Китаб-ус-салат намаз кітабы даярлаған: Хасан Яваш Жетінші басылым

- 68 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 69 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Сафари  кісі  2  шақырымнан  аз  қашықтықта  су  табылуын 
6. 
белгілерінен  немесе  ақыл-есі  дұрыс,  балиғат  жасына  жеткен 
əдiл  мұсылманның  хабар  беруi  арқылы  болжамдаса,  əр  жаққа 
200 метрге дейiнгі жерлердi қарастыруы немесе бiреудi жiберуі 
парыз болады. Болжамы басым болмаса, су iздеуі қажет емес. 
Бiр кiсi суды сұрастырмай тəйəммум алып, намаз оқыса, сосын 
7. 
қасындағы əдiл бiр кiсiден судың бар екенiн естiсе, қайта дəрет 
алып намазын басынан оқиды.
2 км. ұзақ жерде су болса, тəйəммум алып намаз оқуға болады.
8. 
Заттарының арасында су барын ұмытқан кісі қалада немесе ау-
9. 
ылда болмаса, тəйəммуммен намаз оқи алады. 
Су  таусылды  деп  тəйəммуммен  намаз  оқыған  кісі,  намаздан 
10. 
кейiн суды көрсе, дəрет алып намазын басынан оқиды.
Сафаридің (жолаушы) қасындағы адамдардан су сұрауы уəжiп. 
11. 
Су  бермесе  тəйəммуммен  намаз  оқиды.  Серігі  суды  базар 
бағасында сатса, ақшасы жеткен жолаушы суды сатып алуы ке-
рек.  Ақшасы  болмаса  тəйəммум  алады.  Егер  базар  бағасынан 
асырып сататын болса, тəйəммум алуы жаиз болады. 
Жолаушының шөлді жерде тек ішуге ғана суы болса, тəйəммум 
12. 
алады.
Су аз болған кезде бір топ сафаридің ішінде бір жүнiп, бір хайз 
13. 
халiндегi əйел, бір дəретсiз адам жəне бір өлiк болса, алдымен 
жүніптің жуынуы керек. Судың егесi басқалардан бұрын жуы-
нады.  Иелерi  бөлек  болған  кiсiлер  суларын  бiр  жерге  жинаса, 
алдымен өлiкті жуады.
Жүнiп  адам  тəйəммум  алған  соң  дəретi  бұзылса,  қайта  жүнiп 
14. 
болмайды. Ал су аз болса тек қана дəрет алады. 
Жүнiп кiсiнiң денесінің жартысынан көбі жара болса тəйəммум 
15. 
алады.  Терiнiң  көбi  сау  кісі  жарасына  су  тигiзбей  шомылуы 
мүмкін  болса  ғүсыл  алады.  Жара  болған  жерлерге  су  тигiзбей 
жуына алмаса тəйəммум алады.
Тəйəммум қалай алынады?
Алдымен жүнiптiктен немесе дəретсiздiктен тазалану үшiн ниет 
1. 
етiледi. Тəйəммуммен намаз оқу үшiн тек қана тəйəммумға ниет 
ету жеткiлiктi емес. Ғибадатқа, мысалы, жаназа намазы, тилəует 
сəждесiн жасауға немесе дəрет, ғұсыл үшiн тəйəммум алуға ниет 
ету керек. Тəйəммумға ниет етерде дəрет не ғұсылға бөлек ниет 
ету керек. Жүнiптiктен тазалану ниетiмен алынған тəйəммуммен 
намаз оқуға болмайды. Дəрет үшiн тағы бiр  рет тəйəммум алу 
керек. 
Екi  жеңін  шынтағынан  асыра  қайырып,  екi  алақанын  таза 
2. 
топыраққа,  тасқа  немесе  əктелген  дуалға  сүрту  керек.  Сосын 
кемінде үш саусағы тиетіндей етіп, екi алақанымен бетiн бiр рет 
мəсих етеді. Қолы бетiнің инедей жеріне тимей қалса, тəйəммум 
болып есептелмейді.
Бетiн толық мəсих ету үшiн, алақандарын ашып, төрт бармағын 
3. 
бірлестіріп,  саусақтарының  ұштарын  бiр-бiрiне  тигiзiп, 
маңдайдың үстінен жаққа қарай сипап түсiредi. 
Екi  алақанын  тағы  да  топыраққа  сүртiп,  бiр-бiрiне  соғып, 
3. 
топырағын  сiлкiп  түсiрген  соң,  алдымен  сол  қолының  төрт 
бармағының  iшiмен  оң  қолының  үстiңгi  жағын  саусақтардан 
бастап шынтаққа дейiн сипау керек. Сосын қолының астыңғы 
жағын  шынтақтан  саусақтарға  қарай  сипау  керек.  Сол  қолын 
да дəл осылай iстеу керек. Сақинасын айналдыру керек. Қолда 
топырақтың  шаңы  қалу  шарт  емес.  Дəрет  жəне  ғұсыл  үшiн 
тəйəммум бiрдей алынады.
Тəйəммумды бұзатын жағдайлар
Тəйəммумды  керек  ететін  үзір  халі  бiтіп,  су  табылған  соң, 
дəрет  жəне  ғұсылды  бұзатын  басқа  да  жағдайларда  тəйəммум  да 
бұзылады. 
Дəрет, ғұсыл жəне тəйəммумнiң пайдалары
 
Ғибадат мақсатымен орындалған əрбiр тазалық денсаулығымыз 
үшiн орасан зор пайда келтіреді. Тəндiк пайдамен бiрге рухани пай-
дасы да бар. Солардың ішінен кейбіреулерін көрсете кетсек: 
Күнделікті  өмiрiмiзде  қолымызбен  қаншама  микроптар-
1. 
ды  ұстаймыз.  Дəрет  алғанда  қол,  бет  жəне  аяқтарды  жуу  терi 
ауруларының алдын алып, осы микроптарға қарсы қорғаныс болады. 
Ал микроп, паразит жəне бактериялардың кейбiреулерi денеге терi 
арқылы да кiредi.
Дəретте мұрынды жуу тыныс алу мүшесінде жиналған шаң 
2. 
жəне микроп жиынтықтарын кетіріп, организмге  енуінің алдын ала-
ды. 

- 68 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 69 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Сафари  кісі  2  шақырымнан  аз  қашықтықта  су  табылуын 
6. 
белгілерінен  немесе  ақыл-есі  дұрыс,  балиғат  жасына  жеткен 
əдiл  мұсылманның  хабар  беруi  арқылы  болжамдаса,  əр  жаққа 
200 метрге дейiнгі жерлердi қарастыруы немесе бiреудi жiберуі 
парыз болады. Болжамы басым болмаса, су iздеуі қажет емес. 
Бiр кiсi суды сұрастырмай тəйəммум алып, намаз оқыса, сосын 
7. 
қасындағы əдiл бiр кiсiден судың бар екенiн естiсе, қайта дəрет 
алып намазын басынан оқиды.
2 км. ұзақ жерде су болса, тəйəммум алып намаз оқуға болады.
8. 
Заттарының арасында су барын ұмытқан кісі қалада немесе ау-
9. 
ылда болмаса, тəйəммуммен намаз оқи алады. 
Су  таусылды  деп  тəйəммуммен  намаз  оқыған  кісі,  намаздан 
10. 
кейiн суды көрсе, дəрет алып намазын басынан оқиды.
Сафаридің (жолаушы) қасындағы адамдардан су сұрауы уəжiп. 
11. 
Су  бермесе  тəйəммуммен  намаз  оқиды.  Серігі  суды  базар 
бағасында сатса, ақшасы жеткен жолаушы суды сатып алуы ке-
рек.  Ақшасы  болмаса  тəйəммум  алады.  Егер  базар  бағасынан 
асырып сататын болса, тəйəммум алуы жаиз болады. 
Жолаушының шөлді жерде тек ішуге ғана суы болса, тəйəммум 
12. 
алады.
Су аз болған кезде бір топ сафаридің ішінде бір жүнiп, бір хайз 
13. 
халiндегi əйел, бір дəретсiз адам жəне бір өлiк болса, алдымен 
жүніптің жуынуы керек. Судың егесi басқалардан бұрын жуы-
нады.  Иелерi  бөлек  болған  кiсiлер  суларын  бiр  жерге  жинаса, 
алдымен өлiкті жуады.
Жүнiп  адам  тəйəммум  алған  соң  дəретi  бұзылса,  қайта  жүнiп 
14. 
болмайды. Ал су аз болса тек қана дəрет алады. 
Жүнiп кiсiнiң денесінің жартысынан көбі жара болса тəйəммум 
15. 
алады.  Терiнiң  көбi  сау  кісі  жарасына  су  тигiзбей  шомылуы 
мүмкін  болса  ғүсыл  алады.  Жара  болған  жерлерге  су  тигiзбей 
жуына алмаса тəйəммум алады.
Тəйəммум қалай алынады?
Алдымен жүнiптiктен немесе дəретсiздiктен тазалану үшiн ниет 
1. 
етiледi. Тəйəммуммен намаз оқу үшiн тек қана тəйəммумға ниет 
ету жеткiлiктi емес. Ғибадатқа, мысалы, жаназа намазы, тилəует 
сəждесiн жасауға немесе дəрет, ғұсыл үшiн тəйəммум алуға ниет 
ету керек. Тəйəммумға ниет етерде дəрет не ғұсылға бөлек ниет 
ету керек. Жүнiптiктен тазалану ниетiмен алынған тəйəммуммен 
намаз оқуға болмайды. Дəрет үшiн тағы бiр  рет тəйəммум алу 
керек. 
Екi  жеңін  шынтағынан  асыра  қайырып,  екi  алақанын  таза 
2. 
топыраққа,  тасқа  немесе  əктелген  дуалға  сүрту  керек.  Сосын 
кемінде үш саусағы тиетіндей етіп, екi алақанымен бетiн бiр рет 
мəсих етеді. Қолы бетiнің инедей жеріне тимей қалса, тəйəммум 
болып есептелмейді.
Бетiн толық мəсих ету үшiн, алақандарын ашып, төрт бармағын 
3. 
бірлестіріп,  саусақтарының  ұштарын  бiр-бiрiне  тигiзiп, 
маңдайдың үстінен жаққа қарай сипап түсiредi. 
Екi  алақанын  тағы  да  топыраққа  сүртiп,  бiр-бiрiне  соғып, 
3. 
топырағын  сiлкiп  түсiрген  соң,  алдымен  сол  қолының  төрт 
бармағының  iшiмен  оң  қолының  үстiңгi  жағын  саусақтардан 
бастап шынтаққа дейiн сипау керек. Сосын қолының астыңғы 
жағын  шынтақтан  саусақтарға  қарай  сипау  керек.  Сол  қолын 
да дəл осылай iстеу керек. Сақинасын айналдыру керек. Қолда 
топырақтың  шаңы  қалу  шарт  емес.  Дəрет  жəне  ғұсыл  үшiн 
тəйəммум бiрдей алынады.
Тəйəммумды бұзатын жағдайлар
Тəйəммумды  керек  ететін  үзір  халі  бiтіп,  су  табылған  соң, 
дəрет  жəне  ғұсылды  бұзатын  басқа  да  жағдайларда  тəйəммум  да 
бұзылады. 
Дəрет, ғұсыл жəне тəйəммумнiң пайдалары
 
Ғибадат мақсатымен орындалған əрбiр тазалық денсаулығымыз 
үшiн орасан зор пайда келтіреді. Тəндiк пайдамен бiрге рухани пай-
дасы да бар. Солардың ішінен кейбіреулерін көрсете кетсек: 
Күнделікті  өмiрiмiзде  қолымызбен  қаншама  микроптар-
1. 
ды  ұстаймыз.  Дəрет  алғанда  қол,  бет  жəне  аяқтарды  жуу  терi 
ауруларының алдын алып, осы микроптарға қарсы қорғаныс болады. 
Ал микроп, паразит жəне бактериялардың кейбiреулерi денеге терi 
арқылы да кiредi.
Дəретте мұрынды жуу тыныс алу мүшесінде жиналған шаң 
2. 
жəне микроп жиынтықтарын кетіріп, организмге  енуінің алдын ала-
ды. 

- 70 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 71 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Беттi  салқын  сумен  жуу  терiнi  қуаттандырып  бас  ауруын 
3. 
жазып  əрі  шаршағанды  басады.  Тамырлар  мен  нервтердi  əрекетке 
келтіріп,  жұмысын  реттейді.  Əр  дайым  дəретті  жүрген  кісілердің 
қартайса да жүзіндегі жылылықтың жоғалмауы осы себептен.
Жүнiпке себеп болатын жағдайларда көп энергия жұмсалып, 
4. 
жүректің соғуы мен қан айналу жəне тыныс алу  жылдамдығы ар-
тады.  Организмнің  зорығуы  нəтижесінде  шаршау,  əлсіреу  сезіліп, 
мий функциялары баяулайды. Ғұсыл организмді бастапқы қалпына 
келтіреді. Дененi белгiлi уақыттарда жуып тұру гигиеналық тұрғыдан 
өте маңызды. 
Адам  организмі  био-электрлiк  өріспен  қапталған. 
5. 
Дененiң  саулығы  осы  электрлік  теңдікпен  тікелей  байланысты. 
Психологиялық депрессия, ауа-райы шарттары, киім-кешек, тұрмыс, 
жұмыс  шарттарының  əсері  жəне  ғұсыл  қажет  ететін  жағдайларда 
осы теңдік бұзылады.
 Бұл электрлік жүк, адам ашуланғанда қалыпты жағдайдан төрт 
есе, ал жүніп болғанда он екі есе артып кетеді. Қазіргі таңда инфра 
қызыл сəулелерімен дене сыртының арнайы суретін түсіру арқылы 
жыныстық  қатынастан  кейін  дене  сыртының  тым  артық  зиянды 
электр  қабатымен  қапталғаны  анықталған.  Осы  қабат  организмнің 
оттегі  алу  процесіне  кедергі  болатынындай  тері  реңінің  бұзылып, 
тез əжім түсуіне де себеп болады. Бұл жағдайдан құтылу үшін дене-
де ине ұшындай құрғақ жер қалдырмай жуыну керек. Осылайша су 
тамшылары организмде қалыптасқан зиянды электр қабатын алып, 
топыраққа  өткізу  арқылы  денені  бастапқы  қалпына  келтіреді.  Бұл 
тұрғыдан ғұсыл, медицина жағынан міндетті түрде істелінуі керек.
 6. Дəрет жəне ғұсылдың қан айналу системасына да айтарлықтай 
тигізетін əсері бар. Мысалы, тамырлардағы қатаю жəне тарылудың 
алдын  алады.  Ленф  системасының  ең  маңызды  орталықтарының 
бірі - мұрын іші жуылғанда оған əсер етіп, жұмысын жақсартады. 
Мойынның жуылуы да ленф системасына əсер етеді. Нəтижесінде 
дəрет  жəне  ғұсыл  ленф  айналымын  жеңілдетіп,  ленфосит  деген 
күресуші клеткалар организмді зиянды нəрселерден қорғайды жəне 
де иммунитетті күшейтеді.  
 7. Су табылмаған жағдайда топырақпен алынған тəйəммум де 
денедегi статик электрін  кетiредi.
2- НƏЖIСТЕН ТАҺАРАТ
Нəжістен  таһарат  -  денені,  киiмді  жəне  намаз  оқитын  жерді 
нəжiстен тазалау. Орамал, тақия, сəлде жəне мəсі де киім. Мойынға 
оралған  шарф  секілді  матаның  асылып  тұрған  ұшы  намазханмен 
бірге əрекет етіп тұрғаны үшін киiм есебiнде болып, егер сол жер-
де нəжiс болса, намаз қабыл болмайды. Төселген нəрсенiң үстiнде 
намаз оқығанда, аяқ басқан жəне сəжде еткен жерi таза болса, на-
маз қабыл болады. Жан-жағы лас болса, намазға кедергi болмайды. 
Өйткені төселген нəрсе шарф сияқты денемен бірге əрекет етпейді. 
Бiрақ жабық шишаның iшiнде зəрін алып жүретін аурулардың нама-
зы жаиз болмайды. Өйткенi шиша зəр пайда болатын жер емес. (Бұл 
үкімнен  қалтасында  одеколон,  спирт,  йод  шишасы  немесе  жабық 
ыдыста қан не нəжіс тиген орамал, мақта бар адамның намазы дұрыс 
болмайтыны белгілі болады.) Намаздың дұрыс болуы үшін жайна-
маз  ретінде  пайдаланып  жатқан  нəрсенің  кемінде  екi  аяқ  басатын 
жəне сəжде ететiн жері таза болуы керек. Нəжiстiң үстiне мата, айна, 
кленка жауып намаз оқуға болады. Сəжде уақытында киімнің етегі, 
не балақтары жердегі қурап қалған нəжiске тисе, намазға зияны бол-
майды. 
Терiде,  киiмде,  намаз  оқитын  жерде  ауыр  нəжiс  дирхам 
мөлшерiндей немесе одан аз болса, намаз қабыл болады. Дирхам 
мөлшерiне тең болса, тахриман мəкрух болып, жуу уəжiп. Дирхам-
нан  көп  болса,  жуу  парыз,  аз  болса,  сүннет  болады.  Алкогольдің 
бiр  тамшысының  өзін  жуу  парыз.  Екi  имам  Əбу  Юсуф  пен  Имам 
Мұхаммедтiң  жəне  де  басқа  үш  мазһабтың  үкімі  бойынша  ауыр 
нəжiс нүктедей аз болса да жуу парыз. Бұл мөлшер нəжiстiң киім, 
дене немесе жайнамазға тиген кездегі емес, намазға тұрған кездегi, 
яғни жайылған кездегі көлемі бойынша есептеледі.
Дирхам  мөлшері  –  қатқан  нəжістерде  1  мисқал,  яғни  4гр  80 
сантиграм  салмаққа;  ал  суық  нəжістерде  ашық  алақанда  ақпай 
тұрып қалатын судың көлеміне тең. 1 мисқалдан аз болған қатқан 
нəжіс киімнің алақан шұқырынан кеңірек алаңына жайылған болса, 
намазға зияны болмайды. Нəжiстiң екi түрi бар:
1-  Ауыр  нəжiс:  Адамнан  шыққанда  дəретті  немесе  ғұсылды 
бұзатын;  (жарқанаттан  басқа)  етi  желiнбейтiн;  жануарлардың  сы-
лынып алынған жəне иленбеген терiсi, етi, тезегi жəне сiдiгi; адам 
жəне бүкiл жануарлардың қаны, өлексе, доңыз етi; үй құстары мен 
үй жануарларының тезегі ғализ, яғни ауыр болып есептеледi. 

- 70 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 71 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Беттi  салқын  сумен  жуу  терiнi  қуаттандырып  бас  ауруын 
3. 
жазып  əрі  шаршағанды  басады.  Тамырлар  мен  нервтердi  əрекетке 
келтіріп,  жұмысын  реттейді.  Əр  дайым  дəретті  жүрген  кісілердің 
қартайса да жүзіндегі жылылықтың жоғалмауы осы себептен.
Жүнiпке себеп болатын жағдайларда көп энергия жұмсалып, 
4. 
жүректің соғуы мен қан айналу жəне тыныс алу  жылдамдығы ар-
тады.  Организмнің  зорығуы  нəтижесінде  шаршау,  əлсіреу  сезіліп, 
мий функциялары баяулайды. Ғұсыл организмді бастапқы қалпына 
келтіреді. Дененi белгiлi уақыттарда жуып тұру гигиеналық тұрғыдан 
өте маңызды. 
Адам  организмі  био-электрлiк  өріспен  қапталған. 
5. 
Дененiң  саулығы  осы  электрлік  теңдікпен  тікелей  байланысты. 
Психологиялық депрессия, ауа-райы шарттары, киім-кешек, тұрмыс, 
жұмыс  шарттарының  əсері  жəне  ғұсыл  қажет  ететін  жағдайларда 
осы теңдік бұзылады.
 Бұл электрлік жүк, адам ашуланғанда қалыпты жағдайдан төрт 
есе, ал жүніп болғанда он екі есе артып кетеді. Қазіргі таңда инфра 
қызыл сəулелерімен дене сыртының арнайы суретін түсіру арқылы 
жыныстық  қатынастан  кейін  дене  сыртының  тым  артық  зиянды 
электр  қабатымен  қапталғаны  анықталған.  Осы  қабат  организмнің 
оттегі  алу  процесіне  кедергі  болатынындай  тері  реңінің  бұзылып, 
тез əжім түсуіне де себеп болады. Бұл жағдайдан құтылу үшін дене-
де ине ұшындай құрғақ жер қалдырмай жуыну керек. Осылайша су 
тамшылары организмде қалыптасқан зиянды электр қабатын алып, 
топыраққа  өткізу  арқылы  денені  бастапқы  қалпына  келтіреді.  Бұл 
тұрғыдан ғұсыл, медицина жағынан міндетті түрде істелінуі керек.
 6. Дəрет жəне ғұсылдың қан айналу системасына да айтарлықтай 
тигізетін əсері бар. Мысалы, тамырлардағы қатаю жəне тарылудың 
алдын  алады.  Ленф  системасының  ең  маңызды  орталықтарының 
бірі - мұрын іші жуылғанда оған əсер етіп, жұмысын жақсартады. 
Мойынның жуылуы да ленф системасына əсер етеді. Нəтижесінде 
дəрет  жəне  ғұсыл  ленф  айналымын  жеңілдетіп,  ленфосит  деген 
күресуші клеткалар организмді зиянды нəрселерден қорғайды жəне 
де иммунитетті күшейтеді.  
 7. Су табылмаған жағдайда топырақпен алынған тəйəммум де 
денедегi статик электрін  кетiредi.
2- НƏЖIСТЕН ТАҺАРАТ
Нəжістен  таһарат  -  денені,  киiмді  жəне  намаз  оқитын  жерді 
нəжiстен тазалау. Орамал, тақия, сəлде жəне мəсі де киім. Мойынға 
оралған  шарф  секілді  матаның  асылып  тұрған  ұшы  намазханмен 
бірге əрекет етіп тұрғаны үшін киiм есебiнде болып, егер сол жер-
де нəжiс болса, намаз қабыл болмайды. Төселген нəрсенiң үстiнде 
намаз оқығанда, аяқ басқан жəне сəжде еткен жерi таза болса, на-
маз қабыл болады. Жан-жағы лас болса, намазға кедергi болмайды. 
Өйткені төселген нəрсе шарф сияқты денемен бірге əрекет етпейді. 
Бiрақ жабық шишаның iшiнде зəрін алып жүретін аурулардың нама-
зы жаиз болмайды. Өйткенi шиша зəр пайда болатын жер емес. (Бұл 
үкімнен  қалтасында  одеколон,  спирт,  йод  шишасы  немесе  жабық 
ыдыста қан не нəжіс тиген орамал, мақта бар адамның намазы дұрыс 
болмайтыны белгілі болады.) Намаздың дұрыс болуы үшін жайна-
маз  ретінде  пайдаланып  жатқан  нəрсенің  кемінде  екi  аяқ  басатын 
жəне сəжде ететiн жері таза болуы керек. Нəжiстiң үстiне мата, айна, 
кленка жауып намаз оқуға болады. Сəжде уақытында киімнің етегі, 
не балақтары жердегі қурап қалған нəжiске тисе, намазға зияны бол-
майды. 
Терiде,  киiмде,  намаз  оқитын  жерде  ауыр  нəжiс  дирхам 
мөлшерiндей немесе одан аз болса, намаз қабыл болады. Дирхам 
мөлшерiне тең болса, тахриман мəкрух болып, жуу уəжiп. Дирхам-
нан  көп  болса,  жуу  парыз,  аз  болса,  сүннет  болады.  Алкогольдің 
бiр  тамшысының  өзін  жуу  парыз.  Екi  имам  Əбу  Юсуф  пен  Имам 
Мұхаммедтiң  жəне  де  басқа  үш  мазһабтың  үкімі  бойынша  ауыр 
нəжiс нүктедей аз болса да жуу парыз. Бұл мөлшер нəжiстiң киім, 
дене немесе жайнамазға тиген кездегі емес, намазға тұрған кездегi, 
яғни жайылған кездегі көлемі бойынша есептеледі.
Дирхам  мөлшері  –  қатқан  нəжістерде  1  мисқал,  яғни  4гр  80 
сантиграм  салмаққа;  ал  суық  нəжістерде  ашық  алақанда  ақпай 
тұрып қалатын судың көлеміне тең. 1 мисқалдан аз болған қатқан 
нəжіс киімнің алақан шұқырынан кеңірек алаңына жайылған болса, 
намазға зияны болмайды. Нəжiстiң екi түрi бар:
1-  Ауыр  нəжiс:  Адамнан  шыққанда  дəретті  немесе  ғұсылды 
бұзатын;  (жарқанаттан  басқа)  етi  желiнбейтiн;  жануарлардың  сы-
лынып алынған жəне иленбеген терiсi, етi, тезегi жəне сiдiгi; адам 
жəне бүкiл жануарлардың қаны, өлексе, доңыз етi; үй құстары мен 
үй жануарларының тезегі ғализ, яғни ауыр болып есептеледi. 

- 72 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 73 -
НАМАЗ КІТАБЫ
2- Жеңіл нəжіс: Етi халал төрт аяқты жануарлардың сiдiгi жəне 
етi харам құстардың тезегі жеңiл нəжіс болып есептеледi. Көгершiн, 
торғай  жəне  сол  сияқты  етi  халал  құстардың  тезегі  таза.  Жеңіл 
нəжістер  денеге немесе киімнің бір жеріне тигенде киімнің немесе 
мүшенің төрттен бірінен аз болса, намазға зияны болмайды.  
Шараптың  сұйығын  ажырату  арқылы  алынатын  раки  немесе 
спирт ауыр нəжіске жатады, əрі шарап сияқты харам болады. Намаз 
оқымай тұрып қан, спирт, алкоголь араласқан iшiмдiктердi денеден 
жəне теріден жуып тазалау керек. Бұлардың спиртi ұшып кетсе де 
таза болмайды. Ішінде осы сияқты нəрселер болған ыдыстарды на-
маз алдында қалтадан шығарып қою керек. 
Нəжiстер кез келген таза сумен тазаланады. Дəрет жəне ғұсылда 
қолданылған суға мұстамал су делінедi. Бұл су таза болса да хаде-
стен таһаратқа жарамсыз. Яғни бұл сумен нəжiс тазаланады, бiрақ 
дəрет жəне ғұсыл алынбайды. 
ИСТИНЖА: Алдынан жəне артынан шыққан нəжiстi тазалау 
истинжа делінеді. Истинжа, яғни іш дəрет сүннетi мүəккəдə. Яғни 
дəретханада дəрет сындырған соң, еркек немесе əйелдiң тас, кесек 
немесе  сумен  алды-артын  тазалауы  сүннет.  Бiрақ  басқалардың  ал-
дында əурет жерiн ашпай истинжа ете алмаса, нəжiс көп болса да 
іш дəрет алмайды. Намазын солай оқиды. Əурет жерiн ашса фасық 
- күнəһар болады. Жалғыз қалғанда сумен истинжа етiп əлгі нама-
зын қайтадан оқиды. Өйткенi, бір əмiрдi орындау харам істестеуіне 
себеп нбайдынып қою керек.рі ішілуі де шарап сияқты харам бола-
ды.нде уіне себеп болса, харамды жасамау үшiн ол əмiрдi (кейінге 
қалдырады немесе) істемейді.
Сүйек, тағам, тезек, қыш, шишаның майдасы, көмiр, жануардың 
жемi жəне де өзгенің затымен, мұхтарам яғни қадірлі заттармен ис-
тинжа  ету  тахримəн  мəкрух.  Аяқ  астында  сiдiк  жиналатын  жерде 
ғұсыл алу жаиз емес. Бiрақ сiдiк ағып кетiп жиналмайтын болса, жаиз 
болады.  Истинжада  қолданылған  суды  киiмге  шашыратпау  керек. 
Сондықтан истинжаны əурет жерiн ашып, ешкім жоқ жерде жасау 
керек. Кранның басында қолын іш киімінің ішіне салып, уысындағы 
сумен зəр тиген жерін жуу истинжа болмайды. Керісінше уысындағы 
судың  барлығы  нəжіс  болып,  киімдегі  су  тиген  жерлерді  де  нəжіс 
қылады.  Су  тиген  жерлердің  барлығын  қосқанда  алақан  шұңқыры 
алаңынан көп болса, намаз қабыл болмайды.

жүктеу/скачать 2,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: