із  не?



3.  Ө рнек  дегенім із  не?

4.  Композиция  д егенім із  не?

5.  Колорит  д егенім із  не?

6.  Ритм  (ырғақ)  дегеніміз  не?

Ж аңа  сабақ.  Сөзжұмбақ  шешу.

Ж и е к  ө р н е г і.

Үш  т ү р л і  м а та д а н   ал ты   үш б үр ы ш   қиып  алы п, 

о л а р д ы ң   е кі  т ү с т е с   ү ш б ү р ы ш т ы   т ө р тб ү р ы ш   е тіп  

қ ү р а с т ы р у   к е р е к .  О с ы л а й ,  м а та   т ү с т е р ін   әр і 

төртбүры ш   қылып  ауыстырып  отырамыз,  міне  солай, 

жиек  өрнегі  пайда  болады.

С а р а м а н д ы қ   ж ұ м ы с .

1.

  Ж ү м ы с   б а с та м а с   бүры н  қа уіп сіздік  ер еж есін 



еске  түсіре м із

2.

  Қүрақты ң түрлері  езінің ерекшелігімен  мынадай 



топтарға  бөлінеді:

1.  Ө сім дік  тектес,  көкеністік.

2.  Ға ры ш ты қ-косм о гони ялы қ.

3.  Геометриялық.

4.  Т үрм ы сты қ.

Бүл  өнер  икемділікті,  ептілікті  талап  етеді. 

Матаны  қүрау  үш ін  ең  бірінші,  ернектің  сызбасын 

қ а ға з   б е т ін е   т ү с ір е м із ,  е к ін ш і,  м а т а н ы ң   т ү с ін ің  

үйлесім ділігін  аны қтаймы з,  үшінш і,  мата  қасиеттерін 

ескеру  керек  (созы лғы ш ты ғы ,  қалыңдығы).

Т о п п е н   ж ү м ы с :  

то п   қ ү р а қ  



қи я д ы . 

II 


то п 

әсемдейді.

Б е кіту.  Әр  үл тты ң   өзіне  тән  тілі,  өнері,  д әстүрі 

болады.  Біз  бүгін  қүрақ  өнері  жайлы  білдік.

Қандай  өнер  болмасы н  оған  ш еберлік,  білгірлік, 

іс к е р л ік   қаж е т.  М ата  қ и ы н д ы с ы н   т а с т а м а ,  обал 

болады,  іске  асыр.  «Көңілсіз  жүм ы с енімсіз»  демекші, 

көңіл  қойсаң  қолдан  келмейтін  іс  жоқ.

1.  Бүгінгі  сабақта  не  үйрендік?

2.

  Қүрақ  неден  тұрады ?



3.  Қүрақты ң  сәнді  болуы  неге  байланысты?

4.  Қүрақ  түрлері  өзінің  ерекш елігіне  қарай  қанша 

топқа  бөлінеді?

5.  Қүрақ  қүрауға  арналған  қүрал-жабдықтар.

Ү й г е  

т а п с ы р м а :  

ж и е к  

ө р н е г і 

қ ү р а ғы н ы ң

те хн ол оги ял ы қ  картасы н  сызу.



«Мектептегі технология.  Технология  в  школе»

№7/2010

^ й в х н о л о ги я

21

“КЕРЕМ ЕТ  Ж Е Т ІЛ ІК ”



Күлзия Рахымбекқызы МИЗАМБАЕВА,

№30 орта мектебініңтехнология пән  мұғалімі.

Теректі ауылы,  Қарқаралы  ауданы,  Қарағанды облысы

Мақсаты:  технология  сабағынан  үйренген, 

алған  білімдерін  көпшілікке  көрсету  және  қазақ 

халқының  ұлтты қ  өнерін  д әріптеп,  келешек 

ұрпаққа  үйрету,  мақал-мәтел  айтып,  жұмбақтар 

шешкізу. Тәртіптілікке,  ұйымшылдыққа  тәрбиелеу. 

Сайыстың  ету  шартын  түсіндіру.

Ортаға  жеті  оқушы  шығады.  Әр  кезең  сайын 

аз  ұпай  жинаған  бір  оқушы  қатардан  шығады.

1-кезең  7  оқушы  жұмбақ  шешеді.

2-кезең  6  оқушы  мақал-мәтел  жалғасын  табу.

3-кезең  5  оқушы  сұраққа  жауап  беру.

4-кезең 4  оқушы  сөзжұмбақ  шешу.

5-кезең  3  оқушы  жаңылтпаш  айту.

6-кезең  2  оқушы  киім  моделін  сызу.

7-кезең  1  оқушы  сұраққа  жауап  беру.

-  Құрметті  ойынға 

қатысушылар,  сіздерге 

сәттілік  тілейміз.

1  кезең -   жұмбақтар  шешу.

1.Тау-тау  ақ  қар,  ерімейді  ыстықта.  (Мақта)

2. Тұтқасыз  таба  жай, 

ұнатады  көп  апай.  (Оймақ)

3.  Інді  көп-ақ  қазады,  өзі  жіптен  қашады.  (Біз)

4.  Іші  мақта, тысы  мақта,

Арасы  мақта,  тертбұрыш.

Сырты  қабылған,

Жатуға  табылған  Бұл  не-? (Көрпе)

5.  Құрып  қойып  өрмегін, 

ұршықтарын  ойнатып,

Сәнді  мата  өрнегін,

жасайтын  кім  жайнатып?  (Тоқымашы)

6.  Қос  таяқ,  бастары  дөңгелек.

Тұтасты  жасайды  бөлек-бөлек.  (Қайшы)

7.  Жиһанда  1  қус  көрдім  жалғыз  аяқ,

Аузына  тістегені  темір  таяқ.

Бір  үрсаң  шапалақпен  семіреді

Белбеуі  бар  белінде толып  жатқан.  (Үршық)

8.  Бар  екен  дуниеде  жалғыз  көзді,

Сол  көзбен  дуниенің  бәрін  кезді.  (Ине)

9.  Әлемді  18  мың  киіндіріп,

Дүниеден  жап-жалаңаш  өзі  безді.  (Ине)

10.  Қолымда  бір  құсым  бар  екі  басты,

Аяғын  басқан  кезде  нәрсе  қашты.

Аузын  аждаһадай  ашқан  кезде 

Бөлектеп  атып  тастар  ішкен  асты.  (Қайшы) 

И .А да м ға  сонша  пайдалы,

басында  сонша  көзі  бар.  (Оймақ)

12.  Кіруге  адам  батпайды, 

аман-есен  сақтайды.  (Сандық)

-  Ал  енді  ә д іл қа зы л а р   алқасы ,  ойын- 

шыларымыздың  ұпай  санын  есептеп,  ең  аз  ұпай 

жинаған ойыншыны қошеметтеп шығарып салайық.

II  кезең.  Мақал-мәтелдердің  ұйқасын  табу.

1.  Еңбек  оның  ішінде  енерлі  (еңбек)  бақыт.

2.  Өнерлінің  он  саусағы  (тең)

Өнерсіздің  бір  саусағы  (кем)

3.  Алтын  балта  (қол)  сәні,

Әшекей  кесте  (тон)  сәні.

4.  Алтын  (балтаның) сабы да  ағаш.

5.  Көрнекті  ісің  (улгі)  болады,

Көрнексіз  ісің  (  күлкі  )  болады.

6.  Өнерлінің  (қолы)  алтын,

Өлеңшінің  (сөзі)  алтын.

7.  Қыздьщ   ш ебер  б олары н  (барм ағы нан) 

танырсың.

8.  Өнер тамған он саусақтаусылмайтын (ырысың), 

Өнері  жоқ он  саусақ бар  болмай-ақ (қурысын).

9.  Қол  өнері  (кілемде),

Сөз  өнері  (өлеңде).

10.  Киім  пішсең  кең  піш  (тарылтуың)  оңай,

Темір  кессең  қысқа  кес  (узартуың)  оңай.

11.  Адам  көркі  -   (шүберек),

Ағаш  көркі  -  ( жапырақ).

12.  Істі  ине  тікпейді,  икемді  (қол)  тігеді.

Енді  осы  екінші  кезең бойынша  ең аз  үпай  саны 

бар  ойыншыны  қошеметтеп  шығарып  салайық.

III  кезең  бойынша  сүраққа  жауап  алу  керек.

1.Ауруға  ем,  сауға  қуат  беретін  қандай  сусын? 

(Қымыз)

2.  Қандай  қаланың атауын  білесіңдер басы  сан, 



ортасы  адам  мүшесі,  аяғы  астың  дәмін  келтіретін 

тағамның  бір  түрі.  (Екібастұз)

3.  Бұл  көкөністен  барлық  ауру  қашады,  оның 

емдік  қасиеті ертеден  белгілі, жесең дәрі-дәрумен. 

(Пияз,  сарымсақ)

3.  Барқыт  тектес  матаның  атауын ата, бүл атау 

қыз  балаға  есім  ретінде  қойылады  және  адамның 

шашына байланысты  әдемі теңеуі бар атау. (Мақпал

-  шаш)

4.  Оңынан  да.солы нанда  оқысаң  езгерісі  жоқ 



ұлттың  атауы.  (Қазақ)

5.  Жесең  жеміс  болады,  қыздардың  атау  есімі 

(Алма)

6.  Жеті  жұт  дегеніміз  не?  (Құрғақшылық,  топан 



су,  жер  сілкіну,  өрт,  оба,  жұт,  соғыс)

7. Жеті атаны  ата (Бала, әке, ата, арғы ата, баба, 

туа  ата, тек ата)

8. Жеті жоқ туралы  не білеміз? (Жерде өлшеуіш, 

аспанда  тіреуіш,  тасбақада  талақ,  Аллада  бауыр, 

таста  тамыр,  жылқыда  өт,  құста  сүт жоқ)

Жеті  қазынаны  ата.  (Ер  жігіт,  сұлу  әйел,  ілім- 



білім,  жүйрік  ат,  қыран  бүркіт,  ұшқыр  тазы,  берен 

мылтық)


«Мектептегі  технология.  Технология  в  школе»

№7/2010

22

% ? Е Х Н О Л О Г И Я

10  «Өлді  деуге  бола  ма,  айтыңдаршы,

Өлмейтұғын  артында  сөз  қалдырған»  -  деген 

сөз  кімнің  сөзі?  (А.Құнанбаев)

Ал 


енді,  ә д іл қа зы л а р   алқасы ,  ойын- 

шыларымыздың  ұпай  санын  есептеп,  ең  аз  үпай 

жинаған  ойыншымызды  қошеметпен  шығарып 

салайық.


ІҮ  кезең.  Сөзжұмбақ  шешу.

1.ҮЙ  тө се н іш ін  

ж әне  ки ім -ке ш е к  то қуға 

қолданатын  табиғи  зат.  (Жүн)

2. Зергерлердің  затты  әсемдеу  әдісі. (Бедерлеу)

3.  2 түсті  жүннен  жасалған  тесеніш.  (Текемет)

4.  Бағалы  аң  терісінен  тігілетін  сырт  киім. 

(Ішік)


5.  ¥лттық  баскиім.  (Бөрік)

6.  Қолмен  тігілетін  тігіс түрі.  (Жөрмеу)

7.  Мата  атауын  ата.  (Қырмызы)

8.  Іс  тігетін  құрал.  (  Ине)

9.  Сөздің  көркі  не?  (Мақал)

10.  Өсімдік  тектес ою  түрі.  (Ирек)

И .Д ал а д а  өсетін  ақ  ұлпа  зат  (Мақта).

Әділқазы  алқасы үпай  санын есептеп  шығарған

көрсеткіш бойынша 4  кезеңді  қорытындылай  келіп, 

ең  аз  үпай  жинаған  сайыскерімізді  қошеметпен 

ойынан  шығарып  салайық.

V  кезең.  Жаңылтпаш.

1.  Майға  нан  бұлғар,  жай  бұлғағанша  қол 

бүлғар.


2.  Есет  ет  асатар,  ет асатса -   бес асатар.

3.  Кенеден  кенеп  шығар,  кенептен  елек  шығар.

Електен  кебек  шығар,  кебектен  керек  шығар.

4.  Көп  гүлдер  түпсіз  бе,  түпті  ме,

Көп  кілемдер  түксіз  бе,  түкті  ме?

5.  Бүранданы  бұрандалай  алмады, 

Бүрандалауға  бұлар  қарай  алмады.

6.  Қалың  қайың,  бал  қарағай, 

ырғай  өрік  бал  қарағай.

7.  ¥лы  таулар -  үлары  көп,

¥ларалы  тұрары  көп.

кезең 



б ойы н ш а 

қазы лар 

алқасы 

ойыншыларымыздың  үпай  санын  есептеп,  ең  аз 



ұпай 

жинаған 


ойы нш ы м ы зд ы  

ойыннан 


қошеметпен  шығарып  салайық.

VI  кезең. ¥лттық  киім  үлгісінен  сурет  салу (киім 

үлгісінің  атауын  толық сипаттап  түсіндіру.)

Енді 


осы 

6 -ке зе ң  

бойы нш а 

е ткізіл ге н 

сайысымызды  қорытындылай  келіп,  ең  аз  упай 

жинаған  ойынш ымызды  қош еметпен  шығарып 

салайық.

Келесі  ойынымызға  қатыса  беруге  сәттілік 

тілейміз.

VII  кезең.  Сұраққа  жауап  алу.

1.  Дастарқанға  әкелетін  ең  қадірлі  ас.  (Нан)

2.  Бір  қарын  майды  не  шірітеді?  (Қүмалақ)

3.  Адамға  есім  ретінде  қойылатын  маталардың 

атауын  ата.  (Мақпал,  Жібек,  Қырмызы)

Үй  жиһаздарын  жасауда  жиі  қолданатын  ою- 

өрнекті  ата.  (Қошқармүйіз)

VII 

кезең 


бойы нш а 

ең 


озы қ 

ойлы 


ойы нш ы м ы зды ң  ж инаған  үпай  санын  есептеп 

б үгін гі  са й ы сы м ы зд ы ң  

атына 

заты  сай 



жеңімпазымызға  «КЕРЕМЕТ»  деген  атаққа  лайық 

деп  құрметпен  марапаттайық.

Қорытынды  сөз.

Қазылар  алқасының  және  үстаздардың  пікірі.



«Мектептегі технология.  Технология  в  школе»

№7/2010

^ ^ Е Х Н О Л О Г И Я

23

«Қонақ  күту -   салтымыз»

Қалихан Абдибекқызы ДАУТБЕКОВА,

LLJ.  Уәлиханов  атындағы  орта  мектеп,

мемлекеттік  мекемесі

Алматы  облысы,  Ескелді  ауданы,

Ақын  Сара  ауылы



Сабақтың  мақсаты:  ата-бабамыздан  келе 

жатқан  салт-дәстурімізді  үйреніп,  халқымыздың 

рухани  байлығын  бойымызға  сіңіру,  ұлтымыздың 

дәстүрлерінен  үлгі  алуымыз  қажет.

Танысқыңыз  келсе,  қазақ  жұртымен, 

Салт-дәстүрі,  тарихы,  әдет-ғұрпымен.

Нағыз  қазақ  қалада  емес,  ауылда,

Танылатын  ұлттық  мінез-құлқымен.

Жақсы  дәстүр -   сақтар  елдің  елдігін,

Екендігін  ұғынасың  сен  бүгін.

Танытады  қалпымен-ақ  қонақжай,

Нағыз  қазақ  жүрегінің  кеңдігін -   демекші,  ата- 

бабамыздың  көнеден  жеткен  игілікті  дәстүрлерінің 

бірі  -   қо на қж а й л ы л ы қ.  Б ізд ің 

хал ы қ 

ө зін ің  

ақкөңілділігімен,  қонақжайлылығымен,  жастарға 

берген  тәлім-тәрбиесімен,  өзінің  дархандығын, 

даналығын  танытып  келген.  Көнекөз  қариялардың 

айтуымен,  «еншінің»  төрттің  бір бөлігін,  бір-біріне 

қонақ  болып барғанда,  сыбаға  болсын  деп,  өсиет 

қалдырған. 

Қонақасы  -   қазақтың  бөлінбеген 

«еншісі».  «Қонақасы  -   тәңір  асы»  деген  аталы 

сөздер  сол  бір  заманнан  бері  күні  бүгінге  дейін 

аталады.  Міне,  сол  кезден  қанына  сіңген  әдет 

бойынша  ата-бабамыз  «Қонақ  келсе,  құт  келеді», 

«Қонақ  келсе,  қой  егіз  табар»,  «Қырықтың  бірі  -  

Қызыр,  мыңның  бірі  -   Уәли»  -  деп  қатты  қуанып, 

ақысыз,  пұлсыз  қонақасын  беріп,  аттандырып 

салады.

Жүргізуші:  Жарысымызды  бастамас  бұрын, 

әділқазы  алқасын  тағайындап  алайық.

Ә ділқазы   алқасы ,  әр  та псы р м ад ан  кейін 



бағасын  беріп  отыруларыңызды  сұраймыз.

Асыл  тастан,  ө н е р -ж а с та н ,

Халықайтса,  халық  сөзі.

Әрқашанда  нанымды,

Сол  өнердің  жолын  қуған.

Шағын  топтың  атынан,

Қабылдаңыз  шын  жүректен.

Сәлем  сіздерге  жалынды  деп.

«Қонақ  күту -  салтымыз»  атты  тәрбие  сағатын 

бастауға  рұқсат  етіңіздер.

Екі  топты  ортаға  шақырамыз.

I  топ.  «Дастарқан»;  II  топ.  «Береке»;

I  тур.  Ал  енді  I  турда  екі  топ  өздерінің 

то пта р ы н ы ң   атын,  үр а н д а р ы н 

айты п, 

өлең 


шумақтарымен  жарыссын.

Ә д іл қа зы л а р   ал қасы   I  тур ды ң  бағасы н 

берулеріңізді  сұраймыз.

II  тур. “Құлақтан  кіріп  бойды  алар,

Жақсы  ән  мен  тәтті  күй.

Көңілге  түрлі  ой  салар,

Әнді  сүйсең  менше  сүй»  -  деп  Абай  атамыз 

айтқандай,  салт-дәстүріміздің  қайсысы  болмасын, 

өлеңмен  ұштасқан.  Олай  болса,  екі  топтың  өнерін 

тамашалайық.

Ill 

тур.  Келесі  тур  «Ақыл  парасат  сайысы». 



Конвертте  екі  топқа  арналған  сүрақ  бар,  соған 

жауап  беріледі.

Екі  топ  дайындалғанша,  ән  шумағына  кезек 

беріледі.

IVTyp. “Ойын” .

Ойын  шарты:  a  әріпінен  басталатын  сөзді 

жариялаймын:  тау,  қала  немесе  өзен  аттарын.  Екі 

топ  іле-шала  тауып  қаланың  атын  атайсыздар. 

Егер  жаңылысып  өзен  атын  немесе  тау  атын 

атаса,  онда  ол  топ  өз  айыбын  төлейді.

V тур.  Мақал-мәтел  жарысы.

VI.  Жүмбақ  сайысы.

1-топтың  жұмбақтары:

1.  Бір  дария  қайнайды,  екі  көбік  атып,

Ішінде  жайын  да  жүр  михнат  тартып.

Өткелі  бар  дарияның  аралы  жоқ,

Келе  ме,  білсе  жайын  оған  қайтып.

(Қазанда  асқан  ет)

2.  Сылдыр  сұйық,  су  емес,

Ішсеңсусын  қанады.

Ақ  болса да,  қар  емес,

Шешуін  кім  табады. 

(Сүт)

3.  Алға  жайып  тұз, дәмін,



Келтіреді  үй  сәнін.

Ол  халқының  ақ  жаны,

Жақсы  дәстүрлер  маржаны.

Кеңпейіл  де  арайлы,

Осы  жерден  тарайды. 

(Дастарқан)

2-топтың  жұмбақтары:

Қалың  киімді  ұнатады,



Шешіндірсең  жылатады. 

(Пияз)


2.  Жаңа  табақ  түбі  тесік,  тақ-тақ етеді, 

Астынан  ақ  керуен  өтеді. 

(Елеуіш)

3.  Екі  жағы  “Н”  болса,

Қасиетті  тағаммын.

Екі  жағы  “А”  болса,

Ел  қадірлер  адаммын. 

(Нан, Ана)

VI турдың бағасын  беру.

VII  тур.  «Дастарқанға  бата  беру»  сайысы.

VII 

турдың  бағасын  беру.  Бүгінгі  «Қонақ  күту  -  



салты м ы з»  атты 

аш ы қ 


тә рб ие 

сағаты м ы з 

аяқталды.

Қонақжайлылық  салтымыз,

Оқып  біліп  жатырмыз.

Ата-салтын  сақтасаң,

Арта  берер  даңқымыз.

Сау  болыңдар  көргенше,

Қайта  оралып  келгенше.

Жиі  келіп  түрыңдар  сайысқа,

Қоштасайық  ендеше.

Біз  еңбек  сабағында  бірнеше  тағам  түрлерін 

жасап  үйрендік.  Үйге  келген  қонаққа  өзіміз  ас 

әзір л е п 

бере 

ал ам ы з.  Қ она қта р д ы  



өзім із 

дайындаған  ас  мәзіріне  шақырамыз.

Екі  топтың  қайсысы  жеңімпаз  болды, 

әділқазылар  алқасы  бағасын  береді.



«Мектептегі  технология.  Технология  в  школе»

№7/2010


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет