Китаб-ус-салат намаз кітабы даярлаған: Хасан Яваш Жетінші басылым

- 146 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 147 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Ең соңында алтындар қай кедейде қалған болса, сол кісі өз қалауы 
жəне ризашылығымен мұрагерге: «Мына алтындарды өзiңе сыйлық 
еттiм»– деп, ал оған өкiл: «Қабыл еттiм»- десе қабыл етiледi де 
дүниеден  өткен  кiсi  үшiн  исқат  жəне  дəуір  жасалынған  болады. 
Ал егер кедей алтындарды сыйға тартпаса, өз мүлкі болғандықтан 
ешкім одан тартып ала алмайды. Мұрагер ақшаны, алтынды немесе 
дүниеден өткен кiсiнiң киiмдерiн кедейлерге берiп, бұл садақаның 
сауабын да мəйіттің рухына бағыштайды. Қарызы болған кедей жəне 
балиғат жасына толмаған бала дəуір жасауға қатыспау керек. Өйткені 
алтындарды алғанда алдымен қарыздарын өтеу парыз болады. Бұл 
парызды орындамай, алтындарды мəйіттің исқаты үшін жанындағы 
кедейге  беруі  жаиз  болмайды.  Дəуір  қабыл  болса  да  өзі  сауап  ала 
алмайды. Тіпті күнəһар болады.
Мүлкi, мирасы болмаған кiсi өлер алдында дəуір етiлуiн өсиет 
етсе, мұрагеріне бұл өсиетiн орындау уəжiп болмайды. Мəйітке қаза-
қарыз  каффараттарын  исқат  ететіндей  дүниесiн  мирастың  үштен 
бiрiн  аспау  шартымен  өсиет  етіп  кетуі  уəжiп  болады.  Сонда  дəуір 
жасау  қажет  болмай,  исқат  етіледі.  Мүлкінің  үштен  бiрi  исқатқа 
жетсе де, үштен бiрiнен аз малын дəуір етуді өсиет етсе күнəһар бо-
лады. «Ибн Абидин» кiтабының 5-шi томының 270-шi бетiнде бы-
лай дейдi: «Артында кiшкентай балалары немесе балиғатқа жет-
кен (ересек жаста) өзі кедей, мирасқа мұқтаж, салих ұл-қыздары 
қалған ауру кiсiнің, бүкіл мирасын нəпiл болған қайырымдылықтарға 
берілуін өсиет етпегені жақсы. Керісінше бар дүниесін салих бала-
ларына қалдыруы абзал». «Бəззазия» атты кiтапта сыйлық жайын-
да түсiндiргенде: «Артында пасық-күнəға берілген ұл-қызы болған 
кісінің, бүкіл мүлкін садақа, қайырымдылықтарға жұмсап, балала-
рына мирас қалдырмауы керек. Өйткенi күнə iстеуге көмектескен 
болады. Пасық балаға да нафақасынан артық ақша, мал-мүлік бер-
меу керек»- делінген.
Өте көп намаз, ораза, зекет, ант, құрбан қарыздары болып, ол 
үшiн  мирасының  үштен  бiрiнен  аз  болған  дүниесiн  дəуір  етiлуi 
жəне қалған малымен Құран Кəрiм, хатым жəне мəулiт оқытылуын 
өсиет ету жаиз емес. Оларды оқу үшiн ақша берген жəне алған адам 
күнəһар  болады.  Құран  Кəрiмдi  үйрету  үшiн  ақша  алу  жəне  беру 
дұрыс делiнген. Ал оқу - оқыту үшін жаиз емес.
Өлген  адамның  қарыз  намазын,  оразасын  мирасқоры  немесе 
басқа бiреудiң оқып не тұтып қаза етуі дұрыс емес. Бiрақ нəпiл намаз 
оқып, ораза ұстап сауабын өлген адамның рухына бағыштау дұрыс 
əрі жақсы болады.
Өлген адамның қарыз болған қажылығын өсиет еткен адамының 
өтеуi  жаиз.  Яғни  өлген  адамды  қарызынан  құтқарады.  Өйткенi 
қажылық  -  əрі  денемен,  əрi  мал-мүлiкпен  орындалатын  ғибадат. 
Нəпiл  қажылықты  кез-келген  уақытта  өзгелердiң  орнына  жасауға 
болады. Парыз қажылығы болса, тек өмірінің соңына дейін қажыға 
бара алмайтын жағдайдағы кісінің орнына өкілі орындайды. 
«Мəжма-ул-анхур» жəне «Дурр-ул мунтақа» атты еңбектерде 
былай  делiнедi:  «Өлген  адамның  исқаттары  (қарыздары)  ол  кiсi 
көмiлмей тұрып өтелуi тиiс». Көмiлгеннен кейiн де өтеуге рұқсат 
бар екендігі «Кухистани» атты кітапта жазылған.
Мəйіт үшiн намаз, ораза, зекет, құрбан қазасының исқатында, 
бiр кедейге нисаб өлшемiнен (96гр алтын) артық мүлік беруге бола-
ды. Тiптi алтынның барлығын бiр кедейге беруге де болады.
Өлiм аузында жатқан кiсiнiң қаза болып қалған намаздарының 
фидйасын  (төлемiн)  беру  дұрыс  емес.  Ораза  ұстай  алмайтындай 
жасқа  келген  қарттардың  ораза  орнына  фидйасын  берулері  жаиз. 
Ауру кiсi намаздарын ишаратпен оқыса да өтеуi керек. Ишаратпен 
бiр  күннен  артық  намазын  өтеуге  күшi  жетпеген  кiсiнiң  оқымаған 
намаздары  кешiрiледi.  Денсаулығы  жақсарғанда  бұл  намаздарды 
қаза  етпейдi.  Ал  ұстай  алмаған  оразаларын  қайтадан  өтеуi  керек. 
Денсаулығы нашарлап дүниеден өтетiн болса, оразаларының қарызы 
кешiрiледi. 

- 148 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 149 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Сегізінші бөлім
Отыз екi жəне елу төрт парыз
Балиғат  жасына  толған  жеткiншек  жəне  кəпір  адам,  кəлимаи 
тауһид, яғни «Лə илаһа иллаллаһ Мұхаммəдəн расулаллаһ» деп 
айтып жəне оның мағынасын бiлiп сенгеннен кейiн мұсылман бола-
ды.
Кəпiр  кiсi  иман  еткеннен  кейiн  күнəларының  барлығы 
кешiрiледi.  Бірақ  ол  əрбiр  мұсылман  секiлдi  иманның  алты  шар-
тын  жаттап,  мағынасын  үйренуі,  оларға  сенiп  жəне  Исламның 
барлық қағидаларын Мұхаммед алейһиссалам айтқан əмiрлерi мен 
тыйымдарының барлығын Аллаһу та’аладан келгенiне сендiм деуi ке-
рек. Содан кейiн мүмкiндiгі болған кезде барлық мiнез-құлықтардан 
жəне кездескен істерден парыз болғандарды, яғни əмiр етiлген iстердi 
жəне харам болған тыйымдарды үйренуі парыз. Бұларды үйренудiң, 
парыздарды орындаудың, харамдардан сақтанудың парыз екендігін 
мойындамаса,  яғни  сенбесе  иманы  кетеді.  Оқып  үйренгендерiн 
ұнатпаса, қабылдамаса мүртед болып, діннен шығады. Мүртед «Лə 
илаһə иллаллаһ» деумен жəне исламның кейбiр əмiрлерiн орындау-
мен, мəселен намаз оқу, ораза ұстау, қажылыққа бару, қайырлы iстер  
істеумен  мұсылман  болмайды.  Бұл  жақсылықтарының  ахыретте 
ешқандай пайдасын көрмейдi. Қабылдамағанына немесе сенбегенiне 
тəубе етіп, өкiнуi керек. 
Ислам  ғалымдары  əрбiр  мұсылманның  үйренуi,  сенуi  жəне 
орындауы  керек  болған  отыз  екi  парыз  жəне  оған  қоса  елу  төртін 
белгiлеген. [Орталық Азияда өткен ғалымдардың кітаптары бойын-
ша 40 жəне 70 парыз деп аталады.]
Отыз екi парыз
Иманның алты шарты.
Исламның бес шарты. 
Намаздың он екi шарты.
Ғұсылдың үш шарты.
Дəреттiң төрт шарты 
Тəйəммумның екi шарты. 
(Тəйəммумның  парызы  үшеу  деген  ғалымдардың  айтуынша 
барлығы 33 парыз болады). 
Иманның шарттары (6)
1. Аллаһу та’аланың барлығына жəне бiрлiгiне сену. 
2. Перiштелерiне сену. 
3. Аллаһу та’ала түсiрген кiтаптарға сену. 
4. Аллаһу та’аланың пайғамбарларына сену. 
5. Ахырет күнiне, қайта тірілуге сену. 
6.  Тағдырға,  яғни  жақсылық  пен  жамандықтың  Аллаһтан 
екендiгiне сену. 
Исламның шарттары (5)
 7.   Кəлима-и шаһадат айту.  
 8.   Күнде бес уақыт намаз оқу. 
 9.   Мал-мүліктің зекетiн беру. 
 10.  Рамазан айында ораза ұстау. 
 11. Жағдайы бар адамның өмiрiнде бiр рет қажылыққа баруы.         
Намаздың парыздары (12)
А) Сыртқы парыздары 7, бұларды шарттары деп те атайды.
12. Хадестен таһарат, 
13. Нажестен таһарат.
14. Əурет жерiн жабу. 
15. Қыблаға қарау. 
16. Уақыт. 
17. Ниет.   
18. Ифтитах (тахрима) тəкбiрi.    
Б) Iшкi парыздары бесеу, бұларды рүкін деп атайды.
19. Қиям. 
20. Қыраат.
21. Рүку. 
22. Сəжде. 
23. Қадайы ахир, яғни соңғы отыру.                                     

- 148 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 149 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Сегізінші бөлім
Отыз екi жəне елу төрт парыз
Балиғат  жасына  толған  жеткiншек  жəне  кəпір  адам,  кəлимаи 
тауһид, яғни «Лə илаһа иллаллаһ Мұхаммəдəн расулаллаһ» деп 
айтып жəне оның мағынасын бiлiп сенгеннен кейiн мұсылман бола-
ды.
Кəпiр  кiсi  иман  еткеннен  кейiн  күнəларының  барлығы 
кешiрiледi.  Бірақ  ол  əрбiр  мұсылман  секiлдi  иманның  алты  шар-
тын  жаттап,  мағынасын  үйренуі,  оларға  сенiп  жəне  Исламның 
барлық қағидаларын Мұхаммед алейһиссалам айтқан əмiрлерi мен 
тыйымдарының барлығын Аллаһу та’аладан келгенiне сендiм деуi ке-
рек. Содан кейiн мүмкiндiгі болған кезде барлық мiнез-құлықтардан 
жəне кездескен істерден парыз болғандарды, яғни əмiр етiлген iстердi 
жəне харам болған тыйымдарды үйренуі парыз. Бұларды үйренудiң, 
парыздарды орындаудың, харамдардан сақтанудың парыз екендігін 
мойындамаса,  яғни  сенбесе  иманы  кетеді.  Оқып  үйренгендерiн 
ұнатпаса, қабылдамаса мүртед болып, діннен шығады. Мүртед «Лə 
илаһə иллаллаһ» деумен жəне исламның кейбiр əмiрлерiн орындау-
мен, мəселен намаз оқу, ораза ұстау, қажылыққа бару, қайырлы iстер  
істеумен  мұсылман  болмайды.  Бұл  жақсылықтарының  ахыретте 
ешқандай пайдасын көрмейдi. Қабылдамағанына немесе сенбегенiне 
тəубе етіп, өкiнуi керек. 
Ислам  ғалымдары  əрбiр  мұсылманның  үйренуi,  сенуi  жəне 
орындауы  керек  болған  отыз  екi  парыз  жəне  оған  қоса  елу  төртін 
белгiлеген. [Орталық Азияда өткен ғалымдардың кітаптары бойын-
ша 40 жəне 70 парыз деп аталады.]
Отыз екi парыз
Иманның алты шарты.
Исламның бес шарты. 
Намаздың он екi шарты.
Ғұсылдың үш шарты.
Дəреттiң төрт шарты 
Тəйəммумның екi шарты. 
(Тəйəммумның  парызы  үшеу  деген  ғалымдардың  айтуынша 
барлығы 33 парыз болады). 
Иманның шарттары (6)
1. Аллаһу та’аланың барлығына жəне бiрлiгiне сену. 
2. Перiштелерiне сену. 
3. Аллаһу та’ала түсiрген кiтаптарға сену. 
4. Аллаһу та’аланың пайғамбарларына сену. 
5. Ахырет күнiне, қайта тірілуге сену. 
6.  Тағдырға,  яғни  жақсылық  пен  жамандықтың  Аллаһтан 
екендiгiне сену. 
Исламның шарттары (5)
 7.   Кəлима-и шаһадат айту.  
 8.   Күнде бес уақыт намаз оқу. 
 9.   Мал-мүліктің зекетiн беру. 
 10.  Рамазан айында ораза ұстау. 
 11. Жағдайы бар адамның өмiрiнде бiр рет қажылыққа баруы.         
Намаздың парыздары (12)
А) Сыртқы парыздары 7, бұларды шарттары деп те атайды.
12. Хадестен таһарат, 
13. Нажестен таһарат.
14. Əурет жерiн жабу. 
15. Қыблаға қарау. 
16. Уақыт. 
17. Ниет.   
18. Ифтитах (тахрима) тəкбiрi.    
Б) Iшкi парыздары бесеу, бұларды рүкін деп атайды.
19. Қиям. 
20. Қыраат.
21. Рүку. 
22. Сəжде. 
23. Қадайы ахир, яғни соңғы отыру.                                     

- 150 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 151 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Дəреттiң парыздары (4)
24. Дəрет алғанда бетiн жуу. 
25. Қолдарын шынтақтарымен қоса жуу. 
26. Басының төрттен бiрiне мəсих тарту.
27. Аяқтарын тобықтарымен қоса жуу. 
                  
Ғұсылдың парыздары (3)
28. Ауызды шаю. 
29. Мұрынды шаю.
30. Бүкiл денені жуу. 
                 
Тəйəммумның парыздары (2)
31. Жүнiптіктен немесе дəретсіздіктен тазаруға ниет етуi. 
32. Екi қолын таза топыраққа ұрып жүзiне мəсих ету жəне қайта 
екi қолын таза топыраққа ұрып, екi қолын шынтақтан бiлекке дейiн 
сипау.
Елу төрт парыз
Аллаһу та’аланың бiр болғанына сену;
1. 
Халал тамақ жеу;
2. 
Дəрет алу;
3. 
Бес уақыт намаз оқу;
4. 
Жүнiп болғанда ғұсыл алу;
5. 
Ризықтың Аллаһу та’аладан болғанына сену;
6. 
Халал жəне таза киiм кию;
7. 
Аллаһқа тəуекел ету;
8. 
Қанағат ету;
9. 
Берген нығметтері үшін Аллаһу та’алаға шүкiр ету;
10. 
Қазаға риза болу;
11. 
Қиыншылыққа сабыр ету;
12. 
Күнəларға тəубе ету;
13. 
Аллаһ ризалығы үшiн ғибадат ету;
14. 
Шайтанды дұшпан білу;
15. 
Құран Кəрiмнiң үкiмiне риза болу;
16. 
Өлiмнiң хақ екенiн бiлу;
17. 
Аллаһтың достарына дос, дұшпандарына дұшпан болу;
18. 
Əке-шешеге жақсылық жасау;
19. 
Сауапты істі уағыздап, азапты істен қайтару;
20. 
Туыстарына жақсы қарым-қатынас жасау;
21. 
Аманатқа қиянат етпеу;
22. 
Əрдайым  Аллаһу  та’аладан  қорқып,  бұзықтық  жəне 
23. 
азғындықты тəрк ету;
Аллаһқа жəне расулына мойынсұну;
24. 
Күнəдан қашып ғибадатпен айналысу;
25. 
Мұсылман əмірлерге бағыну;
26. 
Əлемге ғибрат көзiмен қарау;
27. 
Аллаһтың бар екендiгiн тəфəккур ету (пікір ету);
28. 
Тiлiн жалған сөздерден қорғау;
29. 
Жүрегiн (көңілін) таза ұстау;
30. 
Ешкiмдi масқара етпеу;
31. 
Харамға қарамау;
32. 
Кез-келген жағдайда сөзінде шыншыл болу;
33. 
Құлағын харам сөз тыңдаудан сақтау;
34. 
Ілiм үйрену;
35. 
Таразыны жəне өлшеу аспаптарын дұрыс қолдану; 
36. 
Аллаһу та’аланың азабына түспейтiндiгiне сенiмдi болмай, 
37. 
əрдайым қорқу;
Мұсылман кедейлерге зекет, жəрдем беру;
38. 
Аллаһтың рахметiнен үмiт үзбеу; 
39. 
Нəпсiнiң қалауларына ермеу;
40. 
Аллаһ ризалығы үшiн бiреуге тамақ жегiзу;
41. 
Жеткiлiктi мөлшерде несібесін табу үшiн еңбек ету;
42. 
Дүние-мүлкiнiң зекетiн беру, егіннің ушрін беру;
43. 
Хайз жəне босанған əйеліне жақын болмау;
44. 
Жүрегiн күнəлардан тазалау;
45. 
Тəкаппар болудан сақтану;
46. 
Балиғатқа жетпеген жетiмнiң дүниесiн қорғау;
47. 
Еркек еркекпен жыныстық қатынаста болмау; (Лұтилік) 
48. 
Бес уақыт намазын уақытылы оқып, қазаға қалдырмау;
49. 
Зұлымдықпен бiреудiң мүлкін жемеу;
50. 
Аллаһу та’алаға серiк қоспау;
51. 
Зинадан сақтану;
52. 
Шарап жəне алкогольды ішімдіктер iшпеу;
53. 
Жоқ нəрсеге ант етпеу;
54. 

- 150 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 151 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Дəреттiң парыздары (4)
24. Дəрет алғанда бетiн жуу. 
25. Қолдарын шынтақтарымен қоса жуу. 
26. Басының төрттен бiрiне мəсих тарту.
27. Аяқтарын тобықтарымен қоса жуу. 
                  
Ғұсылдың парыздары (3)
28. Ауызды шаю. 
29. Мұрынды шаю.
30. Бүкiл денені жуу. 
                 
Тəйəммумның парыздары (2)
31. Жүнiптіктен немесе дəретсіздіктен тазаруға ниет етуi. 
32. Екi қолын таза топыраққа ұрып жүзiне мəсих ету жəне қайта 
екi қолын таза топыраққа ұрып, екi қолын шынтақтан бiлекке дейiн 
сипау.
Елу төрт парыз
Аллаһу та’аланың бiр болғанына сену;
1. 
Халал тамақ жеу;
2. 
Дəрет алу;
3. 
Бес уақыт намаз оқу;
4. 
Жүнiп болғанда ғұсыл алу;
5. 
Ризықтың Аллаһу та’аладан болғанына сену;
6. 
Халал жəне таза киiм кию;
7. 
Аллаһқа тəуекел ету;
8. 
Қанағат ету;
9. 
Берген нығметтері үшін Аллаһу та’алаға шүкiр ету;
10. 
Қазаға риза болу;
11. 
Қиыншылыққа сабыр ету;
12. 
Күнəларға тəубе ету;
13. 
Аллаһ ризалығы үшiн ғибадат ету;
14. 
Шайтанды дұшпан білу;
15. 
Құран Кəрiмнiң үкiмiне риза болу;
16. 
Өлiмнiң хақ екенiн бiлу;
17. 
Аллаһтың достарына дос, дұшпандарына дұшпан болу;
18. 
Əке-шешеге жақсылық жасау;
19. 
Сауапты істі уағыздап, азапты істен қайтару;
20. 
Туыстарына жақсы қарым-қатынас жасау;
21. 
Аманатқа қиянат етпеу;
22. 
Əрдайым  Аллаһу  та’аладан  қорқып,  бұзықтық  жəне 
23. 
азғындықты тəрк ету;
Аллаһқа жəне расулына мойынсұну;
24. 
Күнəдан қашып ғибадатпен айналысу;
25. 
Мұсылман əмірлерге бағыну;
26. 
Əлемге ғибрат көзiмен қарау;
27. 
Аллаһтың бар екендiгiн тəфəккур ету (пікір ету);
28. 
Тiлiн жалған сөздерден қорғау;
29. 
Жүрегiн (көңілін) таза ұстау;
30. 
Ешкiмдi масқара етпеу;
31. 
Харамға қарамау;
32. 
Кез-келген жағдайда сөзінде шыншыл болу;
33. 
Құлағын харам сөз тыңдаудан сақтау;
34. 
Ілiм үйрену;
35. 
Таразыны жəне өлшеу аспаптарын дұрыс қолдану; 
36. 
Аллаһу та’аланың азабына түспейтiндiгiне сенiмдi болмай, 
37. 
əрдайым қорқу;
Мұсылман кедейлерге зекет, жəрдем беру;
38. 
Аллаһтың рахметiнен үмiт үзбеу; 
39. 
Нəпсiнiң қалауларына ермеу;
40. 
Аллаһ ризалығы үшiн бiреуге тамақ жегiзу;
41. 
Жеткiлiктi мөлшерде несібесін табу үшiн еңбек ету;
42. 
Дүние-мүлкiнiң зекетiн беру, егіннің ушрін беру;
43. 
Хайз жəне босанған əйеліне жақын болмау;
44. 
Жүрегiн күнəлардан тазалау;
45. 
Тəкаппар болудан сақтану;
46. 
Балиғатқа жетпеген жетiмнiң дүниесiн қорғау;
47. 
Еркек еркекпен жыныстық қатынаста болмау; (Лұтилік) 
48. 
Бес уақыт намазын уақытылы оқып, қазаға қалдырмау;
49. 
Зұлымдықпен бiреудiң мүлкін жемеу;
50. 
Аллаһу та’алаға серiк қоспау;
51. 
Зинадан сақтану;
52. 
Шарап жəне алкогольды ішімдіктер iшпеу;
53. 
Жоқ нəрсеге ант етпеу;
54. 

- 152 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 153 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Күпiр бабы
Жамандықтардың ең жаманы - Аллаһу та’алаға сенбеу, атеист, 
дінсіз болу. Сену керек болған нəрселерге сенбеу күпiршілік бола-
ды.  Мұхаммед  алейһиссаламға  сенбеу  күпiр  болады.  Мұхаммед 
алейһиссаламның  Аллаһу  та’ала  тарапынан  əкелiп  бiлдiрген 
нəрселерiнiң  барлығына  жүрекпен  сенiп,  тiлмен  айтуды,  сөйлеудi 
иман  дейдi.  Өміріне  қауiп  төнiп  тұрғанда  сөйлемеуi  кешiрiледi. 
Иман  дұрыс  болу  үшiн  Исламда  күпiр  деп  көрсетілген  нəрселердi 
айтудан  жəне  қолданудан  сақтану  керек.  Исламдағы  үкiмдердiң 
бiрiне  немқұрайлы  қарау,  Құран  Кəрiмдi,  перiштелердi  жəне 
пайғамбарларды мазақ ету күпiр белгiлерi болып табылады. Инкар 
ету деп - естiгеннен кейiн сенбеу, жоққа шығару, шындық екендiгiн 
мойындамауды айтады. Күмəндану да инкар болады. 
Күпiр үш түрге бөлінеді: жаһли, жухуди жəне һукми.
Естiмегені,  бiлмегенi  үшін  діннен  шыққандардың  күпiрi 
1. 
күфри жаһлиге жатады. Жаһли күпір сауатсыздықтан туындайды, 
əрі  екi  түрлi  болады:  Бiрiншiсi,  жай  күпір.  Мұндай  адам  өзінің 
жаһил (сауатсыз) екендігін біледі. Бұларда қате, бидғат сенiм деген 
болмайды.  Яғни,  жануарлар  сияқты  сауатсыз,  қараңғы  болады. 
Өйткенi  адамды  жануардан  айыратын  нəрсе  бiлiм  мен  түсiнiк. 
Бұлар  тіпті  жануарлардан  да  төмен  тұрады.  Өйткені  жануарлар  өз 
жаратылыс  мақсаттарына  сай  өмір  сүргендігінен  əлгі  адамдардан 
жоғарырақ тұрады. Жаһли күпiрдiң  екiншi түрi жаһлі мүрəккап. 
Мағынасы  қате,  бұрыс  сенiм  дегенге  келеді.  Грек  философтары 
жəне  мұсылмандардан  жетпiс  екi  бидғат  фирқасынан  Исламда 
ашық білдірілген нəрселерге сенбейтіндері осы топқа жатады. Бұл 
күпiрлiктiң түрi бiрiншiсiнен де ауыр. Емделуі қиын ауру.
Жухуди
2. 
 деп аталатын екінші күпірі инади немесе қырсықтық 
күпірі деп те айтылады. Бұл топ бiлiп тұрса да мойындамайтындарды 
қамтиды.  Бұл  тəкəппарлықтан,  абырой  сүйгендіктен  жəне  атағын 
жоғалтудан  қорқудан  туындайды.  Перғауын  мен  жолдастарының, 
Византия патшасы Гераклдың күпірлері осындай болған.  
Күпiрлiктiң үшiншi түрi 
3. 
- һүкми (үкім) күпiрлiк. Исламда 
имансыздық  белгісі  деп  үкім  етілген  сөздерді  айтқан,  əрекеттерді 
істеген кісі жүрегімен сенсе де кəпір болады. 
Ислам дінінің аяқасты қылған нəрселерін құрметтеу, ал құрмет 
тұтқан  нəрселерін  аяқасты  қылу  күпіршілік  болады.  Төменде  Ис-
ламда айтылуы немесе істелінуі кəпірлікке себеп болатын күпір сөз 
жəне əрекеттер білдіріледі: 
«Аллаһу та’ала Арштан немесе көктен (жоғарыдан) бiзге 
1. 
қарап тұр» - деу. (Аллаһты мекенге байлағаны үшін)
«Сен маған зұлымдық жасағаның сияқты Аллаһу та’ала 
2. 
да    саған  зұлымдық  жасап  жатыр»  -  деу.  (Аллаһу  та’ала  ешкімге 
зұлымдық жасамайды.)
«Бiр мұсылман мен үшiн яһуди сияқты» - деу күпiрлiк. 
3. 
(мұсылманды кəпірге теңестіргені үшін.)
Өтiрiк  сөзге
4. 
    «Құдай  ұрсын,  шын  айтамын»  -  деп  ант 
ішу.
Перiштелердi балағаттау. 
5. 
Құран  Кəрiмді,  тіпті  бiр  əрпiн  құрмет  етпей  мазақ  ету, 
6. 
сенбеу.
Музыкалық аспап тартып Құран оқу.
7. 
Хақ  болған  Таурат  жəне  Iнжiлді  жамандау  күпiрлiк. 
8. 
(Қазiргi таңда дұрыс Таурат жəне тура Інжiл жоқ.)
Құран  Кəрiмді  қасақана  арапша  əріптерден  басқа 
9. 
əріптермен оқып, “Міне осы Құран болады”- деу күпiрлiк.
Пайғамбарларды келемеждеу, мазақтау күпiрлiк.
10. 
Құран 
Кəрiмде 
бiлдiрiлген 
25 
пайғамбардан 
11. 
(алейһимуссалам) тіпті бiрiне сенбеу күпiрлiк болады.
Өте жомарт болған кісіні мақтау үшін «Пайғамбардан да 
12. 
жақсы» деу. (пайғамбардан жақсы тек пайғамбар болады.)
«Пайғамбарлар  мұқтаж  болған»
13. 
  -  деу  күпiрлiк  болады. 
Өйткенi олардың кедейлiгi өз қалауларымен едi.
Бiреу өзін пайғамбармын десе, оны айтқан да, оған сен-
14. 
ген де кəпiр болады. 
 Ахыретте болатын нəрселердi келеке-мазақ ету.
15. 
Қабiрдегi жəне қияметтегi азаптарға «Ақылға, ғылымға 
16. 
сай емес» - деп сенбеу.
Жəннатта  Аллаһу  та’аланы  көретiніне  сенбеу,  немесе 
17. 
«Маған жəннат керек емес, Аллаһ керек» - деу күпiрлiк.
Исламға сенбейтіндікті бiлдiретiн сөздер «дiн үйренгенше 
18. 
тіл  немесе  техника  ғылымдарын  үйренген  жөн»  -  деу,  Исламды 
менсінбеу күпiрлiк. 

- 152 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 153 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Күпiр бабы
Жамандықтардың ең жаманы - Аллаһу та’алаға сенбеу, атеист, 
дінсіз болу. Сену керек болған нəрселерге сенбеу күпiршілік бола-
ды.  Мұхаммед  алейһиссаламға  сенбеу  күпiр  болады.  Мұхаммед 
алейһиссаламның  Аллаһу  та’ала  тарапынан  əкелiп  бiлдiрген 
нəрселерiнiң  барлығына  жүрекпен  сенiп,  тiлмен  айтуды,  сөйлеудi 

жүктеу/скачать 2,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: